MEHTAP GÖKDEMİR Ankara – Siyasi partilerin yeni anayasa, siyasi partiler ve seçim kanunlarını içeren çalışmaları yaz aylarında siyasetin gündeminde olacak. Bu kapsamda CHP de “Üç Yeni” olarak isimlendirilen bir ajanda çalışması yaptı. CHP, ülkeyi “Üç Yeni” olarak söz ettiği; “Yeni Kurallar”, “Yeni Kurumlar”, “Yeni Kadrolar” eliyle ayağa kaldıracağını tabir ediyor. Edinilen bilgiye nazaran; CHP’nin ajandasında yer alan ve getirmek istediği belirli başlı düzenlemeler şöyle:

Kuvvetler ayrılığı

– Kuvvetler ayrılığı güçlendirilecek. Siyasi Ahlak Yasası çıkarılacak. Siyasetin finansmanı şeffaf hale getirilecek. Sayıştay’ın raporlarının tamamı Meclis’e sunulacak. TBMM’de başkanlığını en çok milletvekiline sahip muhalefet partisinin yapacağı Kesin Hesap Komitesi kurulacak.

RTÜK’e yeni düzenleme

– Ekosistem hakkı anayasal teminat altına alınacak. Kamu İhale Kanunu rekabet ve şeffaflığı sağlayacak biçimde yine düzenlenecek. Ulusal Vergi Kurulu kurulacak. Kamu vazifelisi tek maaş alacak.

– RTÜK’e TBMM sonlu sayıda üye seçebilecek, meslek temsilcilerinin seçim yapacağı bir sistem kurulacak, gerek RTÜK gerekse Basın İlan Kurumu’nun ceza yetkisi olmayacak, belgeleri yargıya intikal ettirecek.

Bürokrasiye yeni sistem

– Toplantı ve Şov Yürüyüşleri Yasası baştan ele alınarak Avrupa standartlarına getirilecek.

– Bürokraside liyakati sağlayacak sistem kurulacak. Kelamlı imtihanlar muhakkak özel durumlar haricinde tümden kaldırılacak.

Bayan ve gençlere kota

– Yurt dışı seçim etrafı oluşturulacak ve Türkiye milletvekilliği getirilecek. Her evrede siyasi parti adaylarının büyük çoğunluğunu üyelerin ya da seçmenlerin belirleyeceği sistem getirilecek.

– Siyasi partilerin Hazine yardımından hisse alması hakkı, düşük oranda oy alan partileri de kapsayacak biçimde genişletilecek. 

– Bayan ve gençlerin siyasette varolmalarını sağlayacak kota düzenlemeleri yapılacak.

– Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlanmasına katkı emeliyle tüm bürokrasi atamalarında cinsiyet istikrarı gözetilecek.

Baraj en fazla yüzde 5

– Seçim barajı yüzde 5’in üzerinde olmayacak. Seçimlerde yüzde 1 oy almış partinin genel liderleri parlamentoya girecek.

Canlı yayınlanacak

– Meclis Genel Konseyi ve mümkünse kurul görüşmelerinin tamamı televizyon ve internet imkanlarıyla canlı yayımlanacak.

– Torba yasa tarzı kaldırılacak. Genel görüşme açılması kolaylaştırılacak, birebir vakitte toplamda 20 günü aşmamak kaydıyla her yasama yılında gündemini muhalefetin belirleyeceği genel görüşme gerçekleştirilecek.

Gensoruya dönüş

– Gensoru geri getirilecek. Meclis’te soruşturma kurulu kurulması kolaylaştırılacak. Meclis araştırma ve soruşturma kurullarının aktif kılınması sağlanacak, bunun için hem anayasada hem de Meclis İçtüzüğü’nde net düzenlemeler yapılacak.