Gonca Kocabaş – Senim Tanay Karakuş / Milliyet.com.tr – Türkiye’nin de içinde bulunduğu, dünyanın dört bir yanından ülkelerde yapılan araştırmaya nazaran, insanların pandemi devrinde yaşadıkları ikili ilgi problemlerinde birbirleriyle hemfikir oldukları gözlemlendi. Birden fazla insanın emsal öyküsü vardı ve pandemi periyodunun uzamasıyla birlikte cinsel manada meseleler yaşıyorlardı. ABD merkezli çalışmayı yürüten Indiana Üniversitesi’ne bağlı Kinsey Enstitüsü’nden psikolog ve araştırma vazifelisi Justin Lehmiller, “Bence en büyük neden, pek çok insanın çok gerilimli olmasıydı” diye konuşuyor.

Birçok insan için pandemi sebebiyle mecburî kılınan karantinalar hem belirsizlik hem de bir kaygı atmosferi yarattı. Daha evvel karşılaşmadığımız bu hastalıkla ilgili duyulan kaygı, finansal güvensizlik, yalnızlık ya da eskisinden çok birlikte vakit geçirme üzere bir dizi problemle karşılaştık. Meskende bir bebek varsa onun bakımı, okulların kapalı olması, hem çalışıp hem de aile içindeki sorumluluklarımızı yerine getirme eforu birçok beşerde yetersizlik hissine ve tükenmişliğe sebep oldu. Bu da beraberinde gerilimli bir hayatı getirdi. Tüm bunlar da bireylerin cinsel ömürlerinde dikkate paha bir düşüşe neden oldu.

GERİLİM VE KORKU SOĞUKLUK YARATTI

Psikoloji Uzmanı Dr. Rhonda Balzarini, pandemi sırasında kendisi ve meslektaşlarının, ortalarında Türkiye’nin de olduğu 57 ülkeden 18 yaşın üzerindeki iştirakçiyle yaptığı araştırmada değişik ayrıntılar elde etmiş. Pandemiden evvel, insanların özel hayatlarını etkileyen en kıymetli faktör, ekonomik endişeyken pandemiyle birlikte bunlarda da değişimler görüldü. Gerilim ve pandeminin getirdiği telaş ile çiftler birbirlerinden daha da uzaklaşmaya başladılar. Balzarini, “Pandeminin başında gerilim şimdi depresyonu tetiklememişti lakin ilerledikçe depresyon ve yalnızlık kendini düzgünce göstermeye başladı. Bu da insanların bağlantılarına yansıdı ve ortaya büyük soğukluklar girdi” diyor.

Pandeminin getirdiği günlük gerilim faktörlerine ek olarak, dünya genelinde vefat ve hastaneye yatış oranları arttıkça virüsün getirdiği dert da o oranda artış gösterdi. Bu da çiftlerin, güçlerini tüketmeye yetti. Uzmanlar gerilimin depresyonla bağlantılı olduğunu ve depresyonun da cinsel hayatı olumsuz etkilediğini söylüyor.

HER VAKİT YAN YANA OLMAK GİZEM HİSSİNİ YOK EDİYOR

Dr. Balzarini, pandeminin başlarında çiftler, birbirleriyle keyifli vakit geçirmiş olsalar da, pandeminin uzamasıyla bu keyiflerin de rafa kalktığını vurguluyor. O denli ki her öğünü birlikte yiyene kadar eşinin yemekleri çiğnerken ne kadar yüksek ses çıkardığının farkına varmayan beşerler, bu durumdan sonra şikayetlerini lisana getirmeye başladılar. Uzmanlar, “Birbirinizi her vakit gördüğünüzde gizem duygusu ortadan kalkar” diyor.

BİRİNCİ ALDATMALAR PANDEMİ PERİYODUNDA YAŞANMIŞ

Günümüzde eşit koşullarda çalışsalar da bayanlar üzerinde büyük bir sorumluluk baskısı mevcut. Pandemi devrinde pek çok bayan, çocukların bakımı, eğitimi ve konut işleri üzere sorumlulukları orantısız olarak üstlerine yüklenmek zorunda kaldıkları için, mesleklerini bir kenara bırakmak zorunda kaldı. Yapılan kimi araştırmalar tıpkı vakitte, insanların eşlerini pandemi periyodunda birinci defa aldattıklarını da ortaya koydu. Çiftler ortasındaki gerilim ve korkunun, insanları birbirlerinden uzaklaştırarak bu türlü bir sonuca götürmüş olabileceği belirtiliyor. 

‘KRİZ SIRASINDA UZAKLAŞMALAR NORMAL’

Cinsel Sıhhat Enstitüsü Derneği (CİSED) Lideri Psikoterapist Cem Keçe, insanlarda pandeminin bir tıp hayatta kalma korkusu yarattığını, bu gerilim ve derdin da cinsel hayatı yavaşlattığını ancak engellemediğini lisana getirdi. Kovid-19 bulaşma kaygısının da, ikili bağlantıları etkilediğini lisana getiren Keçe, “Pandemi üzere bir kriz sırasında bu usul uzaklaşmalar ve isteksizlikler epeyce olağandır. Bu huzursuzluk ve belirsizlik vakitlerinde sağlıklı bir bağlantı, aslında son derece değerli bir gerilim gidericidir” dedi.

Partnerlere bu periyotta, gerilimi ve tasayı azaltmak için tavsiyelerde de bulunan Keçe, fizikî temasın kıymetini yine değerlendirmeye odaklanmalarının faydalı olabileceğini vurguladı. Bu şekil kriz anlarından çiftlerin daha verimli çıkması ismine teklifini lisana getiren Psikoterapist Cem Keçe, “Böyle durumlar rotayı değiştirmek, tekrar irtibat kurmak, yeni bir bakış açısı getirmek ve cinsel cazipliği körükleyen ilişkisel dinamikleri canlandırmak için fırsatlar sunabilir” dedi.

ADRENALİN VE KORTİZOLDEKİ ARTIŞ, LİBİDOYU BİTİRİYOR

Pekala, pandemi geçtikten sonra eski yaşantımıza dönebilecek miyiz yoksa ilgilerimiz uzun periyodik bir hasar mı gördü? Bu hususta hem Psikoterapist Cem Keçe hem de Psikolog Rhonda Balzarini hemfikir görünüyor. Pandeminin birinci başlarında beşerler hiç olmadıkları kadar birlikte yaşamaya başladılar ve yaşadıkları gerilimi daha yapan bir biçimde kullanma eğilimi gösterdiler. Lakin işler bu türlü devam etmedi. Pandemi devam edip, karantina mühletleri uzadıkça gerilim olumlu yönetilememeye başladı ve insanların gücü de tükendi. Bununla birlikte hayal kırıklığı ve depresyon baş gösterdi.

Pandemi sırasında oluşan belirsizlik ve dehşet atmosferi, kaygı, finansal güvensizlik ve öteki değerli ömür değişikliklerinin neden olduğu gerilimin insanların cinsel ömürlerinde dikkate paha bir düşüşe neden olmasının son derece olağan olduğunu vurgulayan Keçe, “Yaşanan gerilimin olağandan daha yüksek düzeylere çıkmasının cinsel isteksizliğe yol açması olağan bir durum. Zira gerilim ve geleceğe dair telaşlar adrenalin ve kortizol hormonlarının daha çok salgılanmasına neden olur. Bedende adrenalin ve kortizol yükseldiğinde libido düşer, yani cinsel istek azalır. Hasebiyle gerilim faktörleri ortadan kalktığında cinsel istek olağana dönecektir” açıklamasında bulundu.

HER ÇİFT BU DURUMUN ÜSTESİNDEN GELEMEDİ

Tüm bu pandemi ve karantina devrinde yaşanan gerilimin, olağandan daha yüksek düzeye çıkması birden fazla çifti olumsuz tarafta etkiledi. İstatiksel olarak, münasebetlerimizdeki değişimi yorumlayan Keçe, her çiftin bu süreçten güçlenerek çıkamadığının altını çizdi. Keçe’ye nazaran, bu süreci, umutlarını ve hayallerini geliştirmek ve münasebetlerini derinleştirmek için iyi bir fırsat olarak kıymetlendirme bahtını kaçırmayan ve bu krizden güçlenerek çıkmayı başarabilen çiftler olsa da münasebetlerini bu çıkmazdan kurtarmayı başaramayan çiftlerin daha çok olduğu görülüyor.

Çiftlerin gerilim düzeyleri yükseldikçe sabırlı olmaları gereken mevzulara verdikleri reaksiyonlar artıyor. Can sorunundan bile tartışmaların çıkabileceğini vurgulayan Keçe, “Çiftler seslerini yükseltmek, şikâyet etmek, eleştirmek, suçlamak, dinlememek, tartışmalara yol açabilecek hassas mevzuları konuşmak üzere yaygın bağlantı tuzaklarından kaçınmalı” yorumunda bulundu.

ONLINE FLÖRT, ANONİMLİK HİSSİNE MÜSAADE VERİYOR

Bu periyotta çevrimiçi dediğimiz online flörtlerin de hayli yaygınlaştığını biliyoruz. ‘Iso- mate’ yani ‘karantina flörtü’ de bu devir hayatlarımıza süratli bir giriş yapmak üzere görünüyor. Pandemi devrinde, bilhassa de karantina vakitlerinde toplumsal medya kullanımının bir epey ağır olduğunu biliyoruz. Teknolojiyle bir arada, flört edeceğiniz kişinin tüm profil özelliklerini görerek, size uygun olup olmadığını dakikalar içinde anlayabiliyorsunuz. Flörte başlayacağınız adaylar ortasında seçim yapmadan evvel birden fazla şahısla birebir anda flört edebiliyor, bunun için kimseye bir açıklama yapmak zorunda kalmıyorsunuz. Pekala bu bağ tekniği, gerçek hayatımızı nasıl etkiliyor?

Keçe, “Çevrimiçi bağlantı, çevrimiçi flört edenler için bir anonimlik hissine müsaade verir. Böylelikle, diğerlerine açıklama yapmadan görmezden gelmek üzere gerçekte olduğundan daha özgür davranabilirler” diyerek bunun ne üzere problemleri beraberinde getirdiğini şu sözlerle anlattı:

‘DOYUMUN VE BAĞLILIĞIN AZALMASINA YOL AÇTI’

“Teknolojik irtibat, duygusal takviyesi, yakınlığı, bağlılığı ve ilgi memnuniyetini artırıyor üzere görünse de bağlantılara yeni potansiyel çatışma kaynakları getirdi ve daha az bağ doyumuna ve bağlılığın azalmasına yol açtı. Bu da cinsel hayatta problemlere neden olabilir. Zira cinsel alaka yalnızca fizikî bir aktiflik değil, bilakis vücudun ve ruhun bütünleştiği duygusal bir tecrübedir.”

Çiftlerin, münasebetlerini sağlıklı bir halde devam ettirmek için bağlantının değerini vurgulayan Keçe, çiftlerin, birbirlerine karşı, isteklerini ve beklentilerini açıklıkla lisana getirmesiyle bağda çıkabilecek sıkıntıların üstesinden çok daha çarçabuk gelinebileceğinin altını çizdi. Keçe, “Kriz anları, rotayı değiştirmek, tekrar temas kurmak, yeni bir bakış açısı kazanmak, partneri tekrar kıymetlendirmek, daha evvel var olan ve cinsel cazipliği besleyen ilişkisel dinamikleri canlandırmak için fırsatlar sağlar” dedi.

KRİZ PERİYODU ATLATMAK İÇİN BUNA DİKKAT!

Çiftlerin bu kriz periyotlarını ortalarındaki şehveti ve yakınlığı yaratmak, gergin alakalarını düzeltmenin yeni yollarını keşfetmek için kullanabileceklerinin de vurgusunu yapıp şunları söyledi: “İlişkilerine bir yenilik katmak için hem ferdî hem de çift olarak yeni faaliyetlerde bulunmaya başlayabilir, böylelikle partnerlerini yeni bir bakışla görebilirler. Çiftler cinsel birlikteliğin niceliğinden çok niteliğine odaklanmak, yani saymak ve şikâyet etmek yerine, cinsel yakınlığın ve fizikî temasın değerini yine değerlendirebilirler. Tüm eforlarına karşın problemlerinin üstesinden gelemeyen çiftlerin evlilik ve çift terapisi için bir uzmana başvurmalarında yarar var.”

‘BEBEK PATLAMASI’ YAŞANMADI ZİRA…

Pandemi periyodunda çiftlerin birbirleriyle geçirdikleri fazla vakit sonrasında dünya genelinde adeta ‘bebek patlaması’ yaşanılacağı düşünülüyordu. Ancak CİSED Lideri Psikoterapist Cem Keçe, bu varsayımlarının boşa çıkmış üzere göründüğü lisana getirdi ve ekledi: “Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından yapılan araştırmaya nazaran Türkiye dahil Avrupa’daki birçok ülkede doğum sayısında yüzde 10’un üzerinde bir düşüş gerçekleşti. TÜİK datalarına nazaran 2001 yılında toplam doğurganlık suratı 2,38 çocuk iken, 2020 yılında 1,76 çocuk oldu. Bu durum, pandemi sürecinde sıhhat hizmetlerine erişim ve hastalık riski nedeniyle birçok kişinin çocuk sahibi olmayı ertelemesinden kaynaklanıyor.”