MERT İNAN – İSTANBUL / Türkiye’de 2018 yılına ilişkin hava kirliliğinin erken ölümlere tesirine yönelik sürdürülen araştırmanın sonuçları birinci defa yayınlandı.

Dünya Sıhhat Örgütü’nün belirlediği “AirQ+” ismi verilen özel bir yazılımın kullanıldığı araştırmada, 2018’de hava kirliliğine bağlı olarak 44 bin 617 erken mevt yaşandığı belirlendi. Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Göğüs Hastalıkları Uzman Dr. Nilüfer Aykaç ve Halk Sıhhati Uzmanı Dr. Yeşim Yasin tarafından yürütülen araştırmanın sonuçlarına nazaran, PM 2.5 kaynaklı kirliliğin en yüksek olduğu vilayetler Iğdır ve Kahramanmaraş olarak tespit edildi.

Iğdır, Maraş, Manisa…

 Araştırma sonuçlarını Milliyet’e kıymetlendiren Prof. Dr. Kayıhan Pala şunları söyledi: “PM 2.5’in neden olduğu erken vefatları, DSÖ’nün özel bir programı olan AirQ+ isimli yazılım üzerinden araştırdık. 2018’e ilişkin dataları DSÖ parametrelerine nazaran mercek altına aldık ve ülke genelinde hava kirliliğine bağlı olarak 44 bin 617 erken mevt gerçekleşmiş olabileceğini tespit ettik. PM 2.5 kirliliği en çok Iğdır, Kahramanmaraş, Manisa ve Afyonkarahisar’da saptandı. Fakat 72 vilayette bulunan 338 istasyondan adlığımız bilgileri değerlendirdiğimizde Iğdır’da hava kirliliğine bağlı erken vefat oranı 100 binde 214, Kahramanmaraş’ta ise 100 binde 202 olarak tespit edildi.”

PM2.5’e uzun müddetli maruz kalma nedeniyle 2018’de en çok erken mevtin Iğdır, Kahralanmaraş, Mersin, Manisa,  Niğde ve Burdur’da gerçekleşmiş olabileceğini ortaya koyduklarını lisana getiren Prof. Pala, hava kirliliği en çok kardiyovasküler hastalıklar ile teneffüs sistemi hastalıklarına neden olduğuna dikkat çekti.

Kanser Araştırma Ajansı bilgilerinin hava kirliliğinin akciğer ve mesane kanserini tetiklediğini ortaya koyduğunu aktaran Pala, “PM 2.5 düzeyinde 10 mikrogram metreküplük bir artış kanser ve kardiyovasküler hastalıklarının yüzde 25 artmasına neden oluyor. Araştırmamız, Air Q+ programını kullanarak Türkiye’de birinci sefer 44 bin 617 erken mevtin meydana gelmiş olabileceğini ortaya koyuyor.”

PM 2.5 nedir?

‘İnce partikül madde’ olarak biliniyor. Açık bir sözle ‘kirletici’ de deniliyor. P.M.25, belli bir kaynaktan direkt salınan unsurların atmosferde gazlarla kimyasal olarak etkileşime girmesiyle ortaya çıkıyor ve uzun mühlet havada kalarak kirliliğe neden oluyor. Bu durum önemli sıhhat meselelerini da beraberinde getiriyor.

Çöpe değil, denize attılar

Antalyalı dalgıçlar, su altındaki kirlenmeye dikkat çekmek için dalış yaparak, deniz tabanındaki maske ve eldivenleri topladı, plastik şişe ve çöpleri çıkardı. Pandemi kısıtlamaları kaldırılınca dalgıçlar, birinci iş olarak su altını temizledi. Kentin dünyaca ünlü falezlerine dalış yapan dalgıçlar, su altındaki kirliliği kamerayla görüntüledi. Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Vilayet Temsilcisi İsa Alemdar, dalış sırasında boya fırçası, plastik şişe, içecek kutuları, naylon ve poşetlerin yanı sıra tek kullanımlık maske ve eldivenlere sıkça rastladıklarını anlattı. Alemdar, sokağa atılan, yağmur sularının denize sürüklediği ve plajlarda rüzgâr nedeniyle uçarak denize ulaşan maske ve eldivenlerin doğal ömrü tehdit ettiğini söyledi. Maske ve eldivenlerin tabiatta kolay yok olmadığını vurgulayan İsa Alamder, 10 metre derinlikten başlayıp 30 metre derinliğe kadar bin metrekare alanı tarayarak çöp topladıklarını tabir etti.