AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Karasu, dünya moda sanayisinde hiçbir şeyin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından evvelki üzere olmayacağını, yeni dinamiklerin iş ve ticareti baştan kurgulamayı mecburî hale getirdiğini söyledi.

Karasu, salgınının Türk moda sanayisine hasar vermekle birlikte yeni fırsatları da beraberinde getirdiğini vurgulayarak, “ABD’nin Çin’e alternatif arayışı ve Avrupa üzere büyük bir pazara yakınlığımız Türkiye’yi yeni periyodun en avantajlı ülkelerinden biri yapıyor. Önümüzdeki yıl Avrupa ve ABD’nin gözü Türkiye’de olacak. Şayet iyi hazırlanabilirsek tarihi bir muvaffakiyet elde edebiliriz. Türk hazır giyim bölümü salgın sürecinden güçlenerek çıkacak.” diye konuştu.

Nakit sıkışıklığı çeken dala birinci yılı ödemesiz 3-4 yıl vadeli kredi takviyesi verilmesi teklifinde bulunan Karasu, bunun gerçekleşmesi durumunda Çin’in 170 milyar dolarlık hazır giyim pastasından büyük bir hisse alabileceklerini, kısa müddette istihdam ve ihracatlarını iki katına çıkarabileceklerini söz etti.

Karasu, Türkiye iktisadı için stratejik değeri bulunan hazır giyim bölümünün salgın nedeniyle global pazarların kapanmasından çabucak evvel istihdamda ve kapasite kullanımında tepede bulunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Hazır giyim sanayisi olarak yüzde 87 yerli girdi kullanarak üretim yapıyoruz. Ülkemize her yıl 15-16 milyar dolar net döviz kazandırıyoruz. İmalat endüstrisinde en yüksek istihdamı sağlayan üç kesimden biriyiz. İstihdamın yüzde 65’ini bayanlar oluşturuyor. Şubat 2020’de 592 bin 500 bireyle istihdam rekorunu yeniledik. Kapasite kullanımında ise yüzde 85’lerdeydik. Salgınla birlikte çok sert bir fren yaptık. Kapasite kullanımımız nisanda yüzde 47’ye, mayısta yüzde 38’e indi. Haziranda üst gerçek ivme başladı ve yüzde 47,7’yi, akabinde temmuzda yüzde 60,3’ü gördük, Kapasite kullanımında yüzde 70’in altı ziyan manasına geliyor ve dal olarak 4 aydır ziyan yazıyoruz. Yüzde 70’in üzerini eylülde görebileceğimizi varsayım ediyoruz.”

“Bu yılı ihracatta 15 milyar doların üzerinde tamamlayacağımıza inanıyorum”

Haydi Karasu, salgının birinci aylarında iç pazarda önemli bir daralmayla karşı karşıya kaldıklarını belirterek, yurt içinde aylık 8-9 milyar lira olan kredi kartıyla hazır giyim harcamalarının nisanda 2 milyar liraya kadar gerilediğini anlattı.

İhracatta da üç aylık dramatik düşüşün akabinde haziranda ibreyi üst çevirdiklerine işaret eden Karasu, haziranda yabancı markaların stoklardaki eserleri çekmesinin ve maske ile gözetici giysilere ağır talebin tesiriyle ihracatın geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 25 arttığını anımsattı.

Karasu, hazirandaki bu artışa karşın birinci yarıyı yüzde 19,8 ekside kapattıklarını aktararak, “Temmuzda da işler umduğumuzdan daha iyi gitti. Datalara bakılırsa bu ayı da geçen yılla başa baş kapatacağız üzere görünüyor. 2020’nin tamamını ise bizim için ruhsal eşik olan 15 milyar doların üzerinde tamamlayacağımıza inanıyorum. Yurt içi perakende de yüzde 20-25 daralma bekliyoruz. Yaşadıklarımıza bakıldığında bu senaryoyu ‘kötünün iyisi’ olarak kıymetlendirebiliriz.” tabirlerini kullandı.

“Avrupa’da medikal eserlerin üretimi konusunda önemli bir boşluk var”

Haydi Karasu, kamu ve özel kesimin güçlü süreçte örnek bir dayanışma sergilediğinden bahsederek, Kısa Çalışma Ödeneği sayesinde istihdamı müdafaaya çalıştıklarını, Eximbank ve öbür kamu bankalarının verdiği kredilerin dala nefes aldırdığını kaydetti.

TGSD’nin yurt dışındaki dal kuruluşları ve markalarla yürüttüğü mektup diplomasisi sayesinde haziranda stoktaki eserlerin büyük ölçüde çekildiğini anlatan Karasu, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Stoklar bizim kabusumuzdu, süreci çok iyi yönettiğimizi söyleyebilirim. Stok eserlerin yanı sıra birinci yarıda maske ve gözetici giysi ihracatımızdaki yüzde 1.000’e yakın artışın da altını çizmem gerekiyor. Bu süreç bize Avrupa’da medikal eserlerin üretimi konusunda önemli bir boşluk olduğunu gösterdi. Lider Yardımcısı olduğum Euratex’te Avrupa’nın medikal eser gereksinimini karşılayacak bir üs kurulmasını ve Türkiye olarak buna aday olduğumuz söyledim. Ayrıyeten TGSD bünyesinde yeni bir çalışma kümesi oluşturduk. Bu küme aracılığıyla kamu, üniversite, özel dal, laboratuvarlar, denetim-akreditasyon-standardizasyon kuruluşlarını birlikte çalıştırıp medikal dokumacılık ve hazır giyim alt kesimi oluşturmak, bu alanda yatırım yapmak isteyen firmaları kümelendirerek ülkemize organize yeni bir alan kazandırmak için ağır mesai harcıyoruz.”

“Hızlı ancak dönem temelli üretime geçilmesi gerek”

Haydi Karasu, salgın devrinde global markaların ucuz lakin uzak ülkelerden tedarik ve uzun periyotlu stok yapmanın çok daha büyük finansal kayıplara ve yıkımlara neden olabileceğini deneyim ettiğini, bu nedenle artık gereksinimlerin yakın ülkelerden tedarik edileceğini anlattı.

Salgının, dala süratli lakin dönem temelli üretime geçilmesi gerektiğini öğrettiğini aktaran Karasu, “Dolayısıyla üçer aylık yahut daha kısa ortalarla koleksiyon yapan bir ülke formatına bürünmemiz gerekiyor. Bunu yaptığımız vakit bölgenin en güçlü stratejik tedarik partneri konumlanmamızı sürdürülebilir hale getirebilir, uzak diyarlardan sağlanan eserleri de tedarik etmek suretiyle ihracatımızı süratle yükseltebiliriz.” dedi.

Karasu,sektör olarak atılması gereken adımlardan da bahsederek, şunları kaydetti: “ABD pazarı için bu?yu?k üretim ölçekleri yaratılmalı. AB pazarında ise esnek, yalın, süratli, ku?c?u?k parti üretim kapasitesi aktifliği arttırılmalı. Yeşil ve inançlı üretim sertifikası kullanımı sağlanmalı. AB ile Gu?mru?k Birliği Anlas?ması yenilenmeli ve hür ticaret muahedeleri tıpkı anda yu?ru?rlu?g?e girmeli. ABD ile gümrüksüz ticaretin önü açılmalı. Girdi tedarikinde iyileşmeler hayata geçirilmeli. Yurt içinde kâfi üretimi olmayan girdilerin ithalatı üzerindeki vergileri ve DIR kaldırılmalı. Yurt dıs?ı ve yurt ı?c?ı? lojistik imkanları iyileştirilmeli. Dijital alt yapı iyileştirilerek elektronik ticaret satış kanalı yeni bir büyüme alanı olarak ülke ve kesim stratejimizin birinci sıralarına yazılmalı, ülke genelinde bir seferberlikle yaygınlas?tırılmalı. Konut ödevlerimizi tamamlayabilmemiz için acil yatırım yapmak ve büyük ölçekli üretimi ülke geneline yaymak durumundayız.”

“İstanbul Moda Konferansı bu yıl birinci sefer online düzenlenecek”

Haydi Karasu, salgınla birlikte dijitalleşmenin kıymetinin çok daha iyi anlaşıldığını, mart ayından bu yana yurt içindeki ve yurt dışındaki iş ortakları ile tüm süreçleri sanal ortamda gerçekleştirdiklerini söyledi.

Toplantıların, koleksiyon tanıtımlarının, hatta defilelerin dijital ortamda gerçekleştirildiğini hatırlatan Karasu, TGSD’nin itibar tertibi İstanbul Moda Konferansı’nı da bu yıl 8-9 Ekim’de birinci sefer online düzenleyeceklerini bildirdi.

Karasu, 2008’den bu yana İstanbul Moda Konferansı ile hazır giyim ve dokuma kesiminin bütün tedarik zinciri halkalarını bir ortaya getirdiklerini, bu yılki sloganı da “Fashion’s Wake Up Call” olarak belirlediklerini kaydetti.

Konferansta global markaların temsilcileri ile salgında çok daha öne çıkan, etrafa hürmet, sürdürülebilirlik ve dijitalleşmede nerede olunduğunu, nereye evrilinmesi gerektiğini, giyilebilir teknolojiler, akıllı kumaşlar ve medikal dokuma üzere bahislerin mercek altına alınacağını anlatan Karasu, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Tüketicilerin ‘kullan at’ biçimi ürünlerdense uzun mühlet kullanılabilecek kıyafetlere ilgisinin arttığını gözlemliyoruz. Konferansın birinci gününde bütün bu hususlarda Türkiye’yi bekleyen fırsatlar ve konut ödevlerimiz hakkında ufuk açıcı sunumlar, tartışmalar ve yeni iş birlikleri oluşacağına inanıyorum. İkinci günde ise firmalarımızla 50’ye yakın alım kümesinin temsilcilerini bu kere sanal ortamda buluşturacağız. Bu kısımda 1.000’in üzerinde görüşme yapılacağını, alınacak siparişlerle hazır giyim ihracatımıza 250 milyon dolarlık katkı yapacağımızı varsayım ediyoruz.”