Aşılamanın Türkiye genelinde yayılımının artması, hastalık seyrinin ve sayıların aşağıya çekilmesi, yaz ayları ve yaklaşan bayramla birlikte tatilcilerin de kendilerini tatil yörelerine atmalarını sağladı.

Pandeminin başında yaygınlaşmaya başlayan karavan turizmi talebi bu sene de devam ediyor. Özgür tatilin tadını alanlar pandeminin başında keşfettikleri karavan turizminden olay sayılarının görece gerilediği 2021 yazında da vazgeçmediler.

Kesim, pandemiden bağımsız olarak, Avrupa’da da olduğu üzere bir macera tatili olarak gören yeni bir tüketici kitlesi kazanmaya başladı. Motokaravan kiralaması yapan şirketlerin sayıları her geçen gün artmaya devam ederken çekme karavan da yeni gözdeler ortasında yer aldı.

Hürriyet’ten Cem Özenen’in haberine nazaran karavansever maceraperestlerin ve izole seyahat tercih eden tatilcilerin aklındaki kimi sorulara yanıtlar oluşturabilmek için bir karavan rehberi derlendi. Fiyatları, maliyetleri, ehliyet ihtiyaçlarını, nerelere park edilebileceği, otoyol ve köprü geçişleri, tüketim dataları, rotaları, çekme karavan ve motokaravan farkları bir ortaya toplandı.

FİYATLAR YÜKSELİŞTE

Birden fazla tüketim eserinde olduğu üzere bilhassa otomotiv dalında tüketicinin odağında birinci olarak fiyat yer alıyor. Yeniden tıpkı genel otomotiv dalında olduğu üzere karavan fiyatlarında da artış göze çarpıyor. Talebin artması ve döviz kurlarındaki değişim ile birlikte bir evvelki yıla nazaran bilhassa ikinci elde fiyatlar neredeyse 2 katına çıkmış durumda.

Geçtiğimiz sene ilan sitelerinde uygun fiyatlı karavanların sayısının daha fazla olduğunu gözlemlerken bu sene, ikinci elde dahi ortalama satış fiyatının 200 bin düzeylerine çıktığını gözlemliyoruz. Bu sayılar lüks karavanlarda ise 2-3 milyon TL düzeylerine kadar çıkabiliyor.

HANGİ KARAVAN TİPLERİ KULLANILABİLİR?

Karavan alacak yahut kiralayacak tüketicinin bilmesi gereken değerli unsurlardan bir tanesi karavan tipleri. Çekme karavan ve motokaravan olarak ikiye ayrılan bu tiplerden hangisinin seçileceği ise hem gereksinime hem de kendi aracınızın olup olmamasına nazaran değişiklik gösteriyor.

Kendi aracını kullanmak isteyen ve aracının motor gücü gerisinde karavan çekmeye yetecek şahısların tercihi ekseriyetle 750 kilogramın altında yüke sahip olan O1 sınıfı olarak isimlendirilen karavanlar oluyor.

Özel aracını kullanmak istemeyenler ise şu sıralarda kimi kurumsal firmalardan araç ile birlikte karavan kiralayabiliyor. Bir öbür tahlil olan motokaravan ise ekseriyetle minivan tipi araçların art bölgesinin karavana dönüştürülerek bu hedefle kullanılması formuna verilen isim. Bu tip araçlar tatil için olduğu kadar, sinema setleri üzere ticari olarak da kullanılabiliyor.

ÖZEL BİR EHLİYET MECBURİLİĞİ VAR MI?

Panelvandan karavana dönüştürülen yahut satın alınan araçlar, içerisine eklenen donanımlarla birlikte toplam yükü 3 bin 500 kilogramı aşmadığı sürece B sınıfı ehliyet ile kullanılabiliyor.

Azami yükleri 3 bin 500 kilogramın üstünde olan ve yük taşımalarda kullanılan araçlar mevzuatta kamyon olarak geçiyor ve B sınıfı ile değil C sınıfı ehliyet ile kullanılabilir.

Motokaravana dönüştürülen araçların birçok da bu sebeple bu yükün altında tutuluyor. Çekme karavanda da durum benzeri formda yüke nazaran işliyor.

Karavanlar yarı römork sınıfına giriyor B, C, D sınıflarından rastgele birisinden ehliyeti olanlar yüklü yükü 750 kilogram ve altında olan hafif römorkları takarak kullanabiliyor. Yükle birlikte tartı şayet 750 kilogramı geçerse BE sınıfı olarak geçen karavan ehliyetinin alınması mecburî hale geliyor.

KARAVANDA VERGİLENDİRME SİSTEMİ NASIL?

Motorlu araçtan dönüştürülerek yapılan motokaravanların en büyük sıkıntılarından bir tanesi vergilendirme konusu. Ticari olarak alınan araçlar kasaları karavana dönüştürülürken karavan ruhsatı almak durumunda olduğu için 5 yaş ve altındaki araçlarda yüzde 160’lık bir ÖTV ile karşılaşılıyor. Bu sebeple Türkiye’de bilhassa 6 yaşında ve daha yaşlı araçları trafikte görüyoruz.

Yıllık olarak ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ise yeniden hem yaşına hem de motor hacmine bağlı olarak ödeniyor. Bu sayılar ise 2021 yılında 570 TL ile 2 bin 311 TL ortasında değişiklik gösteriyor. Motorsuz, aracın ardına takılan 750 kilogram altı bir çekme karavan sahibinin ise yıllık MTV ödeme zaruriliği yok.

OTOYOL VE KÖPRÜ GEÇİŞ FİYATLARI FARKLI MI?

Çekme karavan ile motokaravan geçiş fiyatları farklılık gösteriyor. Çekme karavanlar, otoyollarda ve köprülerde 3 akslı oldukları için 3. sınıf araç olarak geçiyor. 2. sınıf olan motokaravanlardan daha yüksek fiyat ödemek zorunda kalıyorlar. İstanbul’daki köprülerden ise, 5 Temmuz Şehitler Köprüsü karavan ile kullanamıyor. FSM köprüsünden misal fiyatlandırma karşılığında geçilebiliyor.

Osmangazi köprüsünde ise motokaravanlar 236 TL öderken, çekme karavanlar 280 TL ödemek zorunda kalıyor. Öteki tüm otoyollarda da benzeri formda farklar bulunuyor. Deniz otobüsü ve feribotlarda ise araca bağlı römork yahut tekne taşıyan römorklara (6m’den az uzunlukta) araçlarda ek olarak araç + karavan fiyatı alınıyor.

KARAVANIMI NEREYE PARK EDEBİLİRİM?

Karavan sahiplerinin araçlarını nereye park ettiği konusunda özel bir mahzur bulunmuyor. Standart araçların park etme yasağı olmadığı tüm bölgelerde karavan ile de duraklama yapmak ve akşam içerisinde uyumak konusunda bir pürüz bulunmuyor. Lakin Araca elektrik sağlamak, su tanklarını doldurmak, yiyecek içecek bulmak ve tuvalet muhtaçlığı için Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki karavan parklarını kullanmak gerekiyor.

YAKIT TÜKETİMİ ARTAR MI?

Araçlarda tartı arttıkça motorun bu yükü karşılamak için harcayacağı güç ve yakıt da artacaktır. Uzmanların belirttiği ise ortalama arabaya eklenen her 50 kilogram yükün yaklaşık yüzde 2 civarında yakıt tüketimini arttırdığı istikametinde. Motokaravan olarak dönüştürülen panelvanlara eklenen materyaller ve art kasa ile birlikte tartı arttığı için elbette yakıt tüketimi de bu doğrultuda artacaktır.

Standart bir arabanın ardına bağlanacak 750 kilogramlık bir çekme karavan ise yaklaşık olarak yüzde 30’a yakın fazladan yakıt tüketmek manasına gelecektir. Bu hesapla, 100 kilometrede ortalama 7 litre tüketen bir aracın tüketimi, 750 kiloluk çekme karavanla 9 litreye çıkabilir.

HANGİ ROTALAR İZLENEBİLİR?

Bilhassa yaz aylarının gelmesi ile birlikte Ege ve Akdeniz beğenilen bölgeler haline gelmiş vaziyette. Cunda, Kaş, Fethiye Ölüdeniz, Asos, Kuşadası, Datça, Dalyan, Burdur Salda Gölü, İzmir Foça, Olimpos üzere bölgeler hem karavan parkları hem de sakinlikleri ile bu şekil tatilcilerin ilgisini çeken yazlık tatil bölgeleri ortasında yer alıyor. Bunlara ek olarak Bolu Yedigöller, İğneada, Artvin Borçka ve Kapadokya üzere tatil yöreleri de karavan tatilcilerinin ve kamp severlerin ilgi gösterdiği bölgeler olarak dikkat çekiyor.

KİRALAMA FİYATLARI NE KADAR?

Satış fiyatları üzere kiralama fiyatları bu periyotta yükseldi. Otel ve uçak fiyatlarındaki muazzam artış tekrar de tüketiciyi karavana yöneltti. Boyut ve donanıma nazaran değişmek üzere motokaravan günlük kiralama fiyatları 1.000 TL’den, çekme karavan fiyatları ise günlük 750 TL düzeylerinden başlıyor. Yaz aylarında tavan yapan fiyatlar ise sonbahardan itibaren bir ölçü düşüyor. Temmuz ve ağustos aylarında ise kiralamak isteyenler rezervasyonların büyük çoğunluğunun dolması sebebiyle, pastırma yazı olan sonbaharı beklemek zorunda kalabilir.