Antalya Büyükşehir Belediye Lideri Muhittin Böcek ve Büyükşehir Belediyesi toplumsal medya hesaplarından yapılan paylaşımla ortaya çıkan falezlerin ışıklandırılacağına yönelik projeye reaksiyonlar sürüyor. Dünyada yalnızca 700, Türkiye’de ise 100 tane kalan nesli tehlike altındaki cinslerden Akdeniz foklarının yuvalarının bulunduğu falezler, binlerce yarasa ve öbür kuş çeşitleriyle bölgeye has bitki cinsine konut sahipliği yapıyor. Üç etaptan oluşan projede falezlerde toplam 3 bin 400 metrelik alan ışıklandırılacak.

KURUL İKİ ETABA ONAY VERDİ

Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü bünyesindeki Antalya Tabiat Varlıklarını Muhafaza Bölge Komitesi’nin, projenin iki etabına onay verdiği ortaya çıktı. Buna nazaran Yavuz Özcan Parkı- Kadınyarı hizasında 650 metre birinci bölge, Karaalioğlu Parkı-Hıdırlık Kulesi ortası 1000 metre ikinci bölge projeleri onaylandı. Komite, üçüncü bölge 1750 metrelik Atatürk Parkı’na ait kararın ise bu iki projenin akabinde yapılacak değerlendirmeye nazaran verileceğini belirtti.

YABAN HAYATI VE GÖRSEL AÇIDAN REAKSİYON

Onay tarihi 9 Mart 2021 olan projeyle ilgili Büyükşehir Belediyesi’nden işi alan firmanın, imalatlarına başladığı öğrenildi. Toplumsal medya hesaplarında paylaşılması üzerine birçok vatandaşın ‘pavyon gibi’ benzetmesinde bulunduğu ışıklandırma projesine, bilim insanları da reaksiyon gösterdi. Bilim insanları, başta kuşağı tehlikede altındaki Akdeniz fokları olmak üzere falezlerde hayat süren binlerce yarasa ve öbür kuş tipleri açısından projenin iptalini istedi.

DKMP KOMİTEYE ÇAĞRILMAMIŞ

Antalya Tabiat Varlıklarını Muhafaza Bölge Komitesi’nin iki etabına onay verdiği ışıklandırma projesinin gündeme gelmesi üzerine, yaban hayatı açısından sorumluluk alanına giren DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü uzmanları, proje ve falezlerdeki yaban hayatına yönelik inceleme yaptı. Ayrıyeten Tabiat Varlıklarını Muhafaza Bölge Komitesi üyesi olması ve yaban hayatı açısından kesinlikle görüşünün sorulması gereken DKMP yetkililerinin, toplantıya çağrılmadığı ortaya çıktı.

YABAN HAYATI İÇİN SAKINCALI

DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü uzmanları tarafından yapılan incelemeler sonucunda, falezlerdeki mağaralara yuva yapan Akdeniz fokları, yarasa çeşitleri, gökdoğan, yalıçapkını, Arap bülbülü, ötleğen üzere ortalarında jenerasyonu tehlike altındaki çok sayıda tıp olduğuna işaret edilerek, Tabiat Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun, verdiği onayı iptal etmesi istendi. Yazılı talepte, falezler üzerine yapılacak her türlü ışıklandırmanın burada yaşayan tüm yaban hayatı cinsleri açısından büyük sakınca oluşturacağı vurgulandı.

TEKNİK ŞARTNAMEDE PROJEKTÖRLER VAR

Öte yandan ışıklandırma projesinde Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin teknik şartnamesine nazaran, çeşitli güç ve büyüklüklerde 140 adet aydınlatma projektörü yer alıyor. Ayrıyeten 30 bin metre civarında yer altı ve yer üstü kablo kullanımı, 20 bin metreden fazla da elektrik tesisat borusunun kullanımı öngörülüyor. Bu kablo, elektrik tesisatı ve projektörlerin yer altı ve yer üstüne yerleştirilmesi için de falezlerde birçok hafriyat vb. sürecin yapılacağına yer veriliyor.

İMZA KAMPANYASI BAŞLATILDI

Işıklandırmanın gündeme gelmesi sonrası görsel ve yaban hayatı açısından toplumsal medya başta olmak üzere hem bilim insanları hem de Antalyalılardan projenin iptaline ait talepler devam ediyor. Bu kapsamda imza platformu change.org.tr üzerinde projenin iptali için kampanya başlatıldı. ‘Antalya’nın doğal simgesi falezlerdeki canlıların yaşaması için falezler ışıklandırılmasın’ başlıklı kampanyada, dünyada yalnızca 700 tane kalan Akdeniz foku başta olmak üzere, birçok kuş çeşidi, endemik bitki ve canlıya mesken sahipliği yaptığı, yalnızca toprak yahut kayaçlardan oluşmadığı, yaban hayatı konusunda büyük kıymet taşıdığı ve doğal haliyle korunması gerektiği belirtiliyor.

DÜNYACA ÜNLÜ PROFESÖR KARŞI ÇIKTI

Yaban hayatı konusunda dünyanın en değerli bilim insanlarından olan ABD Utah ve Koç üniversiteleri öğretim üyesi ekolog ve tabiat muhafaza bilimci Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, ışıklandırmanın falezlerdeki yaban hayatını yok edeceğini belirterek, iptalini istedi. Prof. Dr. Şekercioğlu, “Bu kabul edilemez bir ışık kirliliğidir. Daha dün ABD Ulusal Parklar Dairesi’nin 390 bin dolarlık ışık kirliliğini azaltma araştırma fonuna başvurmaya davet edildim. Utah’ın doğal alanlarında esasen az olan ışıkları daha da azaltmayı ve yaban hayatına tesirini ölçmeyi istiyorlar” dedi.

FALEZLER EN ÖZEL OLUŞUMLARDAN BİRİ

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Sözen de Büyükşehir Belediyesi’ne ‘Falezler ışıklandırılmasın’ davetinde bulundu. Dünyada 36 biyoçeşitlilik sıcak noktası tanımlandığına dikkati çeken Prof. Dr. Sözen, “Bunlardan birisi Akdeniz bölgesidir. Antalya falezleri bu alanın en özel oluşumlarından biridir. Alanın doğallığını bozmayalım, biyolojik çeşitliliğini koruyalım. Bir yaban hayatı uzmanı hemşehriniz olarak istirham ediyorum, bu ışıkları sökün ve bir daha da bu türlü bir uygulama yapmayın. O falezleri eşsiz, hoş ve pahalı kılan şey doğallığı ve barındırdığı yaban hayatıdır” diye konuştu.

EKOLOJİK İSTİKRAR BOZULUR

Işık kirliliğinin ekolojik olarak sorunlu bir mevzu olduğunu da belirten Prof. Dr. Sözen, “Canlıların gececil olanı var gündüzcül olanı var. Siz geceyi gündüze dönüştürürseniz gündüzcül canlıların bütün ritmini bozarsınız. Falezlerin altındaki mağaralarda binlerce yarasa belirlenmiş durumda. Doğal olarak orada yaşayan sineklerle, güvelerle, böceklerle besleniyor. Işıklar pek çok böcek ve canlı kümesinin kendisine çarpıp ölmesine neden olan bir faktör. Sinekleri, böcekleri yapay olarak öldürüp yok ederseniz yarasaların hayatı da tehlike altına girmeye başlar. Zincir kopar, ekolojik istikrar bozulur” tabirlerini kullandı.

YABAN HAYATI VARLIKLI BİR BÖLGE

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Antalya Biyoçeşitlilik Projesi kapsamında falezlerde, Akdeniz foklarının yanı sıra çok sayıda jenerasyonu tehlike altındaki bitki ve hayvan çeşidi de bulunuyor. Kuşağı kritik olarak tehlike altında bulunan Antalya topuzu (Echinops antalyensi) ile yok olma tehlikesi altındaki emzikotu-yalı şincarı (Onosma strigosissima) ve koca havacıva (Alkanna macrophyll) bunlar ortasında. Ak andız otu ve sarı banotun, lara çöveni, cüce şebboy, tüylü ferace, serik zarçiçeği, çılbırtı, defne, mersin, akçakesme ve kermes meşesi üzere bitki ve ağaç toplulukları da var. Falezler bölgesi, gökdoğan, kaya kırlangıcı, yalıçapkını, duvar tırmaşıkkuşu, kaya güvercini, atmaca, kızıl şahin, ak kuyruksallayan, küçük kumru, kukumav, peçeli baykuş, ötleğen, kerkenez, boyunçeviren, Arap bülbülü üzere çok sayıda da kuş cinsini de barındırıyor.