Ozan Ömer Kadüker – Üniversitelerin yüz yüze eğitime geçmesiyle kentler ortası öğrenci göçü başladı. Uzaktan eğitim devrinde konut ve yurtları boşaltan öğrenciler, döndüklerinde tıpkı sayılara barınacak yer bulamadı. İki üç katı artan fiyatlara razı olsalar dahi bilhassa üniversitelere yakın semtlerde kiralık mesken ya da yurt bulmak neredeyse imkânsız hale geldi. Ben de öğrencilerin yaşadıklarını deneyimlemek için İstanbul’da üniversite kazanmış bir öğrenci üzere kendimi tanıtarak 3 gün boyunca kalacak yer aradım. Yaşadıklarıma inanamadım. Bütçeme nazaran oturabilecek üzere ne bir mesken bulabildim ne de yurt. Resmen sokakta kaldım.

Emlakçılar, vitrine kiralık ilanı asmadan meskenlerin dolduğunu söylediler.

Güneş görmeyen meskenler

Bütçemi öncelikle 1000 TL olarak belirleyerek en başta emlakçılar ile yurtların sitelerini inceledim. Ulaşımın kolaylığı ve birçok üniversiteye yakın olması nedeniyle Şişli, Kağıthane Bölgesi’nde arayışa başladım.

Fakat 1000 TL’ye merkezi hiçbir yerde konut bulamadığım için bütçemi 1500 TL’ye yükselterek emlakçılara gittim. Birçoklarında kiralık daire yoktu, vitrinleri bomboştu. Hepsine telefonumu verdim fakat 3 gün geçmesine karşın emlakçıların hiçbiri dönüş yapmadı. Belirlediğim fiyatın üstüne çıkmak zorunda kalarak ve uzun uğraşlar sonucunda birkaç emlakçıda kiralık daire bulabildim. Fakat bulduklarım, 1+0, 1+1 üzere çok küçük daireler. Üstelik girişin birkaç kat altında, kot 2-3 olarak isimlendirilen ve güneş almayan yerler. Emlakçılar biraz daha iyi bir meskende oturmam için 2500 TL’yi gözden çıkarmam gerektiğini söylediler.

Ortak banyo ve tuvaletin sıvası rutubetten dökülmüş ve çok pisti.

Yıllık 50 bin TL’ye yurt var

Mesken arayışım hüsranla sonuçlanınca rotayı yurtlara çevirdim. İstanbul’da her isteğe nazaran bir yurt bulmak mümkün. 3 öğün yemek, servis, spor salonu, çamaşır hizmetleri üzere otel konforunda hizmet verenlerin fiyatları yıllık 50 bin TL’ye kadar çıkıyor. Ortalama bir yurtta kalmak için ise en az 20-25 bin TL’yi gözden çıkarmak gerekiyor. Bu da aylık 2000-2500 TL demek. Üstelik bu parayı vermeyi kabul etsem de birçok yurt, yer olmadığını söyleyerek beni merkezden uzaktaki şubelerine yönlendirdiler. Birtakımı ise yalnızca tek kişilik odalarında yer olduğunu, bu odaların da daha değerli olduğunu belirttiler.

Penceresi bile yok!

Bütçemi aştığı için daha ucuz yurt arayışına girdim. Bunun sonucunda ‘Apart, Pansiyon, Öğrenci ve Bekar Evi’ ismiyle farklı yerler buldum. Birinci aradıklarım tüm yataklarının dolu olduğunu bir ay sonra tekrar aramamı istediler.

Bir adedinde ise tek kişilik odalarında yer olduğunu öğrendim ve yola koyuldum. Çağlayan’da bulunan pansiyonun tek kişilik odasında pencere ve havalandırma yoktu. Yatak ve bir dolap güç sığdırılmış. Bu odanın fiyatı 850 TL.

Misyonlu şayet cam ve TV istiyorsam da fiyatın 1150 TL’ye çıkacağını belirtti. Tıpkı pansiyonda 12 kişiliğe kadar odalar da var ancak hepsi dolu. Kalan şahıslar ise öğrenciler, çalışanlar, bir kısmı ise yabancı asıllı. Banyo ve tuvalet ortak kullanım lakin banyonun sıvaları dökülmüş ve çok pisti.

Bir elektrik panosunun üzerinde ‘Öğrenciye, bekara kalacak yer’ ilanıyla bulduğum ikinci apart ise ulaşım açısından çok zıt bir yerdeydi. Apartmanın girişinde bir dokuma atölyesi ve çay ocağı bulunuyordu. Giren, çıkanı denetim etmek mümkün değildi ve hiç pak gözükmüyordu.

Mezar üzere oda, 900 TL

Çağlayan’da bir diğer aparta gittim. Tek kişilik odasında yalnızca bir yatak ve dolap bulunuyordu. Havalandırması var denilen oda çok küçük bir pencereye sahip ve yan binanın duvarına yalnızca 10 santim uzaklıkta. Bu nedenle hava akışı olmuyor. Tıpkı apartta 2, 4, 6 kişilik seçenekler de var. Ranzalı sistemde yapılan odalarda öğrencilerin yanı sıra çalışanlar da kalıyor. Üçüncü yurttaki tek kişilik odaya ise koridora açılan bir menfezden hava akışı sağlanıyordu. Bu apartlarda fiyatlı bir biçimde çamaşır, ütü, ortak mutfak üzere imkânlar da bulunuyor. Tüm bu aksiliklere karşın aylık 900 lira olan odaların birçok dolu. Yer bulmak istiyorsam tez etmem gerektiği konusunda uyarıldım.

Öbür kentler de değerli

Türkiye genelinde hem yurt fiyatları hem de kiralar arttı. Son bir yılda öğrencilerin ağır yaşadığı vilayetlerde kiralarda yüzde 20 ile 50 ortasında artışlar yaşanırken yurt fiyatları ise en az yüzde 20 zamlandı. Ankara’da ve İzmir’de özel yurt fiyatları 18.000 TL’den 35.000 TL’ye; Eskişehir’de 17.000 TL’den 30.000 TL’ye, Çanakkale’de 16.000 TL’den 25.000 TL’ye; Antalya’da ise 18.000 TL’den 35.000 TL’ye kadar değişiyor. Kiralık konut fiyatları ise öğrencilerin ağır yaşadığı bölgelerde İstanbul’da 1.500 TL’den 5.000 TL’ye, Ankara’da 1.500 TL’den 2.500 TL’ye, İzmir’de 1.200 TL’den 2.500 TL’ye; Eskişehir’de 850 TL’den 1.200 TL’ye; Çanakkale’de 700 TL’den 1.300 TL’ye; Antalya’da 1.200 TL’den 2.000 TL’ye çıkıyor.

İlana bile çıkmıyorlar

Emlakçılar son periyotta kiralık daire piyasasının çok hareketli olduğunu belirterek bunun en değerli nedenlerini ise pandemi nedeniyle duran inşaatlar, öğrencilerin boşalttığı meskenlere yabancıların yerleşmesi olarak açıklıyorlar. Kiralık daire talep edenlerin numaralarını sıraya koyup, birebir gün içinde meskeni veriyorlar. Kimi kiracılar meskeni bile görmeden emlakçıların hesabına peşinat yatırıyor. Hususla ilgili görüştüğüm emlakçılar şunları söyledi: 

n Yunus Aydın: 2013’ten beri Mecidiyeköy’de emlakçıyım bu türlü bir durum görmedim. Öğrenciler geçen yıl çıkınca yabancı müşterilerle doldurduk konutları. Bu yıl öğrenciler geri geldi lakin artık konut bulamıyorlar. Bulanlar da iki kat para vermek zorunda.

n İsmail Taşpınar: İki yıldır yeni yapı yapılmıyor. Yeni meskenler yapıldıkça rayına oturur lakin tekrar de o kadar düşmez. Kiralar şu an değerli olduğu için öğrenciler apart şekli yerler kiralayıp idareten kalıyorlar.  

n Memduh Alkoyun: Yabancılar kalabalık kalmayı kabul ettikleri için 1000 TL’lik yere 2000 TL verebiliyorlar. İzzetepaşa’da 1000 TL’lik mesken 2000 TL oldu. Geçen haftadan beri gelen her daire gitti. Hiç ilana bile çıkmıyoruz, vitrinlerimiz boş. 

n Coşkun Kaleli: Yabancıların ağır talebinden ötürü yerlilere yanıt veremiyoruz. Mal sahiplerinin de işine geliyor. Öğrenciler boşta kaldı, emlak piyasası fırladı. 2000 TL’lik daireler 4000 TL oldu. Eşyalılar 5000 TL’ye kadar çıktı.