Hukuk kuralları da teknoloji çağına uymak zorunda. İspat açısından yapılan tüzel süreçleri belgelendirmek çok kıymetli. Fakat bu çağda her şey için evrak almak mümkün değil. Yazışmalarımız, kontratlarımız, iş mutabakatlarımız bir birçoklarını elektronik ortamda yapıyoruz. Elektronik ortamdaki bu yazışmalar da kanıt olarak kabul ediliyor.

Prof. Dr. Erol Ulusoy’un yazısı:

Bir davadaki yargılama esnasında savları ispat açısından, Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 199 yazılı yahut basılı metni, senedi, çizimleri, plan ve krokileri, fotoğraf, sinema, manzara yahut ses kaydı üzere bilgileri evrak niteliğinde kabul ediyor. Bunlardan öbür, elektronik ortamdaki datalar ve bunlara benzeri bilgi taşıyıcılar da evrak olarak ispat aracı sayılıyor.

Yani e-mail yazışmaları, WhatsApp, Messenger yahut Telegram üzere internet üzerinden haberleşme ortamlarındaki bildiriler da evrak niteliğindeler. Hatta internet paylaşım siteleri olan Twitter ve Facebook üzere sitelerdeki karşılıklı irtibat formundaki iletiler dahi bir muahedeyi, bir türel münasebet ispatlamaya yarayan doküman olarak kullanılabilir.

YAZILI KONTRAT YOK

Aslında herkes hakkını dayandırdığı olguların varlığını, yani argümanını ispatla yükümlüdür. Savımızı kanıtlarla ispatlayamıyorsak, davamız reddedilir. Artık bir kişinin Facebook’ta karşı tarafa borçlu olduğu manasına gelen beyanı, onun borçlu olduğunu ispata yarayabiliyor. WhatsApp üzerinden karşılıklı fiyat teklifleriyle alım satım kontratı yapılabiliyor, böylelikle yazılı bir mukavele yok ki savunması havada kalıyor.

1- BAKIN BİR FACEBOOK BİLDİRİSİ TAPUDA NE SONUÇLAR YARATTI

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 6.6.2020 tarih, 2020/4488 karar sayılı kararında, bir avukatın müvekkiline gönderdiği e-maildeki açıklamaları evrak ve kanıt olarak kabul etmiş, avukatın gönderdiği e-maildeki açılacak dava ile ilgili döküme nazaran, dava masrafı olarak 5.800 TL, 2.000 TL uzmandan alınan bilgilendirme fiyatı ve bakiye 8.000 TL vekalet fiyatının kaldığına hükmetmiştir.

Halbuki müvekkil, yazılı ve imzalı bir avukatlık kontratı olmadığını argüman etmekteydi. Aslında çok kıymetli bir karar, zira tapuda bir taşınmazı devrederken satıcının parasının tamamını alıp almadığı sorulur ve yanıt her vakit birebirdir: “Evet, paramın tamamını aldım.”

YA ALMADIYSA?

Lakin evvel kanıt başlangıcını anlatayım… Kanıt başlangıcı, tez konusu hukuksal sürecin büsbütün ispatına kâfi olmamakla, kelam konusu hukuksal süreci beklenen gösteren ve kendisine karşı ileri sürülen kimse yahut temsilcisi tarafından gönderilmiş dokümandır. Yani iddiayı tam ispata yaramıyor lakin argümanın beklenen olduğu hakkında inandırıcılığı var.

Selda Hanım 29.08.2006 tarihli Gayrimenkul Satış Mukavelesi başlıklı kontrat ile 70.000 TL’si peşin, 40.000 TL’si tapu döneminden itibaren 2 ayda ödenmek üzere 110.000 TL’ye ismine kayıtlı 10 numaralı bağımsız kısmı Gürkan Bey’e satma konusunda anlaşırlar. Tapuya gidip, taşınmazın periyodunu yaparlar. Tapu memuru sorar: “Selda Hanım paranızı aldınız mı?” Selda Hanım, ‘Evet aldım’ deyince, tapu bölüm mukavelesine, yani resmi senede de o denli yazılır.

2- SATIŞ SONRASI NE YAŞANDI?

Selda Hanım 4 ay sonra Gürkan Bey’e kalan 40.000,00 TL’nin ödenmediği argümanıyla dava açar. Gürkan Beyefendi, taşınmaz bedelinin tamamının ödendiğini, resmi senette satış bedelinin büsbütün ödendiğinin yazılı olduğu savunmasını yapar.

Ayrıyeten, Selda Hanımın 07.04.2016 tarihli toplumsal medya (Facebook) üzerinden gönderdiği iletide “… beyefendi daireyi satmışsın. 105 bin lira verdin hala bana 5 bin lira borcun var. Ödemezsen elimdeki evrağı avukata vereceğim. Telefonum 0532 … “ halinde bildiri gönderdiğini bildirir ve Facebook iletisini kanıt olarak sunar.

Bu bildiriye nazaran konutun kalan borcu 5.000 TL’dir ve Selda Hanım Facebook üzerinden kalan 5.000 TL’yi istemektedir. İşte bu Facebook paylaşımı çok kıymetlidir.

HANGİSİ GEÇERLİ?

Lokal mahkemece, resmi senette satış bedelinin büsbütün ve nakden ödenmiş olduğunun yazılı olduğu, resmi senetteki bu beyanın aksinin tıpkı güçte öbür bir kanıt ile ispatlanamadığı münasebeti ile davanın reddine karar verir. Artık hangisi yanlışsız? Devletin Tapu Dairesi’ndeki resmi senette yazan, taşınmazın satış bedelinin tamamının ödendiği hususu mu, Facebook’taki bakiye 5.000 TL alacak kaldığı hususu mu?

3- YARGITAY NE KARARA VARDI?

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2018/406 E., 2018/7889 K. Sayılı kararına nazaran Gürkan Bey’in kanıt olarak dayandığı Facebook kayıtlarının 6100 sayılı HMK’nun 199. unsuru manasında doküman niteliğindedir. HMK’nun 202.maddesi mucibince bu doküman kanıt başlangıcı niteliği taşıdığından, şahit dinlenebilir. O halde mahkeme, Selda Hanım’ın tezi ve Gürkan Bey’in savunması hakkında Facebook paylaşımını kanıt başlangıcı kabul edip, paranın tamamının ödenip ödenmediği ve 5.000 TL bakiye alacağın kalıp kalmadığını araştırmalıdır.

Gördüğünü üzere kıymetli okuyucularım, tapudaki resmi senette taşınmazın bedelinin tamamının ödendiği yazılı olsa da, taraflar ortasındaki yazılı satış kontratına nazaran ödemenin gerçekleşip gerçekleşmediğinin ispatında Facebook paylaşımı dahi şahitle desteklenerek ispatlanabilir. Bu durumda tavsiyem, bilhassa bir şey almış, satmış, kiralamış, hizmet almış yahut vermişseniz, fiyat, ödeme, koşullarla ilgili hiçbir paylaşımı silmemeniz.