Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından “Türkiye Mantar Gen Kaynaklarının Toplanması ve Koruma Edilmesi” projesi kapsamında ormanlarda yetişen doğal mantarlar toplanıyor. Bu kapsamda Enstitüde misyonlu Dr. Mustafa Kemal Soylu ve Yüksek Ziraat Mühendisi Burak Baybaş, Kastamonu’ya gelerek ormanlarda yetişen mantarları topladı. Bilhassa Araç ilçesini ve Hanönü ilçesi sonlarında bulunan ormanlardaki mantarları toplayan Dr. Mustafa Kemal Soylu ve Yüksek Ziraat Mühendisi Burak Baybaş, tüm Türkiye’yi gezerek ormanlarda yetişen farklı çeşitteki mantarları toplayacaklarını kaydettiler.

Bilhassa Kastamonu’nun Araç ilçesinde reishi ve aslan yelesi mantarlarını toplayan Dr. Mustafa Kemal Soylu ve Yüksek Ziraat Mühendisi Burak Baybaş, Hanönü ilçesinde de istiridye, söbele üzere mantarları toplayarak koruma altına aldı.

“ASLAN YELESİ, ALZAYMIR HASTALARI İÇİN KIYMETLİ BİR MANTAR”

Kastamonu’nun Araç ilçesinde ormanda topladıkları aslan yelesi mantarının unutkanlık yani alzaymır hastalığının tedavisinde kullanılan kıymetli bir mantar olduğunu belirten Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünde vazifeli Dr. Mustafa Kemal Soylu, “Mantarlar üzerine farklı araştırmalar yürütüyoruz. Bunlardan bir tanesi de tabiatta ekonomik değeri olan ve tıpta kullanılan doğal mantarları toplayıp bunların laboratuvarda tohumlarını alıp saklıyoruz. Şu ana kadar 1000’e yakın farklı tüylere ilişkin tohumlar elde ettik. Bunlardan yoğunluklu olarak istiridye mantarının yabanileri var, çaşır mantarı var, kulacık mantarı var, tıbbi mantarlardan reishi mantarı var, aslan yelesi var. Bu çeşitleri topluyoruz, gen kaynağı olarak saklıyoruz. Aksi taktirde bu cinsler tabiatta kaybolabilir. Bizim gen bankamızda bilhassa sıvı azotlu sistemde ömür uzunluğu saklanıyor. Bunlardan ayrıyeten bizler çeşitler elde ediyoruz. 2018 yılında tamamladığımız bir çalışmada istiridye mantarından yerli misel elde ettik. Bunu yerli misel olarak tescile sunduk. Şu anda tescil evresinde bulunuyor. İsmini de yaprak 77 koyduk. İkinci çeşidimizde kulacık diye bir mantar çeşidimiz bulunuyor. Onu da soylu 77 diye tescile sunduk. Şu anda reishi mantarıyla ilgili misal bir çalışma yürütüyoruz. Farklı bölgelerden topladığımız reishi mantarlarını, dün Araç bölgesinden de topladık bu mantardan. Hem içeriği yüksek hem de verimli bir mantar, inşallah yerli reishi mantarını da üreteceğiz. Bundan sonraki basamaklarda önümüzdeki periyotlarda aslan yelesiyle ilgili çalışmalarımız olacak. Aslan yelesi de alzaymır hastaları için değerli bir mantar. Sıhhat sorunları olanlar bilhassa Uzakdoğu bölgesinde bu mantardan çok yetiştiriliyor” dedi.

“REİSHİ VE ASLAN YELESİ MANTARLARI, ALTERNATİF TIPTA YAYGIN KULLANILIYOR”

Araç ilçesinin ormanlarında bulunan reishi ve aslan yelesi mantarının alternatif tıpta yaygın olarak kullanıldığını tabir eden Dr. Soylu, “Araç’ın ormanlarında bulduğumuz aslan yelesi mantarları nitekim alternatif tıpta kıymetli bir kullanım alanına sahip. Uzak doğuda yıllardır bununla ilgili çalışmalar yapıyoruz. Çinliler, Japonlar, Koreliler, bu mantarı yaygın olarak alternatif tıpta kullanıyorlar. Uzak Doğuda yetiştiriciliği yaygın bir formda yapılıyor bu mantarın. Lakin ülkemizde yetiştiriciliği maalesef çok az, şu an bir tane işletmemizde az ölçüde bir üretimi var. Halbuki bu mantarın yabanisi ülkemizde olan bir mantar. Yani ülkemizde bu mantar yetiştirilebilir demektir. Bilhassa kolay sistemlerle Kastamonu üzere fazla yatırım gerektirmeden, köylüler tarafından yetiştirilebilir. Biz bunların laboratuvarda tohumlarını elde ettikten sonra tohumlarını üreteceğiz, ıslah edeceğiz, iyi verimli olan aslan yelelerini seçeceğiz, ayrıyeten içerik bakımdan da inceleyeceğiz, daha sonra tohumlarını üreticilerimiz alarak kütüklerde en kolay halde üretimi yapabilirler” diye konuştu.

“ŞU ANA KADAR 40 İLİ GEZİP ORMANDAN MANTAR TOPLADIK”

Şu ana kadar 40 ili gezdiklerini ve 1000’e yakın ormanlardan farklı tipten mantar topladıklarını söyleyen Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünde Yüksek Ziraat Mühendisi olarak misyon yapan Burak Baybaş ise, “Bugüne kadar yaklaşık 40 ili gezdik. Her ili eko sisteminde değerli olan mantarlarını toplamaya çalıştık. Topladığımız mantarları gen bankamıza kattık. Bu hafta da Kastamonu vilayetimize geldik. Dün Araç ilçemizde reishi ve aslan yelesi mantarlarını topladık. Bugünde Hanönü ilçesindeyiz. Burada da söbele mantarı ve kayın mantarını topladık. Bu istikamette çalışmalarımız devam edecek. Projemiz Türkiye’nin tamamını kapsamaktadır” formunda konuştu.

“ALSAN YELESİ MANTARI, UNUTKANLIĞA VE ALZAYMIR HASTALIĞINA KARŞI ÜSTÜN ÖZELLİKLERİ BULUNUYOR”

Araç ilçesinde topladıkları aslan yelesi mantarının unutkanlık ve alzaymır hastalığına karşı üstün özelliklerinin bulunduğunu belirten Baybaş, “Dün Araç ilçemizde topladığımız aslan yelesi mantarı, Uzakdoğu’da yıllardır kültürü alınan ve yetiştirilen bir tiptir. Uzak Doğu ülkeleri yıllardır bu mantarın iyileştirici tesirinden alternatif tıpta yararlanmakta. Aslan yelesi mantarı, unutkanlığa ve alzaymır hastalığına karşı yapılan araştırmalar sonucundan üstün özellikleriyle ön plana çıkan bir çeşittir. Ülkemizde de bu mantarın kullanımı gün geçtikçe artıyor. Bizlerde bu cins ile ilgili çalışmalarımız sürdürüyoruz” tabirlerini kullandı.

“KASTAMONU, BİYO-ÇEŞİTLİLİK OLARAK GÜÇLÜ BİR İL”

Yalova’dan mantar araştırması için gelen gruba refakat eden Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Sabri Ünal da, şöyle konuştu: “Yalova’dan Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünden bilhassa mantarların gen kaynaklarının bulunarak daha sonra bunların üretimi biçimindeki bir proje için Kastamonu’ya gelen arkadaşlarımıza yardımcı oluyoruz. Kastamonu ormanlarının biyo-çeşitliliğini gerek yapmış olduğumuz daha evvelki çalışmalarda gerekse bugün tekrar topladığımız mantarla şahit olmanın memnunluğunu yaşıyorum. Daha gelirken yol kenarlarında söbele mantarlarını gördük. Çabucak ardından bir kayın kütüğünde istiridye mantarını gördük. Bu mantarları vilayetimize gelen arkadaşlarımız toplayarak doğal gen kaynağı olarak kendi projelerinde kullanacaklar”