Mert İnan – Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden gebelerin sayısı artarken bilim dünyasından gebe ve emziren anneler için değerli ikazlar geldi. Delta varyantı ile aşısız yahut eksik aşılı hamilelerde ağır hastalık tablosunda artış olduğunu belirten uzmanlar, bu gruptakilerin vakit kaybetmeksizin aşılanmaları gerektiğinin altını çizdi. Türk Tabipleri Birliği, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ile Halk Sıhhati Uzmanları Derneği de yayınladıkları duyuruda, Türkiye’de aşısız ya da tam aşılı olmayan hamile ölümlerinin son periyotta fazlalaştığına dikkat çekti. Açıklamada, “Gebe bayanların hastalığı ağır geçirme riski hamile olmayanlara nazaran daha fazladır. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon üzere hastalıkları olan bayanlarda ömür kaybı riski daha yüksektir” görüşlerine yer verildi.

Son aylara gelmeden

Milliyet’e bilgi veren Sancaktepe Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Nurettin Yiyit, koronaya yakalanan hamile sayısı haziran ve eylül ayları ortasında 3 kat artış olduğunu belirterek, “Haziran ayından bu yana hamileler ortasında vefat sayılarında da artış olduğunu görüyoruz. Delta varyantının süratli yayılması ve genç yaş kümesinde aşılamanın daha düşük olması nedenler ortasında. Bilhassa hamileliğin son aylarında akciğer kapasiteleri düşüyor ve Kovid-19 ağır seyrediyor. Hamilelerde pıhtılaşmaya da bir yatkınlık var. Bilhassa gebeliklerinin son aylarına gelmeden evvel aşı takvimlerini tamamlamış olmaları gerekir” ihtarında bulundu.

6’ncı aya dikkat

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği İdare Konseyi Üyesi Prof. Dr. Bülent Ertuğrul ise aşı olmayıp Kovid-19 geçiren gebelerin bebeklerinde doğum sonrası önemli teneffüs rahatsızlıkları görüldüğünü belirtti:

“Özellikle aşı olamayan hamilelerde, hamileliğin 6’nci ayından itibaren risk önemli artmış oluyor. İnaktif yahut mRNA aşılarının bebekleri olumsuz etkilemesi kelam konusu değil. Kovid-19 anne karnındaki bebekleri bile olumsuz etkilediğinden kesinlikle aşı olunmalı. Hamileler, 3. aydan sonra mRNA aşılarını olabilir. 3. ay dememizin nedeni aşılar değil. Gebeliğin birinci 3 ayında birtakım komplikasyonlar kelam konusu olabiliyor. Aşı olup sonrasında, aşıya bağlı olmadığı halde komplikasyon gerçekleşmesi başlarda soru işaretleri ve aşı aksisi ön yargı doğuracağından ‘Üçüncü ay’ diyoruz.”

Antikorlu bebek

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal da gebelerin kesinlikle aşılanmaları gerektiğini vurgularken, “Bu sayede bebek de anneden geçen antikorla korunur. Gebelikte bağışıklık sistemi baskılanır. Bu nedenle enfeksiyon hastalıkları hamilelerde daha ağır seyreder. Kovid-19 anne açısından risk oluştururken, erken periyot düşük yahut ölümlere yol açabilir. Ayrıyeten aşı olmayıp Kovid-19’a yakalananların çocuklarında doğumdan sonra gelişim geriliği üzere riskler de ortaya çıkabilir” diye konuştu. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bengi Başer ise Delta varyantı ile Kovid-19 aşısı olmayan hamileler ortasında ölümlerde de artış olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Hamilelere kesinlikle Kovid-19 aşılarını olmasını öneriyoruz. Yalnızca gebeler değil, gebe kalmak isteyen yahut emzirenlerin de aşılanması gerekiyor. Bayanlar gebelik sürecinde enfeksiyonlara açık hale geliyor. Ayrıyeten hamilelerde mRNA aşı çalışmalarının sonuçları yayınlandı ve çocuklara ziyan vermediği net olarak ortaya konuldu. Amerika Hastalık Merkezi’nin bu alanda çalışması var.”

‘Aşı bebeğe ziyan vermiyor’

İç Hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, Kovid-19’un anne ve bebek için olumsuz sonuçlara yol açma riski çok yüksek olduğunu yinelerken, aşı tereddütü yaşayan gebe ve emziren annelere tekliflerde bulundu:

“Delta varyantı ile aşısız hamilelerde ağır hastalık tablosu ile anne vefatlarında artışlar görüyoruz. Genelde gebeliğin 3’üncü ayından sonra aşılanma önerilirken, mecburî kalınması durumunda hamileliğin birinci ayında da aşı olunmasında sakınca yok. Emziren anneler de rahatlıkla aşılarını olabilirler. Aşıların bebeklere ziyan vermesi üzere bir durum kelam konusu değil. Bugüne kadar hiçbir olumsuz bulgu ortaya konulmadı.”

‘Bilseydim, 10 defa aşı olurdum’

Ankara Kent Hastanesi Bayan Doğum Hastanesi’de “Kovid-19 hamile servisinde” tedavi gören 29 yaşındaki Fatma Aybar, hastaneye Van’ın Başkale  ilçesinden sevkle geldiğini, 32 haftalık gebe olduğunu anlattı.

Aybar, “Üç çocuğum var. Aşımı olmamıştım. Hamilelere aşı yapıldığını bilmiyordum, bilseydim bir değil 10 kez bile olurdum. Ne kendimi ne de bebeğimi sıkıntı duruma düşürmeyi asla istemezdim” dedi.