1- Yapılandırma hangi borçları kapsıyor?

Temel olarak vergi dairelerine yani Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Toplumsal Güvenlik Kurumu’na, gümrük müdürlüklerine, belediyelere, özel yönetimlere, YİKOB’lara olan borçların yapılandırılmasına ait kararları içeriyor.

Ayrıyeten TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin üyelerinden olan aidat alacakları, KOSGEB’in kredi alacakları, Sanayi Bakanlığı bütçesinden organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine verilen krediler de kapsama giriyor.

Hürriyet’ten Hacer Boyacıoğlu’nun haberine nazaran; Özel yönetimlerin, belediyelerin ve belediyelerin sahip olduğu şirketlerin, yüzde 50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerin irtifak hakkı ve kiralama süreçlerinden kaynaklanan kira alacakları ve hasılat hisseleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, kalkınma ajanslarının özel yönetimler, belediyeler ve sanayi odalarından olan alacakları, Türk Standartları Enstitüsü’nün sundukları hizmet nedeniyle doğan alacakları da yapılandırılıyor.

2- Yapılandırmada hangi tarih temel alınacak?

Kanun kapsamına 31 Ağustos 2020 ve öncesindeki borçlar girecek. İhtilaflı alacaklar ise kapsama girmiyor. Yapılandırma için yılın sonuna kadar müracaat yapılabilecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve gümrüklere yapılacak ödemeler 2021 Ocak ayında, Toplumsal Güvenlik Kurumu’na yapılacak ödemeler de Şubat ayında başlayacak.

Kanun kapsamına 31 Ağustos 2020 ve öncesindeki borçlar girecek. İhtilaflı alacaklar ise kapsama girmiyor. Yapılandırma için yılın sonuna kadar müracaat yapılabilecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve gümrüklere yapılacak ödemeler 2021 Ocak ayında, Toplumsal Güvenlik Kurumu’na yapılacak ödemeler de Şubat ayında başlayacak.

Borçların yapılandırılmasında yüzde 0.35 olarak belirlenen Yİ-ÜFE temel alınacak. Gecikme artırımı ya da faizi yerine Yİ-ÜFE katsayısı dikkate alınacak ve borçluya seçenekler sunulacak.

6 ila ortasında 18 taksit yapılabilecek, ikişer ayda bir ödeme yapılabilecek. Peşin ödemeyi tercih eden borçlulara yüzde 90 oranında hesaplanan Yİ-ÜFE fiyatından indirim yapılacak. Birinci 2 taksit ödeme müddeti içinde borcunu büsbütün ödeyen borçlulara Yİ-ÜFE’de yüzde 50 oranında indirim yapılacak.

Taksitle ödemeyi seçen borçlular ise kanunda belirlenen bir katsayıyla taksit devrine ait bir ek yükümlülükle karşılaşacaklar. Bu da daha evvelki yapılandırmalarda olduğu üzere yüzde 4.5 faiz olacak.

Kurul görüşmelerinde verilen bir örneğe nazaran 100 liralık bir vergiye örneğin 80 lira gecikme artırımı işledi. Tekrar hesaplanırken 80 lira silinecek, bu türlü bir durumda Yİ-ÜFE 40 lira çıktı ve borç 140 liraya düştü. Peşin ödeme yapılırsa ödeme 104 lira olacak. Bir öbür deyişle Yİ-ÜFE fiyatının 4 lirası ödenecek, 36 lira silinecek.

Taksitle ödenirse tekrar seçenekler devreye girecek. Örneğin 6 taksit seçildi. 140 lira 0,045 oranında yani yıllık yüzde 4,5 oranında bir katsayıyla çarpıp artırılacak, bu sayı taksitlere bölünecek.

4- Hangi cezalar kapsam dışı?

İsimli para cezaları, üst heyetler tarafından, düzenleyici denetleyici heyetler tarafından verilen idari para cezaları, COVID-19’la gayret kapsamında Hıfzıssıhha Kanunu çerçevesinde verilen para cezaları ve yasak yerlerde tütün kullanımı nedeniyle verilen para cezaları kanunun kapsamı dışında tutulacak.

5- Taksitler aksarsa yapılandırma bozulacak mı?

Kanundan yararlanmak için birinci 2 taksitin müddetinde ödenmesi gerekiyor. Birinci iki taksitten sonra ise, bir takvim yılında 2 taksit müddetinde ödenmezse bir talih daha verilecek. Bu ödenmeyen 2 taksit, son taksiti izleyen ayda gecikme artırımıyla birlikte ödenirse kanundan yararlanmaya devam edilebilecek.

6- Belediyelerin ve spor kulüplerinin SGK’ya olan borçları nasıl yapılandırılacak?

Belediyeler için 120 aylık bir ödeme planı öngörüldü. Özel yönetimler ve spor kulüplerine 72 aylık bir periyot verildi, bu kapsamda borçlarını 36 taksitte ödeyebilecekler.

7- Yapılandırma taksitlerinin bir kısmı ödenemezse ne olacak?

Bu türlü bir durumda ödenen meblağ yapılandırma kapsamında kalacak. Kalan borç ise ilgili mevzuata nazaran takip ve tahsil edilecek.

8- Borçluların evvelki kanunlar çerçevesinde yapılandırdıkları borçları ne olacak?

2018 yılında çıkan yapılandırma kanununun 13. taksit ödemesi yapılmış durumda. Bu yapılandırmada hala borcunu ödemeye devam edenler isterlerse, yeni kanun kapsamına gelebilecek.

Bu türlü bir durumda yaptıkları ödemeler eski kanun çerçevesinde yararlandırılacak, kalan borç yine hesaplanarak bu kanuna getirilecek ve yine bir ödeme müddeti kazanmış olacaklar. Daha evvelki yapılandırmalarda hakkını kaybetmiş borçlular da, ödemedikleri meblağlar için müracaat yapabilecek.

9- Toplumsal güvenlik kapsamında hangi borçlar nasıl yapılandırılacak?

31/8/2020’den evvelki periyoda ilişkin olan sigorta primleri, Genel Sıhhat Sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idari para cezaları, rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar da yapılandırılacak.

Ayrıyeten Genel Sıhhat Sigortası için gelir testine hiç başvurmamış olanlar, 31 Mart 2021’e kadar gelir testine başvurursa geriye dönük borç çıkarılmayacak.

Genel Sıhhat Sigortalı olup tahakkuk eden borcu olanlar ise, prim borçlarını 30 Nisan 2021’e kadar öderse gecikme artırımı ve gecikme faizinin tamamından vazgeçilecek.

Bağ-kurlular için de düzenleme yapılacak. Yasa yürürlüğe girdikten iki ay sonraya kadar prim borçlarını ödemeyen yahut yapılandırmayan Bağ-Kurluların sigortalılığı durdurulacak. Daha evvel durdurulan sigortalılıkları için müracaatta bulunanlar ise yapılandırmaya nazaran bu borcunu ödeyebilecek.

10- Daha evvelki yapılandırmalarda tahsilat oranı ne oldu?

2018 yılında çıkarılan 7143 sayılı tekrar yapılandırma maddesine nazaran SGK’nın tahsilatı yüzde 15.39 oldu. Hala bu yapılandırmanın taksitleri devam ediyor. 7020 sayılı tekrar yapılandırma yasasında ise SGK’nın tahsilat oranı yüzde 22.45’te kaldı.

Gelir İdaresi’nde ise 7143 sayılı kanunla 49.6 milyar lira yapılandırılırken tahsilat 25.8 milyar lira oldu, tahsilat oranı yüzde 37.1 seviyesinde kaldı. 7020 sayılı maddede ise yapılandırılan fiyat 13.8 milyar TL, tahsilat da 5.6 milyar lira oldu. Burada tahsilat oranı yüzde 40.8 seviyesine ulaştı.

‘Tıkanmayı gidermek için yol gösteriyoruz’

Yapılandırma ile ilgili kasa affının dahil olup olmadığına yönelik, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Dinçbaş açıklama yaptı. Dinçbaş, “Bu çalışmanın, bu inisiyatifin en kıymetli maksadı, tıkanmış olan insanlara bir halde bu tıkanmayı gidermek için bir yol göstermek. Stok affı, kasa affı üzere mevzular bu tıkanmayla ilgili değil.

Bunlar aslında kayıt dışı iktisada yardım eden elementler. Kasa affını getirdiğiniz vakit bilhassa işverenlerin şirketlerindeki fonları çekip kasada varmış üzere göstererek yani palavra ölçüler göstererek vergisini ödemeden işte bonustu, maaştı vesaireyi ödemesini sağladıkları bir formül. Bunu affederek ‘Evet, biz vergi almadan bunu geçiştirmeyi sağlıyoruz’ diyoruz. Bu türlü bir şey artık kelam konusu olmayacak” karşılığını verdi.