AYKUT YILMAZ Ankara – Türkiye tam kapanma periyodunun akabinde 17 Mayıs’ta başlayan “kademeli normalleşme” sürecinde 1 Haziran prestijiyle yeni bir viraja girecek. Sıhhat Bakanlığı Bilim Kurulu’nun dün 1 Haziran sonrası kademeli olağanlaşmanın nasıl ilerleyeceğini masaya yatırdığı öğrenildi. Bilim Kurulu’nun aldığı tavsiye kararlarının ise Cumhurbaşkanlığı Hükümeti kabinesinde kıymetlendirilerek netleşeceği kaydedildi.

Türkiye’de Kovid-19 olay tablosunda beklenmedik bir artış yaşanmaması halinde 1 Haziran sonrası Kovid-19 önlemlerinde ferdî gözetici önlemlerin alınmasına tartı verilen, toplumsal hayatta ise yasaklamaları kısmen azaltan bir sürecin işletilmesi bekleniyor.

YÜZDE 50 KAPASİTE

Tavsiye kararlarına nazaran, 1 Haziran sonrası kafe ve lokantaların yüzde 50 kapasiteyle hizmet vermesine müsaade verilebileceği, hafta içinde akşam 21.00 sabah 05.00 ortası uygulanan sokak kısıtlamasının müddetinin azaltılabileceği belirtilirken, vatandaşlara da kıyı, park ve bahçelerde 2 metrelik toplumsal ara kuralına uymak kaidesiyle maskesiz oturma, dinlenme imkânı tanınabileceği söz ediliyor.

AŞIDA YENİ PARTİ

Sıhhat Bakanlığı 1 Haziran sonrası devirde aşılama ivmesini de artırmayı amaçlıyor. BioNTech aşısında dün prestijiyle yeni sevkiyat Türkiye’ye ulaşırken, 30 milyon dozu haziranda olmak üzere temmuz, ağustos ve eylül sonuna kadar yani 4 ayda 120 milyon doz aşının Türkiye’ye gelmesi planlanıyor.

GÜNDE 1 MİLYON

Sıhhat Bakanlığı kelam konusu sevkiyatlarla bir yandan aşı tedariğini sağlarken bir yandan da aşılama suratını yükseltmeyi hedefliyor. Haziranda aşı tedarikinin hızlanmasıyla birlikte bilhassa BioNTech aşısı için aile tabiplerinin de devreye alınması sayesinde günde 1 milyon doz aşı uygulanması planlanıyor. En geç sonbahara kadar da Türkiye’de 18 yaş ve üstü herkesin aşılanması hedefleniyor.

Sıhhat Bakanlığı, Sinovac firmasıyla toplam 100 milyon doz aşı için muahede yapmıştı. Bayram öncesi Çin’den gelen yeni parti aşılar, Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü Aşı ve İlaç Deposu’na nakledilmişti. Bakanlık gelen aşı ölçüsü konusunda sayı belirtmezken, 1.5 milyon doz olduğu sav edilen aşıların denetimlerinde 14 günlük müddette sona gelindi.

SİNOVAC DEVREYE GİRECEK

Gelen son parti Sinovac aşılarının da kısa vakitte aşılamada tekrar devreye girmesi bekleniyor. Tedarikteki aksamalar nedeniyle kelam konusu aşıda bir müddettir birinci doz randevusu verilemiyordu.

BioNTech aşısında dün gerçekleşen yeni parti sevkiyatla toplumsal aşılama sürat kazanacak. Daha evvel eksi 80 derecede saklanması gerektiği belirtilen BioNTech aşısına ait geçen günlerde Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) hazırladığı “BioNTech aşılarını saklama şartlarında değişiklik olduğu ve aşı dolaplarında 2-8 derece ortasında 5 gün yerine bir ay saklanabileceği” istikametindeki raporun akabinde, aşılamada izlenen yol haritasında da değişik yapılması için Sıhhat Bakanlığı’nca çalışma başlatıldı.

Bakanlık tarafından yapılacak kıymetlendirme sonrasında BioNTech  aşıları da Sinovac üzere aile sıhhati merkezlerinde yapılabilecek. Şu ana kadar Bakanlık tarafından belirlenen hastanelerde uygulanabilen BioNTech aşıları, saklama koşularındaki değişiklikle tüm devlet ve üniversite hastaneleri ile özel hastanelerde de uygulanabilecek.

Mardin’deki çalışmalardan fotoğrafların yer aldığı haberde, takımların misyonunun, aşılama yaş kümesinde yer alan lakin şu ana kadar aşı yaptırmamış olan şahısların ikna edilmesi olduğu belirtildi.

İkna takımlarının Türkiye’nin ücra köşelerinde yaşayan ve aşılara karşı tasa duyan insanları muvaffakiyetle ikna ettiğinin anlatıldığı haberde, Mardin’de aşı ikna takımlarının yaptıkları çalışmaları gösteren fotoğraflara da yer verdi.

Koronavirüs salgını sınırlamalarında gözler 1 Haziran Salı gününe çevrildi. Bilim Konseyi bir defa daha ‘normalleşme takvimi’ gündemi ile toplantı. Bakan Koca, Bilim Şurası’nın akabinde açıklamalarda bulundu. İşte Bakan Koca’nın açıklamalarından satır başları…

Bugün Koronavirüs Bilim Şuramız ile Aşı programımız ve salgının seyri ile ilgili değerlendirmelerimizi yaptık. Öncelikle vatandaşlarımıza hadise sayılarını değerli ölçüde düşüren kısıtlamalara ve önlemlere gösterdikleri ahenk için teşekkür ederim. Hadise sayılarındaki düşüşü kalıcı kılmak için uğraşlarımız devam edecek. Birlikte çaba ederek başardık, birlikte uğraş ederek salgını sona erdireceğiz.

Olağanlaşma periyodunda kısıtlamaların giderek azalacağı lakin kişisel önlemlerin öne çıkacağı ve yaygın aşılama ile güçlendirilmiş bir uygulama hedefliyoruz. 1 Haziran’dan itibaren aşılama programımız hızlanmış olacak. Bu kapsamda 1 Hazirandan itibaren 50 yaş üzeri vatandaşlarımızın da aşılanmasına başlanacaktır.

Aşı programımız ile ilgili birtakım kıymetli mevzuları dikkatinize sunmak isterim. Salgının en can yakıcı olduğu günlerde ülkemiz tüm aşı adaylarını titizlikle inceleyerek Faz 3 çalışmalarının ülkemizde de yürütülmesi için uğraş göstermiştir.

Çalışması ülkemizde tamamlanan aşı adaylarından biri olan inaktif aşıyı ülkemize getirmek üzere 100 milyon doz aşı için muahedeyi yapmıştık. Yaklaşık 30 milyon doz aşıyı da teslim alıp uyguladık. Aşı tedarikinin en zahmetli olduğu günlerde dünyanın en süratli aşı kampanyalarından birini yürüttük. Aşı tedarikinde son iki ayda bir yavaşlama olsa da bunun Haziran ayı ile birlikte hızlanacağını belirtmiştik.

Aşı üretmeyen ülkeler içinde en çok aşıyı en kısa müddette temin eden bir program yürüttük. Çok yakında kıymetli bir ölçü daha aşı ülkemize ulaşmış olacak. Buradan Çin makamlarına gösterdikleri dayanak ve anlayış için teşekkür ediyorum. Tüm teşebbüslere karşın aramızdaki mutabakat ve iyi bağlantıların devamı için karşılıklı büyük çabalar gösterdik.

Aşıların aktiflikleri ve yan tesirleri daha iyi anlaşıldıkça aşı çeşitliliğini ve yeni teknolojilerle üretilmiş aşıları da ülkemizde kullanıma almaya devam ediyoruz. Birinci geliştirilen Covid-19 aşısı olan Biontech aşısını da ülkemizde de yürütülen faz 3 klinik çalışmalarının başından beri takip ediyoruz. Gurur verici bir muvaffakiyete imza atan bilim insanlarımız Uğur Şahin ve Hasret Türeci ile sürecin başından beri irtibat halindeyiz. Üretim kapasitesi ile ilgili gelişmeler ile birlikte daha evvel 27 Aralık 2020’de 30 milyon doz olarak imzaladığımız muahedeyi geçtiğimiz günlerde 120 milyon doza çıkardık.

Haziran ayında 30 milyon doz teslim edilecek olan aşıların birinci kısmı bugün ülkemize ulaştı. Önümüzdeki hafta başında yaklaşık 5 milyon doza yakın aşı daha ülkemize ulaşacak. Dayanak ve uğraşları için bir sefer daha Uğur hocamıza ve grubuna teşekkür ediyorum.

Bunlara ek olarak aktifliğini ve muvaffakiyetini ispat etmiş bir aşı olan Sputnik V aşısını da temin için geliştirildiği günden beri devredeyiz. 50 milyon doz Sputnik aşısının da muahedesini imzalamış bulunuyoruz. Bu muahedeye verdikleri dayanaklar için de Rus makamlarına teşekkürlerimi sunuyorum. Böylelikle nüfusumuzun 3 katını aşan 270 milyon doz aşıyı imza altına almış olduk.

YERLİ AŞI

Ayrıyeten yerli aşımızla ilgili de son evreye gelmiş bulunuyoruz. Faz çalışmaları devam eden üç aşı adayımızdan biri insan deneylerinin son safhası olan Faz 3 basamağına gelmiştir. En kısa müddette Faz 3 aşılamaları başlayacaktır. Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığımızın liderliğinde yürütülen çalışmalar muvaffakiyetle sonuca yaklaşmıştır. Kendi geliştirdiğimiz aşımızın kullanımının da yaklaştığı muştusunu vermek isterim.

Tüm dünyada çok sıkı şartlarda aşı temini ile ilgili büyük zorluklar yaşanırken ülkemizin menfaatlerini ve vatandaşlarımızın sıhhatini önceleyerek kıymetli ölçüde aşıyı temin etmiş bulunuyoruz. Aşı tedariki yavaşladığında sizi ne kadar açık bilgilendirmişsek bugün de bu hoş haberleri tıpkı açıklıkta takdirlerinize sunuyorum. Her olumlu gelişmeyi eleştirmeye devam edenler elbette olacaktır ve bu hürmet çerçevesinde kaldıkça haklarıdır da.

OLAĞANLAŞMA

Mevcut gelişmeler ve olağanlaşma ile ilgili yeni planlarımızla bu yaz salgının yıkıcı tesirinden Ülkemizin kurtulacağı açıkça görünür hale gelmiştir.

YENİ GENELGE BEKLENİYOR

Öte yandan Sabah gazetesinden Betül Alakent’in haberine nazaran, 1 Haziran’da kapılarını açmaya hazırlanan yeme-içme bölümü, muhtemel hazırlıklar için bir genelge ile şartların belirlenmesini bekliyor.

Pandemiyle güçlü çabasını sürdüren ve olay sayılarını 7 binlere kadar düşürmeyi başaran Türkiye, son gelen aşılarla birlikte kademeli olağanlaşmanın sinyallerini vermeye başladı. Bu devirde en büyük zorluğu çeken kesimlerden biri ise yeme-içme oldu.

Paket servisle ayakta kalmaya çalışan bölüm, 1 Haziran’da kademeli normalleşmeyle kapılarını açmaya hazırlanıyor. Fakat bölüm yeni olağanlaşma öncesinde bir genelge yayımlanmasını bekliyor.

Son dakika verilen açılma müsaadesinin kendilerine bir hafta kaybettireceğini belirten bölüm temsilcileri, “Bizim açılma öncesinde hazırlık yapmamız gerekiyor. Çalışanlarımız müsaadeye gitti. Onları çağırmamız gerekli. Eser tedariki yapmalıyız.

Lakin hangi şartlarda açılacağımızı bilmiyoruz. O nedenle ivedilikle genelgenin yayımlanması gerekiyor” diyor. Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Lideri Ramazan Bingöl, 1 Haziran’da kapılarını açmayı öngördüklerini belirterek, “Bunun sinyallerini de alıyoruz.

Lakin öncesinde bir genelge yayımlanmasını bekliyoruz. Zira muhtemel bir açılma öncesinde hazırlığımız bir haftayı buluyor. Bizim değil bir hafta bir gün dahi kaybedecek gücümüz yok” dedi.

Birçok restoran ve kafenin çalışanlarını müsaadeye gönderdiğini anlatan Bingöl şöyle devam etti: “Ayrıca bizim küçük tadilatlarımız, eser siparişlerimiz de oluyor. Bunlar ise bir program dahilinde gerçekleşiyor.

Yalnızca restoran sahipleri değil bizim tedarikçilerimiz de program yapabilmek için genelge bekliyor. Nasıl açılacağımıza dair bir çabucak bir genelge yayımlanması gerekiyor. Biz son dakikacı değiliz” diye konuştu.

SAAT SONU KALDIRILSIN

1 Haziran’dan itibaren açık alanlarda yüzde 100, kapalı alanlarda yüzde 50 kapasite hududuyla açılma kararı beklediklerini anlatan TURES Lideri Bingöl, saat sonunun kaldırılmasını talep ettiklerini ekledi.

Öte yandan Edirne Tabip Odası Lideri Prof. Dr. Altun aşılama oranının yükselmesiyle Kovid-19’un boyutunun değişeceğine dikkati çekti. Prof. Dr. Altun, “Burada ortaya çıkacak süratli bir aşılamanın eylül ayının sonunda bitirildiği taktirde hastalık toplumsal bir bulaş değil, küme bulaşı dediğimiz bir formda seyredecektir” dedi.

Edirne Tabip Odası Lideri Prof. Dr. Gürcan Altun, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılamasının eylül ayının sonunda bitirilmesi durumunda hastalığın toplumsal bir bulaştan küme bulaşına dönebileceğini belirtti.

Altun, odada düzenlediği basın toplantısında, tam kapanma süreci sonrasında hastalık sayılarında önemli düşüşler meydana geldiğini söyledi. Beklenen aşıların gelmesiyle yapılacak süratli bir aşılamayla bulaşın önüne geçileceğini belirten Altun, şöyle konuştu:

“Burada ortaya çıkacak süratli bir aşılamanın eylül ayının sonunda bitirildiği taktirde hastalık toplumsal bir bulaş değil, küme bulaşı dediğimiz bir formda seyredecektir. Küçük kümelerden küçük salgınlar formunda seyredecektir.

Zira artık koronavirüs hastalığının mevsimsel influenza yani grip hastalığındaki üzere hayatımızın bir modülü olduğu bir gerçek. Münasebetiyle bu gerçekle hareket etmek gerekiyor” diye konuştu.

YARIŞ AŞILARIN LEHİNE

Altun, günlük hadise sayısının 1200’ün altına inmesi ve bunun en az 2 hafta mühletle sabit tutulması durumunda hastalığın denetim altına alınabilme talihinin olduğunu söz etti. Bu süreçte aşılamanın değerli olduğunu aktaran Altun, “Hangi aşı olursa olsun.

Bu ortada varyant oluşumları da çok değerli. Zira virüs ne kadar denetimsiz çoğalıyor ve süratli bulaş oluyorsa yeni mutasyonların, varyantların ortaya çıkması o kadar etkendir. Şu anda bakıldığında dünyada kullanılan aşılarla varyantlar ortasında bir yarış var.

Bu yarış şu anda aşıların lehine. Lakin yeni çıkabilecek varyantlarla bu yarış hastalık lehine dönerse o vakit bütün dünya ve ülkemiz için de tehlike.” diye konuştu. Altun, kapalı yerlerde bulunmanın hala riskli olduğunu söyledi.

Kovid-19 başladığında açık ortamlarda bulaş mümkünlüğünün yüzde 10 ila 20’lerde olduğunun söylem edildiğini belirten Altun, “Fakat yapılan çalışmalar gösterdi ki açık havada, toplumsal aralığın korunabildiği alanlarda bulaş mümkünlüğünün yüzde 1-2’lerde olduğu saptandı.

Bu büyük bir etken. Bir başkası ise yazın gelmesiyle birlikte güneşin ve ultraviyole ışınlarının daha yoğunluğuyla birlikte virüsün aktifliği azalıyor. Bu ortaya kondu. Münasebetiyle bulaş mümkünlüğü düşecek.” değerlendirmesinde bulundu.

Aşı olmanın değerine değinen Altun, şöyle sürdürdü: “Sağlık kurumlarına önemli hastalıkla başvuran hastaların oranında azalma oldu. Önemli sıhhat problemleriyle yatışlarda azalma oldu. Bunlar aşının işe yaradığını gösteriyor lakin bu oluşan koruyuculuğun ne kadar olacağını bilmiyoruz.

Muhtemelen ek doz aşılara muhtaçlık çıkacaktır. Vakit içerisinde yapılan bilimsel çalışmalar bunları bize gösterecek. Bu aşılamalar bizim hayatımızı içerisinde yer almaya devam edecek koronavirüsle ilgili. Tıpkı grip aşısı yaptırdığımız üzere makul müddetlerde bu aşıları yaptırmamız gerekecek.

Aksi halde bu hastalıkla öteki türlü gayret etme talihi görülmüyor. O yüzden ekim ayının sonuna kadar en geç aşılamanın ülkemizde 12 yaşa kadar bitirilmiş olması çok kıymetli.”

ÜÇÜNCÜ DOZ AÇIKLAMASI…

Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, koronavirüs geçirenlerde de aşı olanlarda da bir mühlet sonra bağışıklığın azaldığı ve her iki kümeye da hatırlatma dozu ismi verilen üçüncü doz aşılamaların yapılması gerektiği konusunda bilim dünyasının uzlaşmaya vardığını söyledi.

Yavuz, “CoronaVac aşısı için de üçüncü doz muhtemelen 6 ay sonra gerekecek. Fakat bunu datalarla ortaya koyabilmemiz gerekiyor. CoronaVac Faz- 3 çalışmasına katılan kümelerde, iki doz aşılamanın üzerinden 6 ay geçtiği için, bu şahıslara üçüncü doz olarak BioNTech yahut üçüncü doz olarak CoronaVac ile aşılama yaparsak nasıl bir bağışıklık elde edeceğiz, buna dair çalışma yapmak istiyoruz” dedi.

Avrupa İlaç Ajansı EMA’nın eksi 70 derecede saklanması gereken BioNTech aşılarının, 2-8 derecelik olağan aşı dolaplarında da bozulmadan saklanabileceğine onay vermesinin akabinde Sıhhat Bakanlığı, BioNTech aşılamalarının aile sıhhati merkezlerinde de yapılmaya başlanacağını açıkladı. Önümüzdeki günlerde Türkiye’ye gelmesi beklenen 30 milyon doz aşı ile geniş çaplı aşılamaların başlayacağını, bu nedenle aşıyla ilgili birtakım korkuların sıkça gündeme geldiğini vurgulayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, aşının güvenliği ile üçüncü doz hatırlatma aşılarının ne vakit yapılması gerekeceği ile ilgili değerli açıklamalarda bulundu.

‘SONUÇLAR YÜZ GÜLDÜRÜCÜ’

Dünyada yapılan çalışmalarda ardışık olarak bir doz mRNA, bir doz adenovirüs aşısı yapılarak oluşan bağışıklığa da bakıldığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz, “Onun sonucu çıktı aslında, bir doz adenovirüs aşısı, yani AstraZeneca aşısı olanlara bir doz da BioNTech (mRNA) yapıldı. Çok hoş bir antikor karşılığı oluşturduğu görüldü. Yani evvel viral vektör aşısı, gerisinden mRNA aşısı yaptırdığınız vakit, antikor karşılığı çok hoş oluyor. Lakin CoronaVac’ta nasıl oluyor, bunu görmek için CoronaVac’tan sonra yeniden CoronaVac, ya da CoronaVAc’tan sonra mRNA nasıl oluyor görmek için, bizim de çalışma yapmamız gerekiyor. Şu an bunu yapabilmek için uğraşıyoruz” dedi.

Hastalığın geçirilmesinde de aşılanılmasında da ek dozlara gereksinim duyulacağını vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Hastalığı geçirsek bile uzun mühlet yüzde 100 korunamayacağımızın artık yüksek bir risk olduğunu biliyoruz. Hastalığı ağır geçirenlerde biraz daha uzun olabilmekle birlikte, ortalama 6 ay üzere bir korunmamız olduğu görülüyor. 6 ay iyi bir bağışıklığımız oluyor lakin sonrası için ne olacak konusunda, çalışmalar hala devam ediyor. Münasebetiyle hastalığı geçirenlerde de aslında bir hatırlatma dozu gerekebiliyor. BioNTech aşısı hastalığı geçirmiş bireylerde 3 ay sonra tek doz uygulanarak denendi dünyada. Son derece hoş bir bağışık karşılık oluşturduğu görüldü. Yeniden (hastalanmadan) iki doz olmuş şahıslarda ise, şimdilik 1 yıllık bir muhafaza sağlandığını görüyoruz” diye konuştu.

Türkiye’de yaygın olarak kullanılan Çinli Sinovac firmasına ilişkin CoronaVac aşısında ise antikor karşılıklarının BioNTech’e nazaran biraz daha düşük olduğunun en başından beri bilindiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, hatırlatma dozuna dair çalışmaların bu aşı için de yapılması gerektiğini belirterek, şu bilgileri verdi: “CoronaVac’ta da öngörümüz, (iki doz sonrası) 6 ay civarında üçüncü doza, yani hatırlatıcı doza gereksinimimiz olacağı tarafında. Bu aşıların yapıldığı Faz3 çalışmasına katılan kümelerde (6 ayı tamamladılar), ne kadar hastalanıyorlar, kaçıncı ayda, kaç kişi hastalanıyor bunlara bakıldı ve bir bilgimiz bu olacak.

Lakin CoronaVac aşısı olmuş bireylerde üçüncü bir doz CoronaVac ya da üçüncü bir doz BioNTech yaptığınızda ne oluyor sorusunun karşılığının bulunması gerekiyor. Buna dair de çalışma yapabilmek için uğraşıyoruz. Zira şayet bu bilgi elimizde olursa, ne oluyor görerek, üçüncü dozun ne vakit gerekli olduğu hakkında daha net bir teklifte bulunabiliriz. Eylül ayı üzere bu bahiste da elimizde daha çok bilgi olacak diye kestirim ediyorum. Lakin hem CoronaVac’ta hem BioNTech’te hatırlatma dozları gerekecek. Tahminen biri 6’ncı ayda, başkası 1 yıl sonra olacak, ancak gerekecek.”

Son periyotta artış gösteren gebelikte ağır kovid olaylarının da dikkat alımlı olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yavuz, hem inaktif aşı olan CoronaVac, hem de mRNA aşısı olan BioNTech aşılarının hamilelerde de son derece inançlı olduğunu söyledi. Yüksek riskli küme içerisinde tanımlanan hamilelerin de aşılanması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Yavuz, “Gebeler de kovid hastalığı açısından risk kümesi olarak tanımlandı. Daha ağır geçiriyorlar zira. Hasebiyle bunlarda da aşılamanın yapılması çok değerli.

Aşıların güvenliği ile ilgili ise, CoronaVac zati inaktif bir aşı olduğu için hamilelerde deneyim çok, inançla yapılabileceğini esasen başından beri söylüyorduk. Birebir formda BioNTech aşısı ile ilgili de hem Amerika hem de İngiltere’de çalışmalar yapıldı. Hamilelerde bu aşının ne anneye ne de bebeğe rastgele bir istenmeyen tesiri olmadığı görüldü. Hatta doğan bebekte de hoş bir antikor cevap oluşturduğu, emzirme müddeti boyunca hastalıktan koruyacağı gösterildi. Hasebiyle biz de doktorlarının uygun görmesi halinde hamilelerin de aşılanması gerektiğini öneriyoruz” formunda konuştu.

‘ASIL, KISIR OLMAK İSTEMEYEN AŞI OLMALI’

Önümüzdeki üç ay boyunca da çok fazla nüfusa mRNA aşısı yapılacağı için insanların başında pekçok soru işaretinin de yine gündeme geldiğini açıklayan Prof. Dr. Yavuz, bunlar içerisinde en çok kelamı edilen “aşı kısırlık yapıyorö savlarına da son noktayı koydu: “Sonuçları ne olacak, istenmeyen tesirler olacak mı, alerji yapacak ya da kısırlık yapıyor deniyor mesela. Elimizdeki bilgiler yaklaşık bir yıllık artık. Faz 3 çalışmaları geçen yıl başlamıştı bu aşıların. Bir defa üreme ile ilgili rastgele bir istenmeyen tesir katiyetle görülmedi. Tersine Kovid’e yakalananlarda üreme ile ilgili birtakım istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabiliyor.

Hastalık, üreme organlarına ziyan verebiliyor. Münasebetiyle kısırlık manasında bir dehşet varsa, tam aksine aşı olunması çok daha önerilen bir şey. Bu aşı içinde rastgele bir canlı virüs yok. (Organ nakilli, kanser hastası gibi) Bağışıklığı baskılanmış olanlarda da antikor cevabı kıymetli ve bu aşının da antikor geliştirme oranı çok yüksek.

Bilhassa bu kümenin aşı olmasını tavsiye ediyoruz, zira mesela kanser hastası geliyor, ‘Kanserim olduğu için aşı olmak istemedim’ diyor. Güvenlik manasında bir düşüncesi yok aşıların hakikaten. Bir yıllık bilgi var elimizde ki, bir yıllık bilgi bir aşı için çok değerli. Aşı ile bağlı istenmeyen tesirler esasen birinci 6 ayda ortaya çıkar.”

Bu yıl grip olaylarının da çok az görüldüğüne işaret eden Prof. Dr. Yavuz, yaygın aşılama ile ileride gribe karşı da bir korunma sağlanıp sağlanamayacağı ile ilgili şimdi net bir şey söylenemeyeceğini lakin bu türlü bir hipotez olduğunu söyledi. Yavuz, kelamlarını şöyle noktaladı:

“Grip bu sene çok görülmedi. Eskisi üzere sürveyansı tam olarak yapılamadı gerçi lakin dünyada da çok az saptandı. Tıpkı Güney yarımkürede olduğu üzere, bu türlü de bekleniyordu aslında, Kuzey yarımkürede de grip dönemi çok çok sönük geçti.

Bir aşı yaptığınız vakit, özgül olmayan bağışıklık sistemi hücrelerimiz var, onları da biraz eğitiyorsunuz. Bu yalnızca bir hipotez ancak mesela BCG (verem) aşısında gösterildi bu. Nitekim de BCG aşısı yapılanlarda (diğer) üst teneffüs yolu enfeksiyonları da çok daha az görülüyor.

Yani bu eğitilmiş immünite, özgül olmayan hücrelerimizin eğitilmiş olması, öteki hastalıklardan da koruyabilir. Bununla ilgili bir birtakım ispatlar var. Lakin öteki çalışmalarla da desteklenmesi gerekiyor.”