Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-ABD münasebetlerini değerlendirirken “Sağlıklı bir sürecin işlediğini doğrusu söyleyemem. Temennim odur ki iki NATO ülkesi olarak birbirimizle hasmane değil, dostça davranalım. Fakat iki NATO ülkesi olarak şu andaki gidiş pek hayra alamet değil. Benim Başbakan, Cumhurbaşkanı olarak yaklaşık 19 yıllık yöneticilik hayatımda Amerika ile olan münasebetlerimde geldiğimiz nokta maalesef iyi bir nokta değil. Sayın Biden ile iyi başladık diyemem” dedi.

Erdoğan, Kürt sorunu tartışmalarının sorulması üzerine de “Bu mevzuyla şayet biz meşgul olursak yazık olur. Yani İmralı mıdır, değil midir, onların sorunu. Türkiye’de bu türlü bir sorun yok. Biz bu işi çoktan çözdük, aştık, bitirdik” dedi.

ABD ziyareti sonunda New York’taki Türkevi’nde gazetecilerle sohbet eden Erdoğan, özetle şu değerlendirmelerde bulundu:

KURU KURUYA KARDEŞLİK OLMUYOR: Amerika 20 yıl evvel Afganistan’a niye girdi, ne işi vardı ve artık niçin çıkıyor? Herhalde bunun bir bedelinin olması lazım. Ve bu denli mülteci şu anda nereye gidecek? Türkiye’nin kapıları açması ve bunları kabul etmesi düşünülemez… Bu türlü bir şeyi kabullenmek o denli kolay da değil. Bunun bir maliyeti var, bir bedeli var. Amerika burada, ‘kapılar açılsın ve Afgan halkı Türkiye’ye girsin’ diyemez. Gerçekten bu türlü bir şeye biz açık da değiliz, müsaade de etmeyiz. Afgan halkı bizim için kardeş halktır. Tarihe dayalı bir geçmişimiz var, lakin bu kuru kuruya bir kardeşlik olmuyor.

ABD BEDEL ÖDEMELİ: Tıpkı şeyi biz Suriye’de de yaptık. Birebir durum Irak’ta oldu. Geçmişten alırsak girip çıkanla neredeyse 10 milyona varan bir sayı kelam konusu, şu anda bunun 5 milyonu Türkiye’de kaldı. Burada bu bedeli ödemesi gereken Amerika’dır. Amerika’nın bununla ilgili adımlar atması lazım. Ama şu ana kadar bu türlü bir hava görünmüyor. Amerika’nın bu noktada kapıları açmak üzere bir kaygısı şu anda yok üzere. Ancak kapsayıcı, kuşatıcı bir idare Afganistan’da oluşursa, bu idareyle birtakım görüşmelerimiz olabilirse ve nitekim sağlıklı bir bağlantı kurabilirsek, bundan sonra ne olabileceğinin adımlarını bu görüşmelerden sonra atabiliriz.

İDARE KUŞATICI DEĞİL: Taliban’ın şu andaki yaklaşım stiline bakıldığında kucaklayıcı, kuşatıcı bir idare maalesef oluşmadı. Şu anda yalnızca kimi sinyaller geliyor; kimi değişikliklerin olabileceği, idarede kimi kuşatıcı, kapsayıcı bir havanın oluşacağı istikametinde. Bunu tabi daha şimdi görmüş değiliz. Şayet bu türlü bir adım atılabilirse o vakit birlikte neler yapabileceğimizi kendileriyle görüşme, konuşma noktasına gidebiliriz. Kaldı ki kendi içlerinde de şu anda birtakım problemler yaşanıyor. Bu kahırları aşabilirlerse ve ondan sonra Türkiye ile birtakım görüşmeler olursa, adımlar atılabilirse bunları nasıl gerçekleştiririz, nasıl bir yol haritası belirleriz, ona bakar ona nazaran de Afganistan’la bu türlü bir adımı gerçekleştirmiş oluruz.

ABD İLE BAĞ SAĞLIKLI İŞLEMİYOR: Türk-Amerikan ilgilerinde sağlıklı bir sürecin işlediğini doğrusu söyleyemem. Niçin? Bakın biz F-35’leri aldık, 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptık ve bu F-35’ler bize teslim edilmedi. Amerika evvel bunu bir sefer halletmeli. Bize S-400 konusunu mazeret edip F-35’leri vermemek, her şeyden evvel bir kere devletler ortası alakalarda ne diplomasi noktasında ne de münasebetler noktasında bir kimlik ortaya koymadır. Amerika’nın evvel bunu bir kere düzeltmesi lazım.

S-400’DE GERİ ADIM YOK: Bizim için S-400 işi bitmiştir. Buradan geri adım atmamız da mümkün değil. Amerika’nın bunu milletlerarası diplomaside, bağlarda gerçek bir yere oturtması gerekir. Fakat şu ana kadar bunu oturtamadılar. Yarın ‘Niçin F-35’i almıyorsun?’ diyemezler. Vermezsen almayız. O vakit biz daha öteki kapılara da müracaat ederiz. CBS ile yaptığım röportajda onlara da onu söyledim. ‘Yani diğer yerlerden almayı mı düşünüyorsunuz?’ diye sordu. ‘Gerekirse alırız’ dedim.

BİDEN İLE İYİ BAŞLADIK DİYEMEM: Temennim odur ki iki NATO ülkesi olarak birbirimize hasmane değil, dostça davranalım. Ancak iki NATO ülkesi olarak şu andaki gidiş pek hayra alamet değil. Benim Başbakan, Cumhurbaşkanı olarak yaklaşık 19 yıllık yöneticilik hayatımda Amerika ile olan münasebetlerimde geldiğimiz nokta maalesef iyi bir nokta değil. Ben oğul Bush ile iyi çalıştım, Sayın Obama ile iyi çalıştım, Sayın Trump ile iyi çalıştım lakin Sayın Biden ile iyi başladık diyemem.

SEYREDECEK DEĞİLİZ: (Afganistan)İşte her şeyi bıraktı, gidiyor. Fakat artık bir bedel çıkacak ortaya. Taliban’ın elindeki silahlara baktığınız vakit, bu silahlar Amerika’nın silahları, hasebiyle bu bedeli de ödemek durumunda kalacaktır. Sayın Trump periyodunda binlerce tır silah, mühimmat terör örgütlerine verildi. Artık birebir durum Biden devrinde de var… Biz bunu elimizi kolumuzu sallaya sallaya seyredecek değiliz. Dikkatle takip ediyoruz. Vakti saati geldiğinde de söylenmesi gereken neyse onu da kendilerine söyleriz.

‘Biz bu işi çoktan çözdük’

(Kürt sıkıntısında tahlilin adresi İmralı açıklaması) Bu hususla şayet biz meşgul olursak yazık olur. Yani İmralı mıdır, değil midir, onların sorunu. Türkiye’de bu türlü bir sorun yok. Biz bu işi çoktan çözdük, aştık, bitirdik.

DENSİZLİK, TERBİYESİZLİK: Ana muhalefetin Ali Erbaş hocamıza, Diyanet İşleri Liderimize bu kadar hakaret etme ne hakkı ne yetkisi vardır. Bu densizliktir, terbiyesizliktir. Zati CHP’nin cemaziyelevveli de daima bizim din adamlarımıza hakaretle geçmiştir. Ancak şunu bilsinler ki Diyanet İşleri Liderimiz yalnız değildir, asla yalnız bırakmayız. O makam değerli bir makamdır. Münasebetiyle bu makama hakaret edenler, bu ülkede dinini, diyanetini bilenlere hakaret etmiş olurlar.

ÜZERİNE GİDECEĞİZ: (Fahiş fiyat denetimi) Bu hususta kısmen bilhassa bu zincir marketlerin sınırsız uygulamaları var. Bu sınırsız uygulamalar karşısında biz de Ticaret Bakanlığı olarak bunların üzerine üzerine gideceğiz. 5 tane zincir marketin topladığı eserle piyasalar alt üst oluyor.

TOPLUMSAL MEDYA DÜZENLEMESİ: Toplumsal medyanın maalesef tahribatı çok açık ve net ortada. Bu tahribatın artık bitmesinden yanayım. Artık bu tahribatı bitirmenin vaktinin geldiğine inanıyorum. Arkadaşlarımız da hazırlıklarını yaptılar ve Meclis’e bunu sunacaklar.

‘Putin ile Suriye’yi masaya yatıracağız’

(Rusya ziyareti) Sayın Putin’le yalnızca ikili görüşme yapacağız. Bu alışılmış yalnızca İdlib’i içeren bir görüşme olmayacak. Birebir vakitte Türkiye-Rusya ikili münasebetlerini ve Suriye’deki durumu masaya yatıracağız. Suriye’de nereye geldiğimizi, bundan sonraki süreçte de nereye geleceğimizi kendileriyle konuşacağız. Kimseyi üçüncü bir şahıs olarak yanımıza almadan bu görüşmeyi yaparken orada tabi Türkiye-Rusya ilgilerinde değerli bir karara da varacağız. Biz Rusya ile ilgilerde şu ana kadar rastgele bir yanlış görmedik. Suriye’deki gelişmeleri daha iyi bir pozisyona taşıma noktasında vakit zaman birtakım problemler yaşamıyor değiliz. Lakin bunu da gerek şahsım, gerek Savunma Bakanım, gerek Dışişleri Bakanım attığımız adımlarla çabucak telafi edebiliyoruz. Sayın Putin, Azerbaycan’da şayet devlet adamlığını tam manasıyla ortaya koymamış olsaydı, Azerbaycan’dan bu formda çıkılmazdı.

PAŞİNYAN’DAN OLUMLU SİNYALLER: (5’li yahut 6’lı platform önerisi) Bu bahisle ilgili Paşinyan’dan olumlu sinyaller geliyor. Sinyallerle birlikte bu mevzuda da kimi adımları atacağız. Ay sonunda Sayın Putin’le yapacağımız görüşmede bunlar da tabi hususun içinde yer alacak. Böylelikle Türkiye-Rusya bağlarında inşallah çok daha güçlü, çok daha farklı bir periyoda girmiş olacağız.

‘İklim Muahedesi onayı milletimize armağan’

İklim Anlaşması’nın onay sürecini tamamlayacağımız muştusunu dünyayla ve kendi kamuoyumuzla paylaştık. Orman varlığını artıran, nispeten çağdaş teknolojik altyapısı sayesinde epey düşük karbon salımı bedellerine sahip bir ülke olarak bu hususta da üzerimize düşeni yapmakta kararlıyız. Ülkemize kelam verilen takviyelerin sağlanmasıyla birlikte ve ulusal katkı beyanımız çerçevesinde, Paris İklim Anlaşması’nda belirtilen konulara uygun adımlarımızı atacağız. Karbon nötr gayesini, 2053 vizyonumuzun birinci ve en kıymetli amaçlarından biri olarak milletimize armağan ediyoruz. Avrupa Yeşil Mutabakatına ahenk için gereken hareket planını da devreye almış bir ülke olarak, bu süreci muvaffakiyetle yürüteceğimize yürekten inanıyoruz.