MERT İNAN İstanbul – İstanbul’da pazartesi günü hayata veda eden Milliyet ve Türk basınının duayeni Sami Kohen, Neve Şalom Sinagogu’nda düzenlenen merasimle son seyahatine uğurlandı. Milliyet’te düzenlenen birinci merasimden sonra bir müddettir kapalı kalan Sinagog, kapılarını Kohen için açtı. Sinagogda Kohen Ailesi’nin tüm fertleri hazır bulundu. Merasime Beyoğlu Belediye Lideri Haydar Ali Yıldız, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Lideri Turgay Olcayto, Doğan Holding Onursal Lideri Aydın Doğan, Türkiye Hahambaşılığı Vakfı Lideri İshak İbrahimzadeh ile Kohen’in sevenleri ve çok sayıda meslektaşı katıldı. Türkiye Yahudileri Hahambaşı Rav İsak Haleva’nın yönettiği dini merasimde konuşma yapan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Lideri Turgay Olcayto,  “O bizim ustamızdı” dediği Kohen için “Biz gazetecilerin sevdiği saydığı bir yazardı. O nedenle ülkemizde hürmet gördü. Memleketler arası alandan gazetecilere kadar birçok insanın sempatisini topladı. Hem cemaatine hem de uzun yıllar çalıştığı gazetesine bağlı bir ustamızdı. Cemiyeti’ne de çok bağlılık gösterir, çağırdığımız her toplantıya da kesinlikle gelir Cemiyete yardımcı olmaya çalışırdı. Onu hürmet ile anıyorum, ailesine, yakınlarına sevdiklerine, cemaatine hürmetlerimi sunuyorum” sözlerini kullandı.

‘Reform yaratmıştı’

Avukat Rıfat Saban ise Sami Kohen’in dış habercilik manasında Türk basınında birincilere imza atığını belirterek, şunları söyledi:

“Sami Kohen’in sevgili dostları büyük bir acı içindeyiz. Bu acımızın tesellisi olarak pazartesiden beri tüm dostları, Sami Kohen’in meziyetlerini, yaşantısını, sevgisini lisana getiren konuşmalar yaparak ona minnet borcumuzu ödediler. Milliyet gazetesi geçtiğimiz gün inanılmaz toplantı yaparken, Kohen’in 10 meslektaşı bu tertipte hislerini söz ettiler. Milliyet gazetesi, 2 gün inanılmaz neşriyat yaparak Kohen’i tarih sayfasındaki yerini almasına öncülük etti. Bir aile bireyi olarak son misyonumu yapmak için kelam aldım. Kohen’i ortaokul talebesiyken, Yeni İstanbul Gazetesi’nden tanıdım. O zamanki bilgime nazaran ne olduğunu pek anlamamakla birlikte basında yeni bir rüzgâr estiği hissine kapılmıştım. Lisede İstanbul Exspres geldi. Burada dünya ile Sami Kohen’in kurduğu habercilik sayesinde grubu radyolarla Anadolu Ajansı ile rekabet eden bir sistem getirmişti. Basında dış haber mefhumunu yerleştiğini hissetmiştim. Milliyet gazetesi yıllarında üniversite talebesiydim. Her sabah Milliyet’i aldığımda Abdi İpekçi, Çetin Altan, Sami Kohen ve Halit Kıvanç ortasında sörf ederdim. Bu sörfümde itiraf etmeliyim ki en fazla Sami Kohen’in sütununu sever, adeta neler olup bittiğini öğrenirdim. Sahiden o gün Türkiye’nin dış dünyayla tanıştığı bir Türkiye idi. Sami Kohen bir ıslahat yaratmıştı. Yiğit bir gazeteciydi. Her habere korkmadan girendi.

‘Ötekileştirmeden yazıyordu’

Dünyaya kapalı ülkelere, Kore’ye, Çin’e, Arnavutluk’a birinci seyahatleri yapan gazeteciydi. Marifet sahibiydi. Kohen, haberi her türlü vasıta ile alırdı. Çekoslovakya’ya yaya girmiş, yürüyerek Prag’a ulaşmıştı. Arnavutluk’a Beşiktaş kafilesi masörü olarak girmişti. Kohen, çok iyi yabancı lisan bilirdi. Yabancı lisanı radyodan öğrenmişti. ABD’li üzere İngilizce konuşur, Fransızcayı argosuna kadar bilirdi. Bu nitelikleriyle birçok yabancı gazeteye yazılar yazarak Türkiye ile dünyayı tanıştırdı diyebiliriz. Kohen, çok kişi yetiştirdi. Üslubu yumuşak ve barışçıydı. Kimseyi ötekileştirmeden yazıyordu. Dış politikayı ilim üzere yapan Kohen, her gün yabancı elçi ve devlet adamlarıyla konuşurdu. KKTC Lideri Rauf Denktaş’ın müşaviri üzereydi. Objektif tavrı nedeniyle devlet adamları her vakit Kohen’e prestij ederlerdi. Bugün her faniye nasip olmayan sevgi bağı içinde kendisini uğurlamış oluyoruz. Musevi dininde vefat bir son değil, geçiş olarak görülür. Ebedi seyahate en büyük takviye kalan dostların anıları lisana getirmeleridir. Sami Kohen çok anı biriktirdi. Biz kalanların anılardan alacağımız ibret en büyük görevimiz olacaktır. Işıklar içinde uyusun, hepimizin bağı sağ olsun.”

‘Köprüler kurup, insanları birbirine yaklaştırdı’

Türkiye Hahambaşılığı Vakfı Lideri İshak İbrahimzadeh merasimde yaptığı konuşmada, Kohen için “Onunla gurur duyuyoruz” tabirini kullandı. İbrahimzadeh, Sami Kohen’in deneyimlerinin yaşatılmasının ehemmiyetine değinirken, şunları söyledi:

“Değişen dünyaya ayakta durma gayretimiz içinde kaybettiğimiz şeylerden en kıymetlisi değişmeyen deneyim ve deneyimden yararlanmak. Artık anlıyorum ki, ortamızda yaşatacağımız Sami Ağabeyin deneyimleri, toplumlarımız ve tüm dünya ile ahenk için tekrar paylaşmalı. Sami Ağabey bize çok büyük bir miras bıraktı. Gerek toplumsal medyada gerek Milliyet gazetesindeki merasimde ve gerekse de sevenlerinden gelen iletilerde Sami Ağabeyin hakikat anlaşıldığını gördük. Sami Kohen, Türkiye’yi dış dünyaya dış dünyayı da Türkiye’ye tanıtan kişiydi. Her vakit bir firma, marka oldu. Birileri, insanları duvarların ortasına sıkıştırırken Sami Ağabey köprüler kurup, insanları birbirine yaklaştırdı. İnsanlığa ışık olmaktan vazgeçmedi. Birçok kişi bir yerlere, sağa sola kayarken ve çalkantılardan etkilenirken Sami Ağabey dimdik hiçbir şeyin tesirinde kalmadan yoluna devam etti. Tüm yolların hepsini araştırıp hakikat bildiği yoldan girmeyi bilen kişiydi Sami Kohen…

O’na sahip çıkanlara ve Milliyet gazetesine teşekkür etmek istiyorum. Sami Ağabey, hepimize Türkiye sevdasını öğrettiği üzere iyi bir Türk vatandaşı ve vatanseverin kelamda değil özde olacağını gösterdi. Kendisiyle gurur duyuyoruz.”

‘Yılmazdı sebatkârdı’

Merasimin akabinde Sami Kohen’in cenazesi, Ulus Arnavutköy Musevi Mezarlığı’nda toprağa verildi. Kohen’in defin merasiminin akabinde kızı Jale Aldiş Kohen ve oğlu Alp Kohen Milliyet’e baba Kohen’i anlattı. Jale Aldiş Kohen, babası ile ilgili akabinde söylenenleri duyduklarını lisana getirirken “Ne çok şahsa yardım etmiş ne çok kişi onu örnek almış ve ne çok hatıra biriktirmiş. Son günlerde anlatılanları dinlemek bizi çok gururlandırdı. Acımızda yalnız olmadığımızı en derinden paylaştınız. Kendisi hakkında söylenenleri şayet duyursa kaldı ki duyuyordur. Büyük mütevazi, her zamanki gülümsemesiyle karşılayacağını hayal ediyoruz ve onu bu türlü hatırlamak istiyoruz” dedi.

‘Nizam intizam önemliydi’

Alp Kohen ise babası için şunları dedi:

 “Bizim meskende fon müziği daima haberler, koku ise baskıdan yeni çıkmış gazetenin matbaa kokusu olmuştur. İlgisini çeken bir şey olduğunda daima not aldığı için bizim meskende asla kâğıt kalem eksik olmadı. Aile sofralarında sohbet dünya olayları etrafında dönerdi. Hasebiyle kesinlikle biri sorardı, o da sade ve uzun anlatmaya başlardı. Husus dağılırsa sebatla beklerdi. Yarım saat bile geçmiş olsa kesinlikle kaldığı yerden devam ederdi. Yılmazdı, sebatkârdı. Yüksek sesle yanında konuştuğu bir bireye hararetle bir şey anlatırken konsantrasyon dağılmasın diye o kişinin kolunu fiyat, mevzunun harareti artıkça sıkma kuvveti artar, sonunda bir mengene kıvamına gelirdi. Babam, dağınıklıktan hoşlanmazdı. Kendi tabiriyle, ‘nizam, intizam’ her vakit değerliydi. Planlı olmak çok değerliydi. Sabah uyandığında o günkü işler yazılmalı, yapıldıkça da kırmızı kalemle çizilmeli. Biraz fazla uyuduğunuzda ‘Gün kaçıyor’ diye sitem ederdi. Klasik müzik her vakit ruhunun gıdasıydı. Oturduğu pek görülmezdi, televizyon seyrederken bile daima ayakta dururdu. Yörenin nabzı ölçmemek için halka sohbet eder, her bindiğimiz taksiye ahiret soruları sorardı. Meraklıydı, daima öğrenmeye çaba ederdi. Çok soru sorardı.”

‘Yolun ışık olsun Sami’

Merasimde aile ismine bir konuşma yapan Sami Kohen’in gelini Seda Kohen ise Kohen’in son anlarına ait anısından bahsetmeden evvel, merasime katılanlara teşekkür ederek, şunları söyledi: “Acımızı paylaştığınız için minnettarız. Acımız büyük fakat gururumuz sonsuz. Hepimizin başı sağ olsun. Yolun ışık olsun Sami. Seni çok seviyoruz. An prestijiyle ailesi olarak sorumluluğumuz çok arttı. Sami’den kesintisiz öğrendik. Artık öğrendiklerimizi bizler için uygulama vakti. Sami Kohen’in bizi güldüren anıları daima canlı kalacak.”

Başkonsolos Lesniak’tan başsağlığı

Polonya İstanbul Başkonsolosu Witold Lesniak, duayen Sami Kohen’in mevti hasebiyle Milliyet gazetesi Genel Yayın Direktörü Mete Belovacıklı’ya ve Kohen Ailesi’ne başsağlığı iletisi gönderdi. Başkonsolos iletisinde “Milliyet gazetesi için son derece değerli gazeteci Sami Kohen’in vefatından dolayı derin hüzün içerisindeyim ve acınızı yürekten paylaşıyorum. Sami Kohen’e şanlı yaradandan rahmet, sizlere ve kederli ailesine sabırlar diliyorum. Yeri cennet olsun. Başınız sağ olsun” dedi.

TAZİYELER ORTAKÖY SİNAGOGU’NDA

Kohen Ailesi, Ortaköy Sinagogu’nda cumartesi, pazar, pazartesi ve salı günleri 18.50’de, çarşamba sabah ise 09.30’da taziyeleri kabul edecek.