Aykut Yılmaz / Ankara – Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın evvelki gün yapılan Bilim Konseyi toplantısının akabinde iki doz aşısını olmuş 50 yaş ve üzeri vatandaşlarla sıhhat çalışanlarının dün prestijiyle istedikleri 3’üncü doz aşıyı olmak için randevu almaya başladı. Lakin vatandaşlar “hatırlatma dozu” için “Sinovac mı, BioNTech mi tercih edilmeli?” konusunda baş karışıklığı yaşadı. Türkiye’de Sinovac aşılaması ocak ayında başlamıştı.Sinovac aşısı olanlarda 3 ay sonra antikor azalması tespit edilmişti. Uzmanlar, bu nedenle önceliğin Çin şirketi Sinovac’ın geliştirdiği CoronaVac aşısında olacağını söylüyor.  BioNTech CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin, geliştirdikleri Kovid-19 aşısının antikor müddetinin 9 ay ile 1 yıl ortası değiştiğini belirterek, hatırlatma dozuna gereksinim duyulabileceğini açıklamıştı.

Aile Doktorları Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Lideri Hacı Yusuf Eryazğan, 3’üncü doz (rapel doz) aşılanma konusunda vatandaşların merak ettiği soruları Milliyet’e yanıtladı.

İki doz Biontech olanlar da rapel doz olabiliyor mu?

Şu anda iki dozu Sinovac olan sıhhat çalışanları ve 50 yaş ve üzeri vatandaşlarımız 3’üncü dozu olabiliyor. İki doz BioNTech olanlar devamında şu an için 3’üncü doz olamayacaklar. Bu türlü bir imkân sağlanmayacak. Zira Bilim Şurası bu noktada iki doz BioNTech aşısı olanların 3’üncü doz olmalarına ait şimdi bilimsel bir destek olmadığını söyledi. Şu anda iki doz Sinovac olan sıhhat çalışanları ve 50 yaş üstü vatandaşlarımız Kurban Bayramı’ndan evvel aşı müdafaası altına girmiş oluyor.

Sinovac aşısı olmuş gebe ve emziren anneler hatırlatma dozu olarak hangi aşıyı tercih etmeli? BioNTech bebeği olumsuz tesirler mi?

Emziren ve gebe anneler için şu anda BioNTech aşısı yapılmasında bir sakınca yok. 3’üncü aydan sonra hamilelerde ve emziren annelere BioNTech aşısı yapıldı. Bir sorunla karşılaşılmadı.

Rapel doz ne kadar müddet sonra yapılmalı?

İkinci dozu takiben ortalama 3-6 ay sonra yapılması öneriliyor. Şu anda da bakanlığımız rapel dozun aralığını 3 ay sonrasına indirdi.

Kovid-19 geçirmiş ya da birinci iki dozunu Sinovac yaptırmış bu sefer BioNTech aşısı olmuş şahıslarda daha ağır halsizlik, kas ağrısı, ateş üzere semptomlar yaşanır mı?

Antikor düzeyi azaldığı için Sinovac’ta ya da hastalığı geçiren şahıslara üçüncü doz yapılıyor. Bu bireylerle birinci dozunu BioNTech olanlar ortasında fark yok. Kelam konusu yan tesirler tıpkı, biraz kişinin bedeninin reaksiyonuna bağlı.

Sinovac ile aşılanmaya başlayanlar, Sinovac ile devam etmeleri durumunda varyant virüslere karşı muhafazasız kalır mı?

Delta varyantı noktasında Sinovac’ın çok tesirli olmadığı, varyanta karşı fakat yüzde 65-70 oranında tesirli olduğu, Biontech’in ise yüzde 90 oranında tesirli olduğu dünyada yayınlanan yayınlarda belirtiliyor. Sinovac ile aşılanmaya başlayan şahıslar, rapel doz olarak Sinovac ile devam etmeleri durumunda delta varyantına karşı, yüzde 65-70 oranında korunması bekleniyor. Yüzde 30’luk bir risk var. Bunun da belirtilmesi gerekiyor.

‘CoronaVac olanlar düşünüldü’

Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Kovid-19 geçirenlerde, tek doz mRNA aşısıyla tüm varyantlara da tesirli olacak derecede kâfi bağışık cevap geliştiğini, ikinci dozun katkısı olmadığını söyledi. Yavuz, 3’üncü doz aşılara ait Twitter’dan yaptığı açıklamada şunları kaydetti: “Aşıyla elde edilen nötralizan ‘ab’ karşılıklarının düşme suratına nazaran rapel aşı ihtiyacını öngörmek gayesiyle yapılmış bir çalışmada, inaktive virüs aşılarıyla aşılanmış şahıslarda 3-6’ncı ay ortasında ek dozlara ihtiyaç olacağı öngörülmektedir. Delta varyantından da lakin yüksek nötralizan ‘ab’ düzeyleri olan şahısların korunabileceği öngörülmektedir. Tüm bu bilgiler ışığında, Coronavac ile aşılanmış ve bu vakte kadar büyük oranda korunmuş olan sıhhat çalışanları ve 50 yaşın aşılanmalarının üzerinden 3-6 aydan fazla vakit geçtiği için ek doz gerektiği düşünülmüştür. Canlı virusle hastalığı geçirenlerde tek doz mRNA aşısının son derece tesirli ve inançlı olduğu görülmüştür. İki doz CoronaVac aşısı olanlara 3-6’ncı aylarda bir doz mRNA rapel aşısı yapılması en akılcı yaklaşımdır.”