MİTHAT YURDAKUL Ankara – Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüs aşısı ve PCR testi olmayan emekçilerin durumuna açıklık getirdi. Bu durumdaki çalışanların telafi çalışması ve uzaktan çalışmaya yönlendirilebileceğini bildiren bakanlık, işten çıkarmanın ise, “son çare” olarak görülmesi gerektiğini bildirdi.

Bir mühlet evvel yapılan düzenlemeyle, Kovid aşısı olmayan emekçilerden zarurî olarak haftada bir defa PCR testi istenmesinin önü açılmıştı. Lakin düzenlemeye karşın pek çok emekçi, hem aşıdan hem testten kaçındı.

Milliyet’in edindiği bilgiye nazaran, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca patronların personellerinden isteyeceği PCR testi ve emekçilerin alması gereken tedbirlerin duyurulmasından sonra pek çok uzmanın farklı görüş bildirmesi nedeniyle uygulamada problemler yaşandı.

Bunun üzerine patronlar, aşı yaptırmayan ve PCR testi ibraz etmeyen çalışanların iş mukavelelerinin haklı sebep ile sona erdirilmesi yahut bu şahısların işyerlerine alınmaması durumunda çalıştırılmadıkları müddetlerde fiyatları konusunda bakanlıktan görüş istedi.

Hastalığa yakalanırsa

İşverenlerin başvurusunu mevzuat tarafından inceleyen Çalışma Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB)  bilgi verdi. Patronların emekçilerinden isteyeceği PCR testi ve Kovid-19 önlemleri ile ilgili yazının daha evvel 81 vilayet valiliğine gönderildiğini hatırlatan bakanlık, patronların Kovid aşısı tamamlanmamış emekçileri sıhhat riskleri konusunda yazılı olarak bilgilendirmesi gerektiğini belirtti. Yazıda, bilgilendirmeye karşın aşı olmayan emekçilere Kovid tanısı konmasının, toplumsal güvenlik mevzuatı açısından muhtemel sonuçlarının da işverence emekçilere bildirilmesi istendi.

Fazla çalışma sayılmayacak

İş mevzuatındaki bir düzenlemenin de, “telafi çalışması” olduğuna dikkat çeken bakanlık,  patronun 4 ay içinde çalışılmayan müddetler için telafi çalışması yaptırabileceği bildirildi.

Azami titizlik istendi

Bakanlık, bu müddetlerin fazla çalışma sayılmadığını hatırlattı. Bakanlık yazısında, telafi çalışması yaptıracak patronun; gereçkesini ve hangi tarihte çalışmaya başlanacağını personele bildirmesi gerektiğine işaret edildi. Bakanlık yazısında, işyerinde karşılaşabilecekleri sıhhat ve güvenlik riskleri konusunda yazılı bilgilendirmeye karşın aşı yaptırmayan yahut PCR testi sunmayan etmeyen çalışanlar hakkında, sayılan formlarda süreç yapılabileceği tabir edildi.

Bakanlık, iş örgütlerine ikazında, çalışanların işsiz kalmamaları için azami titizlik gösterilmesini ve Yargıtay kararlarında da vurgulandığı biçimde, iş kontratının feshinin ise son deva olmasını istedi.

Fesih nasıl olacak?

Aşı ve test yaptırmayan çalışanların işten çıkarılması sorusu yöneltilen bakanlık, meçhul müddetli iş mukavelelerinin feshinden evvel durumun öteki tarafa bildirilmesi gerektiğini, iki ile sekiz hafta ortasındaki bildirim müddetlerine uymayan tarafın tazminat ödemek zorunda olduğuna dikkat çekti.

Yazıda, “İşveren bildirim mühletine ilişkin fiyatı peşin vermek suretiyle iş mukavelesini feshedebilir” denildi. İş Kanunu’na nazaran iş mukavelesi feshinin geçerli sebebe dayandırılması gerektiğine işaret eden bakanlık, aski halde fesihin sonuçları olduğunu hatırlattı.

Bakanlığın yazısında, haklı fesih kurallarına dikkat çekilerek, bu durumlarda patronun, vadeli yahut süresiz iş mukavelelerini bildirim mühletinden evvel feshedebileceği kaydedildi. Yazıda personelin hastalık yahut öbür nedenlerle çalışamadığı günlerde, iş yahut toplu iş mukavelesinde bu bahiste bir karar bulunmaması halinde fiyat alamayacağı hatırlatıldı.

Kontrata ayar

Aşı ve test olmayan emekçiler için alternatifleri de sıralayan bakanlık, konuttan çalışmayı da içine alan uzaktan çalışma mevzuatına dikkat çekerek, “İş münasebeti direkt uzaktan çalışma kontratı ile kurulabilir yahut halihazırda çalışan emekçinin iş kontratı, emekçinin ve patronun muahedesi halinde, uzaktan çalışma mukavelesine dönüştürülebilir” kararına dikkat çekti.

FOKUS

En çok 3 saat, tatil günü yasak…

İş Kanunu’nda “telafi çalışması”, “Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden evvel yahut sonra işyerinin tatil edilmesi yahut emsal nedenlerle işyerinde olağan çalışma müddetlerinin değerli ölçüde altında çalışılması yahut büsbütün tatil edilmesi ya da emekçinin talebi ile kendisine müsaade verilmesi hallerinde, patron 4 ay içinde çalışılmayan müddetler için telafi çalışması yaptırabilir” tabiri ile anlatılıyor. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma müddeti olan 11 saati aşmamak kuralı ile günde 3 saatten fazla olamıyor. Tatil günü telafi çalışması yasak.