Visa ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye’de yapılan kartlı harcamalarda Kovid-19 tesirini inceleyen bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırmada, Türkiye’nin bu süreci Avrupa’ya kıyasla daha az hasarla geçirdiği ve bölümlerin daha süratli toparlandığı belirlendi.

Mart-Ağustos 2020 periyoduna odaklanan araştırmada, kartlı harcamalarda farklı bölümler için Kovid-19 sürecine bağlı olarak gerçekleşen değişimler, temassız süreçler ve e-ticaret süreçlerinin değişimi tahlil edildi. Salgın nedeniyle Türkiye’de sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulandığı 12 haftalık periyotta (mart-mayıs) toplam kartlı harcamalar geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 10 daraldı. Haziranda ise olağanlaşmanın başlamasıyla harcamalar süratli bir toparlanma sürecine girdi ve ağustosun son haftasında 2019 düzeyinin yüzde 18 üzerine çıktı.

Araştırmada, Türkiye dataları, Avrupa’da sokağa çıkma kısıtlamalarını birinci hayata geçiren İtalya ve kısıtlama uygulamayan İsveç ile karşılaştırıldı. Mart-mayıs periyodunda kartlı harcamalar bakımından İtalya en keskin düşüşleri yaşarken, Türkiye ve İsveç birbirine paralel ve yakın dalgalanmalarla karşı karşıya kaldı. 6 ana harcama kesiminin bir sene öncesiyle kıyaslandığı tablolar karşılaştırıldığında, İsveç ve İtalya’nın haziranda yüzde 13 küçülmeye devam ederken, Türkiye’nin birebir ayda normalleşmeyle birlikte yüzde 10 büyüyerek, süratli biçimde toparlandığı görüldü.

Limitler yükseltildi

Türkiye, salgın sürecinde Avrupa’da temassız harcama limitini yükselten birinci ülke oldu. Tüketiciler de sıhhat önceliği nedeniyle temassız ödemelere artan bir talep gösterdi. Bankalararası Kart Merkezi sayılarına nazaran, sadece martta 2,5 milyon kart birinci kez temassız ödeme yapmak için kullanıldı. Böylece Türkiye’de, yılın birinci 6 ayında gerçekleşen temassız süreç sayıları, geçen yılın birebir devrine kıyasla 3 kat arttı. Temassız ödemelerdeki büyüme oranıyla Türkiye, Avrupa’da en yüksek artışı gösteren ülke olarak öne çıktı.

‘Proaktif davrandık olumlu ayrıştık’

TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu şunları söyledi: “İçinden geçtiğimiz pandemi sürecinde tüm dünya hiç alışık olmadığı bir ortamla karşı karşıya kaldı. Bu yeni ortama ahenk sağlamak üzere hazırlıklı olan ve proaktif davranan ülkeler, başka ülkelerden müspet olarak ayrıştı. Türkiye, pandemi sürecinde süratli kararlar alarak ve bilhassa sıhhat alanında gerçekleştirmiş olduğu atılımlarla bu yeni ortama ahenk sağlama konusunda dünyada öne çıkan ülkelerden biri oldu. Bunun yansımasını da hem e-ticaretin bu süreçte öne çıkmasıyla hem de temassız ödemelerdeki artışla somut olarak görmüş olduk.”

Dijitalleşen avantajlı

Visa Türkiye Genel Müdürü Merve Tezel şu değerlendirmeyi yaptı: “Tüketiciler bu ehemmiyette sanal ortamlarda online ödemelere, fizikî dünyada ise temassız ödemelere yöneldi. Ülkemizde temassız kart kullanımı olağanda her yıl ortalama 2 kat büyürken, bu yılın yalnızca birinci 6 ayında 3 kat büyüdü. Temassız ödeme kabulünün kimi iş yerlerinde ciro artışlarıyla sonuçlanabildiğini de gözlemledik. Pandemi periyodunda elektronik ödeme tekniklerini kabul eden, işini dijital ortama taşımış küçük ve orta ölçekli şirketler için bu sürecin daha kolay geçtiğini gördük.”

E-ticaret rekoru

Araştırmanın kapsadığı devirde, tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle Türkiye’de e-ticaret süreç adetleri, yalnızca Nisan 2020’de yüzde 30 arttı. 14 Avrupa ülkesinde bu sayı yüzde 25’in üzerinde artış gösterdi. Türkiye’de mart-mayıs periyodunda 7 milyon kart birinci sefer e-ticaret alışverişi için kullanıldı. Bunun sonucunda, Türkiye’de e-ticaret, mayıs sonu prestijiyle kartlı harcamaların yüzde 33’üne ulaşarak rekor düzeylere yükseldi.