Podcast yayınları Spotify ve Apple’in Podcasts uygulaması sayesinde artış gösterdi. Milyonlarca kişi sesli bu yayınları izliyor ve her geçen gün popülerliği artıyor. Hatta Spotify bu alana milyonlarca dolarlık yeni yatırım yapmış durumda. Toplamda 345 milyon kullanıcıya 145 milyon da etkin kullanıcıya sahip. Spotify’ın aylık faal kullanıcılarının yüzde 25’i podcast’lerle etkileşim kuruyor. Dördüncü çeyrekte geçen yıla nazaran neredeyse iki katına çıkan dinleme saatleriyle birlikte podcast tüketimi de her geçen gün artıyor.

Hacı Bayram Veli Üniversitesi Radyo, Televizyon ve Sinema Kısmı Öğretim Vazifelisi Aylin Atik Seyide: “Podcast içerik üretme ve yayınlama oranları dünya genelinde olduğu üzere ülkemizde de artış gösterdi. Podcast dinleme açısından Türkiye’de kullanılan aygıt sayısında 2020’de bir evvelki yıla nazaran 5 kattan fazla artış gözlemlendi” – “Veriler bize dünyada olduğu üzere Türkiye’de de hem dinleyici kitlesi hem içerik üreticisi bakımından potansiyeli güçlü bir podcast mecrasının bulunduğunu, gün geçtikçe kullanımının ve yaygınlığının artarak devam edeceğini gösteriyor”

Türkçede “Dijital Ses Dosyası” manasına gelen “podcast” son yıllarda teknoloji, yayıncılık ve toplumsal medyada kullanılan bir terim olarak yerini almaya başladı.

Seyide, 13 Şubat Dünya Radyo Günü hasebiyle, radyoculukta süratle ilerleyen podcast uygulamasına ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, “podcast” sözünün teknoloji üreticisi Apple’ın taşınabilir medya çalar aygıt üreten tescilli markası iPod’un “pod” ile “yayın yapmak” manasına gelen “broadcast” sözünün “cast” kısımlarının bir ortaya getirilmesinden oluşturulduğunu aktardı.

Bu sözcüğün teknoloji, yayıncılık ve toplumsal medyada kullanılan bir terim olarak yerini aldığını söz eden Seyide, podcastin, radyonun yan kolu üzere görünse de yalnızca radyo yayıncılığı yapan bireylerin değil, isteyen herkesin, her kurumun ve kuruluşun rastgele bir hususta bilgi, fikir ya da fikrini üreterek internet ortamında yayınladığı ses kayıtları manasını taşıdığını söyledi.

2020’de podcast dinlemede artış gösteren ülkelerin başında Türkiye geldi

Seyide, podcast teriminin isim babası İngiliz teknoloji uzmanı, yayıncı ve sistem geliştiricisi Ben Hammersley’ın 2004’te yazdığı makalede yeni gelişen bu teknoloji için “podcasting” isminin kullanılmasını önerdiğini ve bu ismin 2005’te New Oxford American Dictionary tarafından “Yılın Kelimesi” ilan edildiğini aktardı.

Apple’ın bu sürece dahil olarak iTunes yazılımının 2005’in ikinci yarısında çıkan sürümüne podcast takviyesi koyduğunu belirten Seyide, iTunes’un müzik satın almak ve dinlemek için kullanılan orta yüzde podcast sekmesini eklemenin yanında, ilgilendikleri mevzularda anahtar sözlerle podcastler ortasında arama yapma imkanı da getirdiğini anlattı.

Bu gelişmeyle en çok dinlenen ve indirilen podcastlerin orta yüzde listelenmeye, içerdikleri temalara nazaran sınıflandırılmaya başladığını vurgulayan Seyide, radyolar, televizyonlar, ajanslar, kimi markalar ve şirketlerin de Apple’ın bu yeniliğiyle ivme kazanan podcast yayıncılığını kullanmaya adım attığını tabir etti.

Seyide, Türkiye’de podcast kullanımının ABD ve İngiltere’deki üzere 18-20 yıllık üzere bir süreç geçirmediğine, Türkiye’de bilhassa son üç yılda gelişen yeni bir alan olduğuna dikkati çekti.

Yeni olduğu için Türkiye’de bu alanla ilgili şimdi yeteri kadar akademik çalışma yapılamadığına işaret eden Seyide, şunları kaydetti: 

“Podcast tahlil şirketi Chartable’ın datalarına nazaran, 2020’de dünyada podcast formatına ilgi hayli arttı. Dünya genelinde yaklaşık 885 binden fazla yeni podcast yayınlandı. Bu sayı 2019 yılı sayılarının üç kat fazla olmasıyla dikkati çekti. Tıpkı araştırma, 2020’de dünya genelinde podcast indirme sayısının yüzde 180 yükseldiğini gösteriyor. Bu datalar doğrultusunda 2020’de podcast dinlemede en çok artış gösteren ülkelerin başında Türkiye geliyor. Dinleme sayısı arttıkça, podcast içerik üretme ve yayınlama oranları dünya genelinde olduğu üzere ülkemizde de artış gösterdi. Datalara nazaran, podcast dinleme açısından Türkiye’de kullanılan aygıt sayısında 2020’de bir evvelki yıla nazaran 5 kattan fazla artış gözlemlendi. Dünyada ve ülkemizde bu yeni yayıncılığın ve dinlenme oranlarının bilhassa 2020’de artış göstermesinde, Kovid-19 salgınının tesirli olduğunu söylemek mümkün.”

“Podcastlerin kullanılmasında pandeminin rolü büyük”

Salgın sürecinde konuta kapanmak zorunda kalan insanların, bilhassa gençlerin bu yeni mecrayı hem takip etme hem de buralar için içerik üretme ve yayınlama imkanına daha fazla sahip olduğunu belirten Seyide, “Bir öbür tarafta ise podcastlerin eğitim emelli ve iş emelli kullanımının arttığını gözlemleyebiliyoruz, ki bunda salgın sürecinin rolü büyüktür.” dedi.

Seyide, podcast takipçilerinin, radyo yayınlarının istediği kısımlarını ya da istediği içerikteki ses evrakını dilediği vakit dinleyebildiğini söz etti.

Fiyatlı yahut fiyatsız abonelik sayesinde yeni postcast kısımlarına çarçabuk erişildiğini, yayınların tekrar dinlenebildiğini belirten Seyide, podcastlerin radyo programı yapmak isteyen lakin bu hayaline ulaşamamış birçok kişi için fırsat niteliğini taşıdığını lisana getirdi.

Seyide, klasik radyoda olduğu üzere haftanın muhakkak gününde ve saatinde yayına girme ya da kayıt alma, akışa nazaran hareket etme gerekliliği bulunmadığı için bu yeni yayıncılığının, içerik üretimi, kayıt, işyeri sorumluluğu ve kurallar bağlamında daha özgür yayıncılık imkanı sunduğunu vurguladı.