Bakan Dönmez, Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Dörtyol İşletme Müdürlüğünde gazetecilere, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) depolama ve gazlaştırma ünitesini (FSRU) 2018 yılında, Türkiye’nin birinci doğal gaz depolama gemisi Ertuğrul Gazi’yi de yaklaşık 2 yılda tamamlayıp geçen cuma günü hizmete aldıklarını anımsattı.

Dönmez, geminin sınıfındaki en büyüklerden biri olduğunu, günlük 28 milyon gazlaştırma kapasitesiyle tanklarındaki LNG’yi direkt gazlaştırıp deniz altındaki borular yardımıyla karaya, oradan da ulusal iletim şebekesine aktarabildiğini anlattı.

Türkiye’nin 3-5 yıl öncesine kadar doğal gazı yüklü boru sınırlarından alarak arz güvenliğini temin ettiğini hatırlatan Dönmez, bugün doğal gazda arz güvenliğini tahkim etmek için İzmir ve Dörtyol’da olmak üzere 2 FSRU ünitesine sahip olduklarını belirtti.

Dönmez, böylelikle Türkiye’nin kaynak ve güzergah çeşitliliğini artırdıklarını söz ederek, şöyle konuştu:

“Sadece boru gazıyla besleme değil, boru gazına alternatif bir kaynak çeşitliliğini de sağlamış olduk. Bilhassa yaz aylarında LNG fiyatları boru gazı fiyatlarından avantajlı oluyor. Bu manada fiyat avantajlarını, maliyet avantajlarını da kullanma imkanına kavuşmuş olduk. Ülkemizin dört bir tarafına doğal gazı rastgele bir teknik sorun yaşanmaksızın ulaştırabilmek için kaynak giriş noktalarının da ülkenin etrafında konuşlanmasının bize büyük yararı var. Ertuğrul Gazi FSRU stratejik bir nokta. Bilhassa güney vilayetlerimizdeki ağır tüketimin olduğu günlerde basınç düşümünü engellemek, sistem istikrarını ayakta tutabilmek açısından son derece değerli. Bu kış 280 milyon metreküp günlük tüketimleri bulduk. Geçmişte 200 milyon metreküpün üstüne çıktığı vakit sistemde kimi kahırlar yaşanıyordu lakin hiç kimseye bir şey hissettirmedik ve herkes rahat bir formda doğal gazı kullandı.”

Ertuğrul Gazi gereksinim duyulan bölgedeki terminale gidecek

Dönmez, şu anda Saros Körfezi’nde projesi devam eden bir FSRU terminali olduğunu da işaret ederek, “Enerjinin ağır tüketildiği alanlardan birisi Marmara’nın kuzeyi. Biz bu gemiyi birebir vakitte tahminen öteki terminallerimize de sevk edebiliriz. Orayı da böylelikle destek etmiş olacağız. Bu gemi muhtaçlık halinde buradan Saros’taki terminale yanaşıp sisteme gaz verebilecek.” dedi.

Geminin, kara tankerlerine de LNG yükleme yeteneğine sahip olduğu bilgisini veren Dönmez, şöyle devam etti:

“Özellikle güney ve doğudaki LNG taleplerini, aralığın yüksek olmasından ötürü karşılamıyorduk. Maliyetler artıyor doğal olarak. Artık buradan güneydeki, Güneydoğu’daki ve bu bölgeye yakın yerlerdeki LNG taleplerini artık bu gemi üzerinden de sağlayabileceğiz. Yeniden birebir biçimde yalnızca kara tankerlerine değil, gemi yanaşırsa iskeleye gemiden gemiye de LNG’yi, yani sıvı doğal gazı yükleme imkanımız olacak.”

“Hedefimiz, ülkede tüketilen doğal gazın yüzde 20’sini yer altında depolayabilmek”

Türkiye’nin doğal gaz tüketimine uygun olarak yer altı depolama sistemine de yük verdiklerini lisana getiren Dönmez, “Hedefimiz, ülkede tüketilen doğal gazın yüzde 20’sini yer altında depolayabilmek. Bilhassa kışın tüketimler bir anda 3’e, 4’e katlanabiliyor. Bunu yalnızca mevcut boru şebekeleri üzerinden karşılamanız mümkün olmayabilir. O açıdan, yazın çekişin az olduğu aylarda doğal gazı yer altı depolarında depoluyoruz. Sonra da kışın muhtaçlığımız olduğu surece buradan tekrar çekerek istifade ediyoruz. Arz güvenliği açısından son derece kritik.” tabirlerini kullandı.

“Keşif yapılan sahanın teknik bilgilerinin paylaşılması kelam konusu değil”

Dönmez, bir gazetecinin, Karadeniz’de yeni keşifler ve milletlerarası iş birliklerine dair sorusuna, şöyle cevap verdi:

“Geçmişte de bu tıp sorulara, gerek işin mühendislik, müşavirlik kısmında gerekse gereç tedariki ve imal basamaklarında bu tip iş birliklerinin olabileceği tarafında karşılık vermiştim. Olağan tercihimiz yerli firmalardan yana olur lakin sonuç prestijiyle biz bir rekabete açık ortamda bu işlerin temin ve tedarik sürecini yürüteceğimiz için uygun standartlarda bizim gereksinimlerimizi karşılayan yerli ve yabancı şirketlerle çalışabiliriz. Keşif yapılan sahanın teknik bilgilerinin paylaşılması kelam konusu değil. Teknik bilgi diye sahanın formasyonuna ait bir yabancı firmayla bilgi paylaşımı olduğu bilgisi hakikat değil.”

Karadeniz’de, son olarak tespit edilen 135 milyar metreküple Türkiye’nin Karadeniz’deki toplam gaz keşfinin 540 milyar metreküpe ulaştığını anımsatan Dönmez, şunları paylaştı:

“En son açıkladığımız Amasra-1 kuyusu, birinci açıkladığımız sahanın kuzeydoğusunda kalan bir bölgedeydi. Artık güneybatısına düşen alanda sismik çalışmalarımız ve değerlendirmeleri devam ediyor. Bu yıl içerisinde, yetişmezse önümüzdeki yılın birinci çeyreğinde Karadeniz’de keşif maksatlı bir sondaj daha planlayabiliriz. O bölge verimlilik açısından önemli potansiyel içeren bir bölge. Şayet mevcut bilgiler üzere bir datayla karşılaşırsak kuzeybatıda yer alan alanda da bir keşif açıklama imkanımız olabilir. Bugünden bir şey demek erken. Somut bir biçimde bulmadan da açıklama yapmıyoruz lakin potansiyeli yüksek bir bölge olduğunu biliyoruz. Hakikaten bugüne kadar yapmış olduğumuz sondajlar da aslında onu teyit etti.”

“LNG’lerle yaklaşık 1 milyar dolarlık tasarruf sağladık”

Dönmez, soru üzerine, Kanal İstanbul civarında güneş ve rüzgar açısından yenilenebilir güç kaynaklarının değerlendirilmesinin mümkün olduğunu, Çatalca’da hala çalışan rüzgar santralleri bulunduğunu söz etti.

LNG’lerin arz güvenliğine katkısına dair soruya Dönmez, LNG’de yazın yaşanan düşük fiyatları yakalayıp maliyetleri azaltabildiklerini belirterek, “Nitekim geçtiğimiz yıl da aşağı üst LNG’de yüzde 25, yüzde 30’lar civarında boru gazına nazaran daha ucuz maliyetler yakaladık. Bu da doğal olarak yurt dışına ödeyeceğimiz birebir ölçüdeki gazın ödeme meblağını da azaltmış oldu. Gerçekten geçtiğimiz yıl bu kapsamda aldığımız LNG’lerle yaklaşık 1 milyar dolarlık tasarruf sağladık.” halinde konuştu.

Dönmez, Nahçıvan’a doğal gaz boru çizgisi çekilmesi projesine ait soruya şu karşılığı verdi:

“Azerbaycan Güç Bakanı Perviz Şahbazov ile mutabakat zaptı imzalamıştık. Azerbaycan’ın teknik kimi dataları onaylamasını bekliyoruz. O onaylar da gelir gelmez sınırın imaline başlayacağız. Bizim hazırlıklarımız, güzergah, etüt, kamulaştırma, projelendirmeyle ilgili bitti. Ortak bir proje yürüyor. Mutabakat metninden farklı teknik manada birtakım bilgilerin bizimle paylaşılması gerekiyor. Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) bu bilgileri sağlayınca startı vermiş olacağız.”