Mücahid, “Ülkedeki ekonomik durum ve ulusal çıkarlar, tüm vatandaşların tüm süreçlerde sırf Afganileri (Afganistan’ın para birimi) kullanmasını gerektiriyor. İslam Buyrukluğu, tüm vatandaşlara, dükkan sahiplerine, iş beşerlerine bundan bu türlü mali süreçlerde Afgani kullanmayı ve döviz kullanmaktan kaçınmayı emrediyor” diye açıkladı.

YASAK İHLALİNE CEZA UYGULANACAK

Yasağı ihlal edenlere karşı ceza uygulanacağı kaydedildi. Daha evvel Afganistan Merkez Bankası’nın, ülkede kıt olan doları korumak hedefiyle, havalelerde yalnız lokal para ünitesinin kullanılması buyruğunu vermişti.

Taliban Afganistan’da iktidarı ele geçirdikten sonra Batı bankları, ABD’nin buyruğuyla Afganistan’ın yurtdışı varlıklarını dondurmuştu. Memleketler arası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve Avrupa Birliği, Afganistan’daki projelerin finansmanını kesmişti. Afganistan Devlet Bankası’nın sahip olduğu 9 milyar dolarlık varlıkların 7 milyarlık kısmı ABD bankalarında bulunuyordu.

NAKİT MUHTAÇLIĞINA YANIT VEREMEDİLER

Öte yandan Afganistan’ın başşehri Kabil’de para arzının yetersizliği nedeniyle bankaların önünde uzun kuyruklar oluşmuştu.  Taliban’ın Kabil’i denetim altına almasının akabinde yaklaşık iki hafta kapalı kalan bankalar, halkın nakit muhtaçlığına karşılık verememişti.

Hükümetin düşmesiyle dolarda yaklaşık yüzde 15 artış yaşanırken, birçok eserin de fiyatı yükselmişti. Kabil’de bankaların bulunduğu Şehrinov Caddesi’nde banka önlerinde bekleyen Afganlar ülkedeki ekonomik krizle ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunmuştu. 

Yüzlerce Afgan haftalık en fazla 20 bin Afgani (yaklaşık 200 dolar) çekebilirken, kimileri yeni hükümetin kurulmasıyla sıkıntıların azalacağını düşünülüyor.

Bankaların önünde Taliban’ın güvenlik tedbiri aldığı, izdihamı tedbire için insanları sıraya dizdiği görülüyor. Personel Cevad Emini, son 2 gündür banka önüne geldiğini anlattı. İmkan bulması halinde Fransa’ya yerleşmek isteyen Emini, “Burada para bekliyoruz. Beşerler paraları için geliyor. Maaşları ya da birikimlerini almak istiyorlar.” tabirlerini kullanmıştı.

Emini, yetkililerin paralarını çekmek isteyen insanlara berbat davrandığını söz ederek, “Halkı dövüyorlar. Bunun yanında, arkadaşlarına dostlarına içeri girip paralarını almaları için iltimas geçiyorlar.” dedi.

“BAZI BANKALAR ÇOK KALABALIK”

Yurt dışına çıkmak için planları olduğunu aktaran Emini, “Kabil Havalimanı açılırsa mülklerimi satıp gideceğim. Eminim ki halkın çoğunluğu gidecektir.” tabirlerini kullanmıştı. 

Hindistan’da eğitim bilimleri öğrencisi Emin Cuyar da yaklaşık iki haftadır bankaların farklı şubelerinde sıra beklediğini belirterek, “Geçimimiz için para çekmeyi bekliyoruz. Maalesef birtakım şubeler kapalıydı, açık birtakım bankalar çok kalabalıktı.” diye konuşmuştu.

Cuyar, Afganistan’ın geleceğinden umutlu olduğunu ve eğitimini tamamlayıp bir gün halkına hizmet etmek istediğini söyledi. Cuyar, Afganistan’dan ayrılmak istemediğini kelamlarına eklemişti. 

Esnaf Mervan Muhammedi ise Taliban’ın idareye gelmesiyle güvenliğin sağlandığını lakin yeni kurulacak hükümetin artık iktisada yönelmesi gerektiğini söylemişti.