EBRU SUNGUR / GAZİANTEP – Son periyotta kimi inşaat müteahhitlerinin çimento fiyatlarının yüksekliğinden yakınıp inşaatları durdurduklarını açıklamalarının akabinde çimentoculardan da ses yükseldi. Bölüm temsilcileri, dünyanın en ucuz çimentosunun Türkiye’de üretilip satıldığını vurgularken, müteahhitler konut fiyatlarını yüzde 50 indirirse kendilerinin de çimentoyu onlara ücretsiz verecekleri argümanında bulundu.

Çimento kesiminin çatı kuruluşlarından TürkÇimento’nun Anadolu Buluşmaları aktifliği Gaziantep’te yapıldı. Aktiflik öncesi basınla yapılan sohbet toplantısında ve bölümün online katıldığı aktiflikte TürkÇimento Lideri Fatih Büyüklük, TürkÇimento Lider Vekili Adil Sani Konukoğlu ve TürkÇimento Lider Yardımcısı Nihat Özdemir, açıklamalarda bulundular. Kesim temsilcilerinin tezlere cevapları, çimento üretimi ve maliyetleriyle ilgili verdikleri bilgiler özetle şöyle:

‘İnşaatın yüzde 3’ü’

“150 metrekarelik bir dairede beton maliyeti 21 bin lira. Çimento da bunun üçte biri… Eseri ücretsiz versek daireler ucuzlayacak mı? Müteahhitler daire fiyatını yüzde 50 düşürsün biz de çimentoyu ücretsiz verelim. ODTÜ’nün yaptığı araştırmaya nazaran, çimentonun konut inşaatı maliyetindeki hissesi yüzde 3 ile 5 ortasında. Betonun ağır olarak kullanıldığı, dünyanın en yüksek üçüncü barajı Yusufeli’nin maliyetinde çimentonun hissesi yüzde 7.7.”

‘Taş değil kömür’

“Çimentonun hammaddesi taş olduğu için yerli kaynakla üretildiği söyleniyor. Lakin o taş toprak kendi kendine mi çimento oluyor? Taşı 1200 derece sıcaklıkta eritip sıvı hale getiriyoruz. Bunun için ithal petrokok kullanıyoruz. Bunun maliyetimizdeki hissesi yüzde 65. Eriyen taşı soğutmak için de elektrik kullanıyoruz. Petrokok ile elektriğin maliyetteki toplam hissesi yüzde 80’i aşıyor. Petrokokun tonu 1 yılda 40 dolardan 200 dolara çıktı. Elektrik fiyatları yüzde 61 zamlandı.”

‘Maliyeti 399 lira’

“Bir ton çimento üretmek için 207 liralık kömür, 86 liralık elektrik kullanıyoruz. Personellik ve öteki maliyetler de 106 lira. Bir ton çimentonun maliyeti 399 lira.”

‘En ucuz Türkiye’de’

“Dünyanın en ucuz çimentosunu satıyoruz. Türkiye’de çimentonun tonu 35 dolar. Çin’de 70, fuel oil ile üretim yapılan Kuveyt’te 80, doğal gazla üretilen Suudi Arabistan’da 60 dolar… Müteahhitler, ‘Çimento 400-500 liraya çıktı’ diyor. Hiçbir fabrikada bu fiyat yok. Bizden çıkışı 330-340 lira. Nakliye değerlendiği için esere daha fazla ödüyor olabilirler. Nakliye fiyatları bizi bağlamaz.”

‘Faizsiz bankayız’

“İthal ettiğimiz kömürün maliyeti artmasın diye parasını peşin ödüyoruz. Elektrik faturamızı, personelin fiyatını de gününde yatırıyoruz. Maliyetlerimizi peşin öderken eseri 90 gün, 120 gün vadeli veriyoruz. Bir nevi faizsiz bankacılık yapıyoruz.”

‘Yabancı kaçıp gitti’

“Bir mühlet evvel Türkiye’de çimento bölümünde pek çok yabancı yatırımcı vardı. Vakit içinde bölümün koşulları nedeniyle birden fazla gitti. Sanko’nun çimentodaki yabancı ortağı 357 milyon dolarla şirkete girmişti. Çıkarken 162 milyon dolara paylarını geri sattı. 200 milyon dolar ziyan etti. Artık Türkiye’ye yalnızca Bodrum tatili için gelir!”

‘İhracat kısıtlaması fiyatları artırır’

Türkiye’nin, dünyanın ikinci büyük çimento ihracatçısı olduğunu, geçen yıl 1.8 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını belirten Fatih Büyüklük, fiyat tartışmalarının akabinde gündeme gelen ihracata ‘kayda alma’ atılımının, bir çeşit kısıtlama olabileceğini öngördü. Büyüklük şunları söyledi: “Yüzde 40 kapasite fazlamız var. Maliyeti ihracatla dengeliyoruz. İhracat kısıtlanırsa pek çok fabrika batar. Üretim azalır. Maliyetler yükselir. İnşaatçı da dünya fiyatlarından çimento kullanır. Biz yurtdışı kontratlarımızı yerine getiremediğimiz için ceza öderiz. Pazarlarımızı kaybederiz ve 10 yılda da geri alamayız.”

‘Türkiye’nin tüm atığına talibiz’

Danimarka’da incelediği bir çimento fabrikasında atık yakımıyla üretim yapıldığını anlatan Adil Sani Konukoğlu şu bilgileri verdi: “Belediyelerin ayrıştırarak gönderdiği atıkları yakıyorlar. Üstelik bir ton atık için kendilerine 25 euro ödeniyor. Hem fosil yakıt kullanmıyorlar hem de yakıtları ücretsiz! Biz de Türkiye’nin tüm atığına talibiz. Belediyeler ayrıştırarak getirsinler, yakıt olarak onu kullanalım. Bizim bacalarımızda ileri teknoloji filtre olduğu için karbon salımı da daha az olur.”

‘Bir sinema çekelim anlatalım’

Yıllarca ticaret hayatına istikamet veren kuruluşları yönetmiş bireylerin bile çimento üreticisinin kaygısını anlamadığını, “Memleketin taşını toprağını kullanıp fahiş fiyatla eser satıyorlar” dediklerini belirten Nihat Özdemir, “En büyük maliyetin ithal girdi olduğunu, kederimizi nasıl anlatalım? Bahisli bir sinema mi çeksek? Youtuber’lara mı söylesek?” dedi. Özdemir, bu kelamlarına karşılık, “Filmin ismi ‘Taştan Kalpler’ olsun” esprisi üzerine ise gülerek, “Cehaleti aşmalıyız” karşılığını verdi.