Ağzının üzerindeki kılıç halinde uzantısına okyanuslardaki en süratli balıklardan biri olması eklenince efsanelere, şiirlere ve edebiyat yapıtlarına bahis olan kılıç balığı ülkemizde kuşağı tükenen cinslerin başında yer alıyor.

Kübalı ünlü muharrir Ernest Hemingway’e 1953 yılında Pulitzer ve 1954 yılında Nobel Edebiyat mükafatları kazandıran İhtiyar Adam ve Deniz isimli yapıtına husus olan kılıç balığı (Merlin türü), Türk edebiyatında da Yaşar Kemal’in Deniz Küstü, Yaman Koray’ın Deniz Ağacı üzere yapıtlarında işlenmişti.

YAKALANMASI EN SIKINTI BALIKLARDAN

Yakalanması en sıkıntı balıklar ortasındaki kılıç balığı, 1950’li yıllarda İstanbullu balıkçıların geçim kaynakları ortasında yer alıyor ve balık hallerinde sıklıkla bulunuyordu.

Plansız kentleşme, deniz kirliliği ve beslendiği çeşitlerin azalmasıyla İstanbul Boğazı’nda 1970’lerin sonundan itibaren görülmeyen kılıç balığı, geçtiğimiz günlerde ağlara yakalandı.

‘İSTANBUL’UN ESKİ GÜNLERİNE DÖNMESİNİ İSTERİM’

45 yıldır Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Karadeniz’de balık avlayan Garipçeli reis Şaban Şengül, Kireçburnu açıklarında lüfer avlamak için ağ atmıştı. Yeteri kadar dolduğu düşünülen ağı toplayan Şaban Şengül ve tayfası, güverteye dökülen balıkların içinde kılıç balığını görünce çok şaşırdı. Şengül, “Sanırım lüferin peşinden gelmiş. Bizi çok sevindirdi. 45 yıldır İstanbul Boğazı’ndayım, birinci defa geldi ağımıza. İstanbul’un eski günlerine dönmesini çok isterim” dedi.

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi, Balıkçılık Teknolojisi ve İdaresi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Tuğrul Zahit Alıçlı, “En son ne vakit avlandığını bilmemiz mümkün değil fakat 1970 yılının sonları dememiz gerçek olacaktır. 1980’den itibaren görülmedi. Kılıç balığının temel besini uskumrudur.

LÜFER SÜRÜSÜNÜ TAKİP

O devirde kılıç balığının besini olan uskumru üzerinde av baskısı vardı. Uzun mühletten beri Marmara Denizi’nde görülmeyen kılıç balığı muhtemelen beslenme hedefi ile Ege Denizi’nden balık sürülerini takip ederek geldi” diye konuştu.

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Erkan ise, çok avcılık ve çevresel faktörlerle yok olan çeşidin tekrar görülmesinin çok sevindirici olduğunu belirterek, “Şu anda İstanbul Boğazı’nda 1950’lerin kurallarının olduğunu ve denizde düzelme olduğunu söyleyemeyiz. Kılıç balığının sularımıza geri döndüğünü de söyleyemeyiz ancak her tarafıyla sevindirici bir gelişme. Jenerasyonu tehlikede bir tıbbın İstanbul Boğazı’nda görülmesi çok kıymetli. Unutmayalım ki, 1967 yılında kılıç balığının avcılık ölçüsü 86 tondu. Ticari olarak soyu tükenen cinsin pahasını bilmeliyiz” dedi.