Türkiye’de birinci kez tıbbi ve cerrahi eğitimde kullanılmak üzere sentetik doku ve organ modelleri üreten Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Özge Akbulut, yeni projesi ile İngiltere’nin en değerli fon kuruluşlarından olan Newton Prize Başkanlık Ödülü’ne aday gösterildi. Göğüs cerrahisi alanında online eğitim ile pratik eğitimi bir ortada sunan projeye birinci olması durumunda 500 bin sterline varan bir fon sağlanacak.

Göğüs kanseri tedavisinde cerrahların sağlıklı dokuyu olabildiğince koruyarak tümörleri çıkarmasını sağlayan onkoplasti eğitimi üzerine çalışan Dr. Akbulut, çalışmalarını Milliyet’e anlattı.

‘Kadınlar için önemli’

Göğüs kanserinin dünyada bayanlar ortasında en sık görülen kanser tipi olduğunu ve göğüs cerrahisinin büyük kıymet kazandığını lisana getiren Dr. Akbulut, “Tasarladığımız ve ürettiğimiz göğüs modelleri cerrahların bilhassa göğüs gözetici teknikleri öğrenmelerine ve pratik kazanmalarına katkı sağlıyor. Bu hastalığın tedavisinde ‘meme koruyucu’ teknikler son yıllarda bir oldukça öne çıkmış durumda. Zira bayanlar için tıbbı süreçler kadar göğsün operasyon sonrasında düzgün kalması da kıymetli.

Genel olarak tedavilerini de etkiliyor. Bu modeli Türk Senoloji Akademisi’yle birlikte geliştirdik. Türkiye’nin dışında dünyanın bir çok ülkesindeki cerrahlara, kuruluşlara da bu modelleri veriyoruz. Artık ise bunu bir adım öteye taşımayı hedefliyoruz” dedi. Dr. Akbulut yeni çalışmalarını şöyle anlattı: “Pandemi nedeniyle, dünyanın birçok yerinde Mart’tan itibaren çok büyük bir süratle online eğitime geçildi ve yüz yüze yapılması planlanan eğitimler iptal oldu. Bu iptallere, göğüs kanseri operasyonlarında göğüslerin estetik yapısını muhafazayı öğreten onkoplasti kursları da dahil. Cerrahlara yalnızca online eğitim vermek kâfi değil. Biz cerrahlara online ve fizikî eğitimi bir ortada nasıl veririz diye düşündük ve bir sistem oluşturduk.

Cerrahların var olan göğüs modeli üzerinde çalışırken el ve göz hareketlerinin takip edilebileceği ve bu sayede de performanslarının ve öğrenme düzeylerinin kıymetlendirilebileceği bir yapı önerdik. Bu düzeyde bir eğitim dünyada şu ana kadar hayata geçirilmedi. Online ancak tıpkı vakitte fizikî eğitimi tıbbi olmayan bir ortamda verebilmek cerrahların laboratuvara girme imkanları yokken bulundukları yerde çalışmalarına devam edebilmelerini sağlayacak. Bu sistem cerrahi eğitimi dünyanın her yerinde ulaşılabilir kılacak.”

‘Ön çalışmalar başladı’

Projede, İngiltere’de onkoplasti alanında master veren tek programa sahip East Anglia Üniversitesi’nden Dr. Sue Down, göz takibi ile performans değerlendirmesi yapan teknolojinin geliştiricisi Optomize Ltd. ve Heriot-Watt Universitesi’nden Dr. Mel McKendrick ve Kraliyet Mühendislik Akademisi (Royal Academy of Engineering) ile birlikte çalıştıklarını lisana getiren Dr. Özge Akbulut, şunları anlattı:

“Oluşturacağımız online program cerrahların bir arada öğrendikleri bir platform olacak. Model üzerinde çalışan cerrahlar öteki cerrahlara ve uzman cerrahlara soru sorabilecekler.

Şu anda projenin ön çalışmalarına da başladık, öteki fonlara da başvuracağız. Bunu tamamladığımızda, hem göğüs modeli üzerinde eğitim veren hem de öğrenme takibinin yapılabileceği bir online platform meydana getireceğiz. Bu da dünyada bir birinci olacak. Biz geride kimseyi bırakmadan herkesin cerrahi eğitime ulaşmasını sağlamak istiyoruz.”

MIT ve Harvard’da çalışmalar yaptı

Dr. Özge Akbulut lisans eğitimini, 2004 yılında Sabancı Üniversitesi Materyal Bilimi ve Mühendisliği programında tamamladı. Doktorasını tekrar tıpkı alanda, MIT’te biyomoleküler aletlerin düşük maliyetli üretimi ve yüzey bilimi üzerine yaptı (2009). Doktora-sonrası çalışmalarına Harvard Üniversitesi’nde kaynakları kısıtlı bölgeler için araç ve teknikler geliştirerek devam etti. Özge Akbulut, 2012’ten bu yana Sabancı Üniversitesi’nde öğretim üyesi ve tıpkı vakitte cerrahi simülasyon platformu üreten Surgitate’in kurucu ortağı.

‘Projemizi 1.5 yıl içinde tamamlarız’

Projeyi Türkiye’de Türk Senoloji Akademisi ve Fark Labs, İngiltere’de Göğüs Cerrahisi Derneği (Association of Breast Surgery) de destekliyor.

Şu anda göğüs modeli ile başlayan sistemin önümüzdeki yıllarda öbür organlar için de geliştirilebileceğini anlatan Dr. Akbulut, “Bu projenin 1.5 yılda tamamlanacağına inanıyoruz. Sonuçlar beklediğimiz üzere çıkarsa üç sene içerisinde öbür organlar için de hayata geçirebileceğimize inanıyoruz. Bu fonu almak bizim için değerli, Kasım’da belirli olacak. Yeterli bir aday olduğumuzu düşünüyorum” diye anlattı.