Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, piyasaların merakla beklediği Ekonomik Islahatları dün açıkladı.

Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen ‘Ekonomi Islahatları Tanıtım Toplantısı’nda konuşan Erdoğan ıslahatların hem özel bölümü teşvik edici, hem de kamu tarafını disipline edici ögeler taşıdığını söyledi.

Erdoğan, yeni periyodun dört temel üzerinde olacağını belirterek, “Yatırım, istihdam, üretim, ihracat” dedi.

Islahat programıyla güçlü tarafları perçinlerken sorun gördükleri alanlar için de gerçekçi ve ayakları yere sağlam basan tahliller getirdiklerini vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:

“Biz bugüne kadar hiçbir sorunu halının altına süpürmedik, görmezden gelmedik. Salgınla çabayı kazanmakta kararlı olduğumuz 2021’i ortada vadede nitelikli büyüme periyoduna girişin de hazırlık yılı olarak kıymetlendiriyoruz. Türkiye, salgın sonrası bilhassa bu periyodun ekonomik yapılanmasına uygun formda sürdürülebilir, güçlü ve kaliteli bir büyümeyi kesinlikle ancak kesinlikle yakalayacak.”

Yerli ve ulusal iktisat

Çalışmanın özünde ekonomiyi yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyütme emeli bulunduğunu kaydeden Erdoğan gerçek ekonomiyi daha da güçlendirerek, ithal girdi kullanımını azaltmış, katma bedelli üretimle ihracatta yeni rekorlar kıran yerli ve ulusal bir iktisat hedeflediklerini lisana getirdi.

Erdoğan, ıslahatların omurgasını makro ekonomik ve yapısal siyasetlerin oluşturduğunu kaydetti. Makro ekonomik istikrar kapsamında kamu maliyesi, enflasyon, finansal dal, cari açık ve istihdam alanlarına odaklandıklarını lisana getiren Erdoğan, “Yapısal siyasetler tarafında ise kurumsal yapının güçlendirilmesi, yatırımların teşvik edilmesi, iç ticaretin  kolaylaştırılması, rekabet siyasetleri, piyasa nezareti ve kontrolünü ıslahat kapsamımıza aldık” diye konuştu.

850 bin esnaf için vergi muafiyeti

Toplantıda esnafa bir müjde vermek istediğini de belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

“Salgın periyodunda esnafımızın ne üzere zorluklarla çaba ettiğini biliyoruz. Islahat paketimizde dar gelirli küçük esnafımıza yönelik bir vergi muafiyeti de yer alıyor. Kolay metotta vergilendirilen kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, tornacı, çay ocağı işletmecisi, terzi ve tamirci üzere yaklaşık 850 bin esnafımızı gelir vergisinden muaf tutuyor, beyan yükümlülüklerini kaldırıyoruz.

Vergi cezalarında uzlaşma kapsamını genişletiyoruz. 7 gün 24 saat hizmet verecek Türkiye Dijital Vergi Dairesi uygulamasını başlatıyoruz.”

Şirket tahviline garanti

Erdoğan, gerçek dal şirketlerinin tahvil ihraçlarını özendirmek için Tahvil Garanti Fonu kuracaklarını, bu fonun rastgele bir temerrüt durumunda yatırımcılara paralarının bir kısmını alma garantisi vereceğini belirtti.

Erdoğan, “Sağlanan garanti sayesinde, hem tahvil ihraç eden şirketler daha düşük maliyetle tahvil çıkarılabilecek, hem de yatırımcı talebi artacak” dedi. Enflasyonda risk oluşturan yapısal şokları kıymetlendirmek, gerekli siyasetleri belirlemek ve yönetmek için Fiyat İstikrarı Komitesi’ni tesis edeceklerini aktaran Erdoğan, “Kamunun yönettiği ve yönlendirdiği fiyatlardaki artışlar, gerçekleşen enflasyon yerine gaye enflasyona nazaran yapılacak” dedi.

Çocuklar da BES’e girecek

Ferdi Emeklilik Sistemi’nin (BES) gelişmesine katkı sağlayacaklarını belirten Erdoğan, “Nüfusumuzun yüzde 25’ini oluşturan 18 yaş altındaki çocuklarımızın sisteme girebilmesinin önündeki mahzurları kaldırıyoruz. Böylelikle, tasarruf alışkanlığının küçük yaşlarda kazandırılmasını teşvik ediyoruz. Sandık, vakıf ve dernek üzere kuruluşlardaki emeklilik birikimlerinin, 2023 yılı sonuna kadar Ferdi Emeklilik Sistemine transferine imkan veriyoruz” diye konuştu.

Sorunlu firmaya rehabilitasyon

Türk Bankacılık Sistemi’nin sermaye yeterliliği, likidite, karlılık üzere finansal sağlamlık göstergelerinde, pek çok ülkeye kıyasla güçlü olduğunu belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

“Sektörün bağışıklığını daha da kuvvetlendirmek istiyoruz. Salgının gecikmeli yansıyabilecek olumsuz tesirlerini bertaraf etmek ve bankacılık bölümünün faal kalitesini daha da iyileştirmek üzere kimi önlemler alıyoruz. Bu önlemlerin başında, problemli kredisi bulunsa da yaşama talihi olan şirketlerin hakikat yönlendirilmesi geliyor.

Sorun yaşayan şirketlerin hayatta kalabilmelerini temin için bankacılık bölümünde operasyonel yine yapılandırma ve firma rehabilitasyon işlevlerinin oluşturulmasını teşvik ediyoruz. Ayrıyeten, sıkıntılı kredilere yönelik Teşebbüs Sermayesi Fonlarının kurulması gayesiyle mevzuat altyapısı oluşturuyoruz.”

Ekonomiyi izleyecek 2 yeni yapı geliyor

Yapısal ıslahatların birincisini kamuda kurumsal yapının güçlendirilmesinin oluşturduğuna işaret eden Erdoğan, şöyle devam etti:

“Ekonomideki tüm gelişmeleri yakından izlemek ve yönetmek maksadıyla iki yeni yapı kuruyoruz. Bunlardan birincisi, Cumhurbaşkanı Yardımcımızın başkanlığında çalışacak İktisat Uyum Şurası. İkincisi ise Hazine ve Maliye Bakanımızın başkanlığında faaliyetlerini yürütecek Finansal İstikrar Komitesi. Yeni oluşturacağımız bu yapılarla iktisat ve finans politikalarımızda şeffaflığı, öngörülebilirliği ve uyumu artırarak, irtibat düzeneklerini güçlendiriyoruz. En üst seviye kamu misyonlarına atanmada aranan mesleksel deneyim koşullarını güçlendiriyoruz. Kamu vazifelileri takımlarına bağlı konumları dışında en fazla bir kurumun idare yahut kontrol heyetlerinde vazife alabileceklerdir.”

Erdoğan, her 3 ayda bir ıslahat takip toplantıları yapacaklarını da söyledi.

Halde kalan besin piyasaya ulaşacak

Erdoğan, enflasyonla gayret konusunda yürütülecek çalışmaları da şöyle sıraladı:

“Hedefimiz tek haneli düşük enflasyon oranlarına ulaşmak. Besin Komitesi’nin siyaset tekliflerini şekillendirmesini ve piyasanın aktif çalışabilmesini temin için bilgi akışını sağlayacak bir erken ikaz sistemi kuruyoruz. Erken ihtar sistemi üzerinden bilhassa üretim, toptan ve perakende kademesinde besin zincirinin tamamı anlık olarak takip edilerek raporlanacak.”

Besin tarafında kayıp ve israfın azaltılması için de harekete geçtiklerini anlatan Erdoğan, “Ülkemizde yılda 19 milyon ton besin israf ediliyor. Üretilen zerzevat ve meyvelerin en az yüzde 25’i israf oluyor. Tarlada ve halde kalan taze meyve ve zerzevatları piyasaya kazandıracak düzenekler geliştiriyoruz. Yıllık cirosu 500 milyar lira olan besin kesiminde yaşanan israfı yalnızca yüzde 2 azaltsak, 10 milyar lira tasarruf elde etmiş olacağız” dedi.

Taşıt alımına hudut, şeffaf toplumsal yardım

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kamuda tasarrufu yaygınlaştıracaklarını belirterek, “Kamuda taşıt alımı ve kiralanması, temsil ve ağırlama üzere harcama alanlarına sınırlamalar getiriyoruz” dedi.

Bunların detaylarının kamuoyuna duyurulacağını lisana getiren Erdoğan, takibinin de yakından yapılacağını anlattı.

Merkezi ve lokal idarelerin toplumsal yardım datalarını Bütünleşik Toplumsal Yardım Bilgi Sistemi’ne entegre ederek data paylaşımının sağlanacağını lisana getiren Erdoğan, “Şeffaflığı artırmak gayesiyle bütçe sonuçlarını, siyaset gelişmelerini ve gayelerimizi üç ayda bir Kamu Maliyesi Raporu’yla milletimizle paylaşıyoruz.

Halkımızın ödediği her kuruş verginin nerelere harcandığını çok daha net görmesi için maliye siyaset uygulamalarını yakından takip edebilmesini temin ediyoruz” dedi.

TL ile borçlanma

Döviz cinsi borçların toplam borç stoku içindeki hissesini düşüreceklerini söyleyen Erdoğan, “Ağırlıklı olarak kendi paramızla borçlanacak Türk lirası cinsi senetleri kullanacağız” dedi.

Ek istihdama kredi kolaylığı

Salgının istihdam piyasalarında oluşturduğu tahribatı gidermek için Ek İstihdam Finansman Dayanağı ismiyle yeni bir takviye modeli getirdiklerini belirten Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Yeni dayanak likidite badiresi çeken mikro ve küçük ölçekli firmalarımız bunlardan faydalanabilecek. Buna nazaran firmalar istihdama kattıkları her bir ek kişi için kredi garanti fonu kefaleti ile 24 ay vadeli birinci 6 ayı ödemesiz 100 bin liralık kredi kullanabilecek.

En fazla 5 bireye kadar olan bu uygulamada taahhüdünü yerine getiren firma ek istihdam için yıl boyunca ödediği toplumsal sigorta ve işsizlik sigortası primlerini kredi finansman maliyetinden düşebilecek. Bir öteki sözle istihdam oluşturan firmalar bankalardan çok daha düşük finansman maliyetiyle kredi kullanma imkanına kavuşacak.”

Sıhhat ve yazılıma 2 başkanlık

Endüstride rekabet gücünü artıracak adımlar atılacağını belirten Erdoğan, şu bilgileri verdi:

“Özellikle kredi garanti fonu teminatıyla 5. ve 6. bölgelerde yapılacak imalata dayalı ithal ikamesini sağlayan ve ihracatı önceleyen yatırımlara uzun vadeli cazip kredi dayanakları veriyoruz. Güçlü bir sıhhat sanayisi için Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Sıhhat Sanayileri Başkanlığı kuruyoruz. İlaçtan aşıya medikal aygıtlardan biyoteknolojik eserlere pek çok stratejik gerecin yurt içi imkanlarla rekabetçi bir biçimde geliştirilmesi ve üretilmesi çalışmaları bu başkanlığın sorumluluğunda yürütülecek.”

Savunma üzere olacak

Erdoğan, yeni gelişen teknolojilerde de kelam sahibi olmak istediklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Dijital dönüşüm ve yapay zeka temelli tüm teknolojilerin tabanında yazılım bulunuyor. Cumhurbaşkanlığı himayesinde bir de Yazılım ve Donanım Sanayileri Başkanlığı kuruyoruz. Bu iki yeni yapı tıpkı Savunma Endüstrinde olduğu üzere sıhhatte ve yazılımda yerlilik oranlarının artmasına hizmet ederek, yurt içi ekosistemi besleyecek ve ülkemize yeni üstünlük alanları kazandıracaktır.”

İŞ DÜNYASI ÇOK ŞAD

TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, İktisat Islahat Paketi için, “İhtiyaç duyulan alanlardaki yapısal sıkıntılara odaklı, kurumsal yapıyı güçlendiren, giderek değeri artan dijital, yeşil iktisada kıymet veren önlemler açıklandı” dedi.

TÜSİAD Lideri Simone Kaslowski ise, şu görüşü paylaştı:

“Açıklanan iktisat ıslahat paketinde, fiyat istikrarının sağlanması, yatırım ikliminin iyileştirilmesi, istihdamın desteklenmesi, bilhassa bütçenin disipline edilmesi ve harcamaların denetim altına alınmasına yönelik adımları olumlu buluyoruz.

Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan iktisat ıslahat paketinde, fiyat istikrarının sağlanması, yatırım ikliminin iyileştirilmesi, istihdamın desteklenmesi, bilhassa bütçenin disipline edilmesi ve harcamaların denetim altına alınmasına yönelik adımları olumlu buluyoruz.”
TİM Lideri İsmail Gülle, “200 milyar dolarlık ihracat maksadına ilerlerken Cumhurbaşkanımızın açıkladığı iktisada ait ıslahat paketinin, ihracat ailesi olarak amaçlarımıza büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz” dedi.

‘Kaynak girişi sağlar’

MÜSİAD Lideri Abdurrahman Kaan, “Türkiye iktisadına taze kaynak girişi sağlayacağına inandığımız bu Islahat Paketi ile birlikte, iç talepten yatırım harcamalarına kadar birçok parametrede süratli bir gelişim gözlenecektir” açıklamasını yaptı.

DEİK Lideri Nail Olpak ise, “Kararlılık, öngörülebilirlik, şeffaflık ve hesap verilebilirlik üzerine heyeti ekonomik ıslahatlar iş dünyamıza güç katacak” değerlendirmesinde bulundu.

TESK Lideri Bendevi Palandöken ise “Öncelikli 850 bin kolay metotta işyeri bulunan esnaf ve sanatkarımıza yönelik vergi muafiyetini olumlu buluyoruz” dedi.

Toplantıya TBMM Lideri Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Güç Bakanı Fatih Dönmez, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Sanayi Bakanı Mustafa Varank, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da katıldı.