Meltem Günay / İSTANBUL – Türkiye Alzheimer Derneği tarafından 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü nedeniyle toplantı düzenlendi. Toplantıda uzmanlar hastalığın tedavisinde ve teşhisindeki dikkat cazip gelişmeleri paylaştı.

Erken devirdeki Alzheimer hastalarında başarılı sonuçlar veren yeni ilaçlar hakkında bilgi veren Türkiye Alzheimer Derneği Lideri Prof. Dr. Başar Bilgiç, “2021 yılı ortalarında Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA), bir ilaca kurallı ony vererek erken devirdeki hastalarda kullanılabileceğine karar verdi. Bu ilaç Alzheimer hastalığında şimdi hastaların şikayetleri başlamadan beyinde birikmeye başlayan bir protein olan amiloid’i faal bir biçimde beyinden temizliyor. Buna karşı bu ilacın erken sonlandırılan Faz 3 çalışmalarında yalnızca yüksek doz ilaç alan muhakkak bir kümede kısmı bir klinik yarar görülüyor. Tekrar birebir sistem ile tesir eden diğer bir ilacın da erken periyottaki Alzheimer hastalarında kısmı bir tesirinin olduğu gösterildi” dedi. Prof. Dr. Bilgiç, Dünya Alzheimer Kongresi’nde öteki bir ilacın daha faz 3 çalışmasının olumlu sonlandırıldığının duyurulduğunu belirterek, bütün bu gelişmelerin çok değerli olduğunu vurguladı.

Teşhiste değerli gelişmeler

Son devirde hastalığın teşhisiyle ilgili de kıymetli gelişmeler olduğunu belirten Prof. Dr. Barış Topçular da,”Hastalığın teşhisinde en öne çıkan sistem hastaların kanlarında Tau ismi verilen protein seviyesine bakmak. Tekrar bir nörofilament isimli proteinin kanda saptanması da bilhassa hastalık ayırıcı tanısı ve seyri için değerli bilgiler sağlıyor” bilgisini paylaştı.

Hava kirliliğinin Alzheimer üzerine tesirini ele alan Prof. Dr. Türker Şahiner de şunları söyledi:

“Dünyada giderek artan hava kirliliği önemli bir risk faktörü. Dünya Alzheimer Kongresi’nde sunulan ve 10 yılı aşkın süreni izlem sonuçları olan çalışmaya nazaran, motorlu araçlardan kaynaklanan zehirli gazlar ve havada asılı kalabilen çok küçük parçacıkların seviyesini en az 10 yıl olacak biçimde küçük tutabilirsek Alzheimer hastalığı riskini yüzde 14 azaltabileceğimizi gösterdi. Tekrar Fransa’da yapılan bir çalışma çok küçük parçacıkların havada azalması ile tüm bunamaların yüzde 15 seviyesinde azaltabileceğini gösterdi. Tüm bu sonuçlar bunama riskimizi düşürmek için pak hava solumamız gerektiğini ve çevreci güç kaynaklarına yönelmemiz gerektiğini gösteriyor.”

Kovid devri Alzheimer hastaları için sıkıntı geçiyor

Kovid-19 periyodunda hastaların ve hasta yakınlarının sıkıntı vakitler geçirdiğinin belirtildiği toplantıda, Dr. Öğr. Üyesi Bedia Samancı, hastaların olumsuz etkilendiğini anlattı. İleri yaşta bilhassa ek hastalığı olanlarda Kovid-19 enfeksiyonunun daha ağır ve ölümcül seyrettiğine dair çok sayıda çalışma olduğunu vurgulayan Samancı, “Hastalar pandemi devrinde muhtaçlık duydukları ve alıştıkları toplumsal ortamdan izole oldular, teknolojik gereçleri kullanamadılar, kendi içlerine kapandılar. Bütün bunların sonucunda davranışsal açıan kötüleştiler” diye konuştu. Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu da hasta yakınları için de sıkıntı bir süreç yaşandığını belirterek, “Özellikle hastalığı ileri devirde olan Alzheimer hastaları ve yakınları besbelli gerilim artışı yaşadılar. Yapılan çalışmalar hasta yakınlarının yüzde 92’sinde gerilimin arttığını gösteriyor” dedi.

Müzik terapisi önerisi

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülay Kenangil, müzik terapisi uygulanan Alzheimer hastalarında anksiyete ve depresyonun azaldığını söyledi. Müziğin beynimizde anılarımızın olduğu bölgeye ulaştığını ve en son kaybedilen bellek olduğunu belirten Medical Park Göztepe Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülay Kenangil, bu yüzden müzik terapi ile demansı tedbire konusunda son yıllarda yapılan bilimsel çalışmaların süratle arttığını vurguladı.

Müzik terapinin çok eski yıllardan beri nöropsikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanıldığını hatırlatan Kenangil, “Alzheimer hastalarında müzik terapi ile anksiyete ve depresyon azalmış, bellekte güzelleşmeler olduğu gözlenmiştir” dedi.