Bakan Soylu, beraberinde Jandarma Genel Kumandan Yardımcısı Orgeneral Ali Çardakçı, Vilayetler Yönetimi Genel Müdürü Hüseyin Kürşat Kırbıyık ile Hakkari programının akabinde, 31 Temmuz’da Van’da tesirli olan selden ziyan gören Başkale ilçesine bağlı Esenamaç Mahallesi’ne geldi.

Burada selden etkilenen vatandaşlarla görüşen, sorun ve taleplerini dinleyen Soylu, Vali ve Büyükşehir Belediye Lider Vekili Mehmet Emin Bilmez ile Başkale Kaymakamı ve Belediye Lider Vekili Asım Solak’tan yürütülen çalışmalar hakkında bilgi aldı.

Sel sularına kapıldıktan sonra baygın halde kurtarılan Baht Yurtseven’in ailesiyle bir ortaya gelen Soylu, “geçmiş olsun” dileklerini iletti.

“Kayıp yaşanmadı, en büyük teselli kaynağımız odur”

Soylu, incelemelerinin akabinde yaptığı açıklamada, 31 Temmuz-1 Ağustos’ta meydana gelen sel afetinden sonra tüm kurumların, vatandaşın sel afetinin tesirlerinden bir an önce kurtarılması için el birliğiyle çaba gösterdiğini anlattı.

Başkale’de sel afeti yaşanırken ülkenin diğer bölgelerinde yangınla uğraş edildiğini hatırlatan Soylu, “Çevre ve Şehircilik Bakanımız ve ben bir aradaydık. Vali beyefendiyle konuştuktan sonra ikimiz de bakan yardımcımızı buraya yönlendirdik. Milletvekillerimiz, vilayet liderimiz burada büyük uğraş gösterdi. Devlet, vatandaşın gereksinim duyduğu vakitte lazım. Tüm yardımlarıyla sizinle birlikte olan, sizi tanımayan lakin zorluğunuzu hisseden, buraya yardım eden herkese çok teşekkür ediyoruz.” diye konuştu.

Grupların burada birinci müdahaleyi gerçekleştirdiğini, bir an evvel hayatın akışını sağlamak için uğraş sağladıklarını kaydeden Soylu, “Çadırlar, artık konteynerler, her biri oluştu, oluşuyor. Tekrar birebir vakitte yollar düzeltildi. Besin yardımlarından öbür yardımlara kadar bütün gereksinimlerin hepsi sağlanmaya çalışıldı ve bunlar da devam edecek.” tabirlerini kullandı.

Soylu, Esenamaç’ta sel sonrası yapılan çalışmalara değinerek şunları söyledi:

“Burada yıkılmış 38’e yakın ve yine yapılması gereken konutlar var. Bunlarla ilgili hasar tespitleri yapıldı, bunlar gerçekleştirilecek. Öbür birtakım hasarlar var, onlar da sağlanacak. Yani buradaki sistemimiz eski halinden daha hoş bir hale dönene kadar, devlet buradan, hükümetimiz buradan, sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla buradan elini çekmeyecek. Biz sizin buyruğunuza amadeyiz. Bir aya aşkın müddettir Kastamonu, Bartın ve Sinop’taydık. Orada da büyük sel afetleri meydana geldi. Allah milletimizin hiçbir ferdini bu türlü bir imtihanla karşı karşıya bırakmasın, duamız odur. O kadar büyük afetler oluyor ki bazen insan çaresiz kalıyor. Ancak burada muhtarımız, sizler, selden evvel gerekli tüm önlemleri aldınız ve burada rastgele bir kayıp yaşanmadı. Bizim en büyük teselli kaynağımız odur. Oburunun hepsini yapabilme kabiliyetine sahibiz. İnşallah el birliğiyle bunu gerçekleştireceğiz.”

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünün tesirli bir çalışma yürüttüğünü, bunlardan birinin de dere ıslahı olduğunu söz eden Bakan Soylu, “Hükümetimizin, sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu düstur odur. Yani bir yılın sonunda meskenleriydi, barklarıydı. DSİ inşallah dereyi de gerçekleştiriyor, ihalesine başlıyor. Bu da kıymetli bir adımdır. İnşallah bundan sonra bu türlü bir taşkınla karşılaşmamak için buradaki dere ıslahını da gerçekleştirecekler.” formunda konuştu

Soylu, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca ile bir görüşme yaptığını, mezralarıyla yaklaşık 2 bin 500 nüfusu bulunan mahalleye Sıhhat Bakanlığının sıhhat meskeni yahut sıhhat ocağı yapmasının kelam konusu olacağını bildirdi.

Huduttaki güvenlik duvarı

İçişleri Bakanı Soylu, gazetecilerin, hudutta devam eden güvenlik duvarının son durumuna ait sorusu üzerine şunları kaydetti:

“Bugün, Şırnak’ta hem Dicle’nin hem de Habur ve Hezil çayının birleştiği noktadaydım. Şırnak-Suriye hududunda bir çalışma vardı. Artık Şırnak-Irak hududunda birinci etapta 34,5 kilometrelik bir sedde, birebir vakitte da bir duvar çalışması var. DSİ hazırlığını yaptı. İçişleri Bakanlığı Vilayetler Yönetimi Genel Müdürlüğü üzerinden çıkacak, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı da burada TOKİ’nin yaptığı duvarlar üzere gerçekleştirecek.

Oradan Hakkari’ye geçtik. Hakkari’de şu anda tekrar yaklaşık 43 kilometrelik bir duvarımız kelam konusu. Bu da Esendere’den başlayan Hakkari-İran sonu. Şu ana kadar 15,5 kilometresi bitti, 4,5-5 kilometre daha, 20 kilometreyi tamamlayacak bir hudut duvarını bu yıl sonu prestijiyle gerçekleştireceğiz. İnşallah önümüzdeki yıl da oradaki sınırın kritik olan kısmını bitirip, başka hatta yanlışsız geçeceğiz. Yeniden bilhassa toplam büyüklüğü 120 kilometre civarında olan yerde bir grup yerler var, yapılamaz. Oraya da farklı önlemler alacağız. Yani 3 bin metrelerden bahsediyorum. Öbür yerlerde devam edeceğiz.

Bizim bir Iğdır-İran sonumuz vardı, bir Ağrı-İran hududumuz vardı. Iğdır-İran sonuyla Ağrı-İran sonu ve Van-İran sonunun 241 kilometresinin 175 kilometresi şu an sona erdi, yapıldı.”

Van’da 2-3 etabın bulunduğunu, bu etaplardan birisinde ağır mayın temizliğinin olduğunu lisana getiren Bakan Soylu, şöyle devam etti:

“Bu etaplarımızın birisinde ağır bir mayın paklığı var. Çabucak çabucak bitti sayılabilir. Biten kısmın montesine bugün başlandı. Van-İran sonuyla ilgili diğer bir bilgi vereceğim. Geri kalan 231 kilometreyle ilgili de yaklaşık 1 milyar liralık keşif bedeli var. Maliye Bakanlığımızla konuşuldu, sayın Cumhurbaşkanımız talimatını verdi ve Van-İran hududunun, şu an ihale edilen ve imal basamağında olan 64 kilometrenin dışındaki 230 kilometrelik kısmı de yaklaşık keşif bedeli 1 milyar lira olan hudut duvarları da ihaleye hazır hale getirilmesi için bütün çalışmaları yapılıyor. Yani Van sonunun tamamı, tıpkı vakitte buna Hakkari-İran sonu da dersek, İran sonunun tamamı Hakkari, Van, Ağrı ve Iğdır dahil olmak üzere güvenlik duvarlarıyla bir arada bitecektir. Bu yıl prestijiyle Van açısından söyleyebilirim; bu 220 kilometreyi bitirmeye çalışacağız. Zira geçen yıl kuvvetli kış koşullarında çalıştık, bu yıl da çalışacağız.”

“Hudutta gerekli önlemler alınmış vaziyette”

“Bu ortada sonun güvenliği açısından da Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), hudutta gerekli önlemleri almış vaziyette. Biz bugün bu önlemleri alıyor değiliz, yaklaşık 3 yıldır gerek kaçak göç, gerek uyuşturucu ticareti, gerekse terörle gayret sebebiyle burada tüm önlemlerimizi alıyoruz.” diyen Bakan Soylu, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“TSK huduttaki muhafaza önlemlerini alıyor, biz bilhassa İçişleri Bakanlığı olarak İran hududundaki tüm duvarları gerek fiziki güvenlik sistemlerini, gerekse de yalnızca 108 milyon avro bu da 1 milyar liranın üzerinde 341 elektro optik kuleler, tıpkı vakitte termal kameralar, tıpkı vakitte irtibat kuleleri olmak üzere bütün hudut uzunluğuna örüldü. O projenin de yüzde 90’ı sona erdi. Tıpkı vakitte tekrar hem jandarma hem de polisimiz, ön hudut duvarında TSK, gerisinde jandarmamız, ardında polisimiz çizgiler çizerek, sınırların tamamında bilhassa kaçak göçmen ve terörle uğraş konusunda önemli bir önlem aldılar.”

Kaçak göçmenle gayret konusunda ağır çalışma yürütüldüğüne dikkati çeken Bakan Soylu, “Türkiye’nin son 3 yılda kaçak göçmen olarak hudutta engellediği sayı 1 milyon 250 bindir. Biz bu önlemleri almamış olsaydık, 1 milyon 250 bin kaçak göçmen Türkiye’ye gelmiş olacaktı. Pekala bu ne sağlıyor? Bu, daha fazla gelecek olanların da caydırıcılığını sağlıyor. Elektro optik kulelerin dışında, hudut duvarlarında termal kameralar, fiber optik kablolar ve hareket algılayıcı kameralar, bunların tıpkı vakitte karakollara eş vakitli yansıtılması olarak teknolojik bir sistem de kuruldu.” değerlendirmesinde bulundu.

Soylu, Van Gölü’nün korunmasının daha evvel jandarmada olduğunu belirterek, “Özellikle denizlerde, Ege ve Akdeniz’de göçmenle gayrette çok değerli deneyimleri olan Kıyı Güvenlik Komutanlığımızı, Van Gölü’nden de sorumlu hale getirdik.” dedi.

“Kaçak göçmenlerin güzergahlarında alarm halindeyiz”

Bunların çok uzun vakitten beri hem terörle gayrette hem de bilhassa kaçakçılık, uyuşturucu ve kaçak göçmen gayretinde alınan önlemler olduğunu vurgulayan Soylu, şöyle devam etti:

“Peki bunun sonunda Türkiye’de ne oldu? Bunu açık bir formda tabir edeyim. Şayet biz bu önlemleri almasaydık, şu anda hududumuzun çabucak öteki tarafında 2 milyon kaçak Afgan göçmen var. Bu, bugün değil. Yaklaşık 5 yıldır, sonumuzun çabucak öte tarafında duruyor bunlar. Biz önlemlerimizi sıkı aldığımız için Türkiye bu mevzuda çok sıkı bir önlemle bir arada davrandığı için yalnızca o denli değil tıpkı vakitte doğuda tüm vilayetlerde çok uzun vakittir alarm halindeyiz. Kaçak göçmenlerin güzergahlarında alarm halindeyiz. Bir taraftan Trakya, Edirne çizgisinde, tıpkı vakitte Ege çizgisinde, kısmen Akdeniz çizgisinde alarm halindeyiz. Bütün buralarda yakalamalarımızı gerçekleştiriyoruz.”

Türkiye’nin bu göç gayretini ortaya koyduğu için etrafındaki coğrafyada göç baskısını engelleyebildiğini aktaran İçişleri Bakanı Soylu, şunları kaydetti:

“Yine bir sayı daha vereyim buradan. İdlib’te 3,8 milyon insan yaşıyor. Hududumuzun çabucak karşı tarafında. Afrin’de 600 bin insan yaşıyor. Fırat Kalkanı bölgesinde yaklaşık 1,2 milyon insan yaşıyor. Resulayn ve Tel Abyad, yani Barış Pınarı bölgesinde de 350 bin insan yaşıyor. Etrafımızdaki hudutta kendi yerlerinden edilmiş yaklaşık 8 milyon insan yaşıyor. Türkiye uzun yıllardan beri bu göçü önemli bir halde tutabilen kabiliyete sahip. Bunu nasıl sağlıyor?

Artık buradaki arkadaşlarım hatırlayacaklardır. Bizi küçümsediler ve bize kızdılar Türkiye’deki kimileri. Dediler ki İdlib’te niçin mesken yapıyorsunuz? Sizin derdiniz ne? Sizin ne işiniz var Çobanbey’de, Azez’de, El Bab’ta, Resulayn’da, Tel Abyad’da, Afrin’de. Biz oraları inançlı bölge olarak o insanların yaşayabileceği ve buradan da 461 bin insanın geri dönebileceği bir noktaya taşıdık. İdlib’te sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla yaklaşık 50 bin briket meskeni yaptık. 42 bini tamamlandı. Oburu de tamamlanıyor. Buraya 300 bin insan şu anda yerleşti. Yüz bine çıkaracağız ve 300 bin insan daha yerleşecek. Yani oradaki insanların da bir vesileyle orada yaşamasını temin eden bir göç dalgasını engelleyebilecek önlemleri de inançlı bölge oluşturup aldık.”

“Kaçak göçte çabamız inanılmaz halde sürmektedir”

“Türkiye gerek doğu sonlarında, gerek güney hudutlarında, bilhassa Suriye’de terörden arındırılmış ve inançlı hale getirilmiş bölgelerde uzun erimli bir politikayı ortaya koymuş ve ne kadar gerçek yaptığı da sonuçları prestijiyle aşikâr olmaktadır.” tabirini kullanan Bakan Soylu, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Şu ana kadar Afganistan’dan hudutlarımızın ötesine ağır bir göç dalgası, yani var olanın dışında bir göç dalgası belirmemiştir. Bu mevzuda takiplerimiz devam etmektedir. Buna karşı alacağımız önlemler vardır. Kaçak göçte gayretimiz fevkalâde formda sürmektedir. 2016’dan bugüne kadar yaklaşık Afganistan’dan Türkiye’ye kaçak olarak gelenlerin ortalama yüzde 30-35’i kendi ülkelerine geri gönderilmiştir. Son yıllarda bu sayı yüzde 45-50 düzeyine çıkmıştır. Yani her iki Afgan’dan biri kendi ülkesine Afganistan’la yapmış olduğumuz muahedeler çerçevesinde geri gönderilmişti. Tabir etmem gerekir ki bunların bir kısmı hem Ege Denizi’nden hem de Edirne hududundan yurt dışına gitmişlerdir. Burada da gerek Frontex’in gerekse Ege Denizi’nin öteki tarafında Yunanistan’ın verdiği bilgiler var. Bu bilgilerde de buradan ne kadar çıktığı muhakkak.

Türkiye’de tüm bu hesaplamaları yaptığımızda 183 bini kayıtlı olan, bunun 62 bini memleketler arası müdafaada mülteci statüsünde, geri kalan çok uzun yıllardan beri de olan 120 bin ikametli göçmen, toplam 183 bin, yaklaşık 100 bin ila 120 bin civarında da bir kaçak göçmenin olduğunu varsayım ediyoruz. Bizim yaptığımız değerlendirmeler çerçevesinde bunun bu türlü olduğu konusunda bir kıymetlendirmemiz kelam konusu. Bunun da yaklaşık 10 bini Geri Gönderme Merkezlerimizde.”

Soylu’ya, AK Parti Van Milletvekili Abdulahat Arvas, Vilayet Emniyet Müdürü Atanur Aydın, Vilayet Jandarma Kumandanı Tuğgeneral Hüseyin Bekmez ve AK Parti Vilayet Lideri Kayhan Türkmenoğlu da eşlik etti.

Bakan Soylu, ziyaretinin akabinde ilçeden ayrıldı.