Ali Çınar – Beyaz Saray idaresi her ne kadar 20 dakika toplantı yapacağını evvelden duyursa da, Biden-Erdoğan görüşmesi 1 saat 3 dakika sürdü. 14 Haziran’dan iki farkı vardı: Birincisi, Dışişleri Bakanları bu sefer toplantıya iştirak etmişlerdi. İkincisi, emsal ortak basın açıklamaları yapılmıştı. Basın açıklamalarına baktığım vakit, Beyaz Saray tarafında S-400 ve insan hakları konusunda telaşları eklenirken, Türkiye tarafında ortak bir düzenek kurulması vurgulanmıştı. Genel olarak baktığımda, Afganistan, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz, Güney Kafkaslar ve iklimle çaba bahislerinin ele alındığını görüyoruz.

En değerli merak konusu F-35 ve F-16 konusunda bir gelişme olup olmayacağı idi. Beyaz Saray kaynaklarımdan konuştuğum yetkililer, hem F-16 hem de F-35’te verilen paranın geri iadesi konusunda bir sürecin olduğunu ve Türk ve ABD’li yetkililerin görüşmeye devam edeceğinin altını çizdiler. Açıkçası bir sonuç yok fakat uzun periyotlu bir sürecin olduğunu görüyoruz. Özellikle, F-16 konusunda Beyaz Saray’ın, Türkiye’nin F-16 isteğini açıkça gördüklerini ve Lider Biden’ın, Türkiye’nin F-16’lara sahip olma dileğini kabul ettiğini belirttiler. Olağan burada Beyaz Saray net olarak, “ABD’de geçilmesi gereken bir süreç var ve bu süreçte Kongre’deki kahırların da altının çizildiğini” ima etti.

ABD’nin insan hakları konusunda tenkitlerini net formda görmeye istinaden, Lider Biden’ın 9-10 Aralık’ta Demokrasi Doruğuna Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı çağırma ihtimalinin sıkıntı olduğunu belirtebilirim. İki NATO Müttefik başkanlarının 1 saati aşkın görüşmesi olumlu. Yani ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan Biden ile görüşemedi’ yahut ‘az görüştü’ algısının kırıldığı, fakat meselelerin masada hala olduğunu belirtmekte yarar var. Türkiye’nin açıkladığı üzere, kurulması planlanan ortak düzenekler ile üzerinde çalışma teşebbüsü Türk-ABD bağlarında tansiyonun azalmasına yarar verecektir. Şunu net formda belirtebilirim, yakın vakitte iki tarafta atılacak ve atılması planlanan adımlar ile Türk-ABD ilgilerinin geleceğini güzele mi, berbata mi, yoksa bu biçimde inişli çıkışlı mı gideceğini daima bir arada göreceğiz.